Latarnia Morska Gdańsk Nowy Port
| ||
 nr rej. A-1797 z 30.11.2006
| ||
| ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo |  pomorskie
| |
| Miejscowość |  Gdańsk
| |
| Wysokość wieży | 31,30 m | |
| Wysokość światła | 27,30 m n.p.m. | |
| Zasięg światła | 17,00 Mm | |
| Data budowy | 1893-1894 | |
| Data uruchomienia | 1894 | |
| Data wyłączenia | 1984 | |
Położenie na mapie Gdańska  | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | ||
 54°24′22,7″N 18°39′39,8″E/54,406306 18,661056
| ||
| Strona internetowa | ||
Latarnia Morska Gdańsk Nowy Port – zabytkowa[1], nieczynna latarnia morska na polskim wybrzeżu Bałtyku, położona w dzielnicy Nowy Port miasta Gdańsk (województwo pomorskie), przy ul. Przemysłowej.
Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską Hel a Latarnią Morską Gdańsk Port Północny. Jest udostępniona do zwiedzania.
Dane techniczne[edytuj | edytuj kod]
- Położenie: 54°24'22,7" N 18°39'39,8" E
- Wysokość wieży: 31,30 m
- Wysokość światła: 27,30 m n.p.m.
- Zasięg nominalny światła: 17 Mm (31,484 km)
- Charakterystyka światła:
- Światło: 2 s błysk
- Przerwa: 3 s przerwa
- Okres: 5 s
Historia[edytuj | edytuj kod]
 |
|
| Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy. | |
Została zbudowana w latach 1893-1894, zastępując starszą latarnię. Stanowi ośmiokątną wieżę zwężającą się ku górze, zakończoną galerią z misternie kutymi poręczami. Latarnia jest wzorowana na nieistniejącej latarni z Cleveland w Stanach Zjednoczonych. Była pierwszą latarnią morską nad Bałtykiem używającą światła elektrycznego[2].
Latarnia morska Gdańsk Nowy Port była jednocześnie wieżą pilotów portowych i mieściła na swym szczycie zamontowaną w 1893 Kulę Czasu. Podniesienie i spadek kuli w każde południe pozwalało kapitanom statków stojących na redzie portu na dokładne nastawianie ich chronometrów okrętowych, żeby później móc dokładnie określić położenie statku na otwartym morzu. Kula została usunięta i dopiero w 2008 roku została zrekonstruowana i ponownie umieszczona na szcycie latarni[2].
1 września 1939 strzałem z okna latarni dano znak żołnierzom znajdującym się na okręcie „Schleswig-Holstein” do rozpoczęcia ostrzału Westerplatte. Kilka chwil później z Westerplatte padły dwa strzały armatnie – pierwszy chybił. Drugi był już celny i trafił w budynek latarni, likwidując stanowisko CKM-u. Do dziś widać miejsca z nową jasną cegłą[3].
Wraz z uruchomieniem latarni w gdańskim Porcie Północnym, w 1984 roku została wyłączona. Obecny, prywatny właściciel wyremontował latarnię i od 2004 udostępnił zwiedzającycm[3].
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]
- 1 kwietnia 2008 na szczycie latarni zamontowano zrekonstruowaną Kulę Czasu. Wykonana ze stali nierdzewnej kula ma średnicę 1,7 m i waży 70 kg. Czterometrowy masz zainstalowany został 30 m nad ziemią[4]. Została ona uruchomiona 21 maja 2008, od tego czasu swoim opadaniem wskazuje godziny 10:00, 12:00, 14:00, 16:00 i 18:00. Na świecie zachowało się do czasów dzisiejszych tylko kilka egzemplarzy[5].
- W marcu 2010 latarnia została laureatem konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków w randze: Zabytek Zadbany[6].
- Mimo że latarnia nie jest już znakiem nawigacyjnym, za dnia świeci słabym światłem, aby turyści zwiedzający latarnię, widzieli jak działa.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
- ↑ a b www.latarnie.pl: LATARNIA W GDAŃSKU Port Nowy. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ a b trojmiasto.pl: Magiczne światełko i kula czasu. 2004-05-10. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ trojmiasto.pl: Metalowa kula na latarni wskaże czas. 2008-04-07. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ trojmiasto.pl: Ażurowy czasomierz w Nowym Porcie. 2008-05-21. [dostęp 2010-03-30].
- ↑ trojmiasto.pl: Latarnia w Nowym Porcie nagrodzona przez ministra. 2010-03-30. [dostęp 2010-03-30].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Latarnia Morska Gdański Nowy Port
- Co kryje latarnia morska w Nowym Porcie?
- Latarnia w Nowym Porcie ma już 120 lat [STARE POCZTÓWKI]
| Czynne | |
|---|---|
| Nieczynne istniejące | |
| Zniszczone nieistniejące |
