Laurent de La Hyre
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 grudnia 1656 |
| Narodowość |
francuska |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
Laurent de La Hyre[1] lub La Hire (ur. 27 lutego 1606 w Paryżu, zm. 28 grudnia 1656 tamże) - francuski malarz, rysownik, grafik i dekorator; reprezentant klasycyzującego baroku.
Życie[edytuj | edytuj kod]
Był synem paryskiego malarza Étienne’a de La Hyre (ok. 1583-1643), który ok. 1600 przebywał prawdopodobnie w Polsce. Uczył się w pracowni Georgesa Lallemanta. Zdobył gruntowne wykształcenie. Posiadał wiedzę z zakresu teorii perspektywy i architektury, pasjonował się muzyką i matematyką. Był jednym z dwunastu współtwórców założonej w 1648 Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby. Do jego uczniów należał François Chauveau (1613-1676). Najstarszy syn artysty Philippe odziedziczył po ojcu talent malarski, zasłynął jednak jako wybitny matematyk i astronom.
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Malował głównie sceny religijne i mitologiczne, najczęściej na tle architektury lub krajobrazu, oraz kompozycje alegoryczne (cykl obrazów przedstawiających personifikacje siedmiu sztuk wyzwolonych). Wykonywał liczne obrazy dla kościołów i klasztorów, m.in. do Katedry Notre-Dame w Paryżu (Nawrócenie św. Pawła, Św. Piotr uzdrawiający chorych, Zdjęcie z krzyża). Namalowane przez niego na zamówienie kardynała Richelieu pejzaże i portrety nie dochowały się do naszych czasów. Projektował również kartony do tapiserii dla Manufacture des Gobelins (Miłość bogów). Początkowo uległ wpływom szkoły z Fontainebleau (kopiował m.in. malowidła Primaticcia), w późniejszym okresie oddziałał na niego barokowy klasycyzm Voueta i Poussina. Jego dzieła cechują idealne proporcje, wystudiowana gestykulacja postaci, łagodna świetlistość, subtelny koloryt. Zdaniem angielskiego historyka sztuki Anthony’ego Blunta ucieleśnia on w jakimś sensie rozsądek i dobry smak XVII-wiecznej kultury francuskiej.[2]
Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Śmierć Adonisa - 1624-28, 1,09 x 148 cm, Luwr, Paryż
- Papież Mikołaj V przy grobie św. Franciszka - 1630, 221 x 164 cm, Luwr, Paryż
- Tezeusz ze swoją matką Ajtrą - 1634-40, 141 x 118,5 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie
- Narodziny Bachusa - 1638, 112,5 x 135 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
- Alegoria Muzyki - 1649, 94 x 137 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
- Święta Rodzina w krajobrazie z ruinami - 1641, 54,5 x 36 cm, Gemäldegalerie, Berlin
- Madonna z Dzieciątkiem - 1642, 114 x 92 cm, Luwr, Paryż
- Kornelia odrzuca koronę Ptolemeuszy 1646, 138 × 123 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie
- Laban przeszukujący dobytek Jakuba w poszukiwaniu swoich bożków domowych - 1647, 95 x 133 cm, Luwr, Paryż
- Jezus ukazujący się trzem Mariom - 1650, 398 x 251 cm, Luwr, Paryż
- Alegoria Gramatyki - 1650, 103 × 113 cm, National Gallery w Londynie
- Pejzaż z kąpiącymi się boginkami - 1653, 66 x 87 cm, Luwr, Paryż
- Krajobraz ze św. Franciszkiem - 56 x 89 cm, Luwr, Paryż
- Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny - 78 x 53 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego, t. 5, Warszawa 1923-1927, s. 12.
- Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki francuskiej, Warszawa: WAiF; Wydaw. Nauk. PWN, 1997, ISBN 83-01-12330-3 (PWN); ISBN 83-221-0675-0 (WAiF).
- Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3
- Krystyna Secomska, Malarstwo francuskie XVII wieku, Warszawa: WAiF, 1985, ISBN 83-221-0219-4, OCLC 169905311.