Lee Shubert
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 marca 1871 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 grudnia 1953 |
Lee Shubert, właśc. Levi Schubart (ur. 25 marca 1871 we Władysławowie, zm. 25 grudnia 1953 w Nowym Jorku) – amerykański operator sieci teatrów i producent teatralny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie żydowskiej, jako syn Duvvida Schubarta i Katriny Helwitz, we Władysławowie, w guberni suwalskiej Kongresówki, części Imperium Rosyjskiego. Shubert miał 11 lat kiedy rodzina wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych i osiedliła się w Syracuse, gdzie mieszkało już wiele rodzin żydowskich z ich rodzinnego miasta. Alkoholizm ojca trzymał rodzinę w trudnej sytuacji finansowej, a Lee Shubert zaczął pracować, sprzedając gazety na rogu ulicy. Za pożyczone pieniądze on i młodsi bracia Sam i Jacob rozpoczęli przedsięwzięcie biznesowe, które doprowadziło ich do odnoszących sukcesy operatorów kilku kin w północnej części stanu Nowy Jork[1][2].
Bracia Shubert postanowili rozszerzyć działalność na ogromny rynek Nowego Jorku i pod koniec marca 1900 roku wynajęli Herald Square Theatre na rogu Broadwayu i 35th Street na Manhattanie[3]. Zostawiając młodszego brata Jacoba w domu, aby zarządzał swoimi istniejącymi teatrami, Lee i Sam Shubert przenieśli się do Nowego Jorku, gdzie leasingowali Winter Garden i założyli Shubert Theatres[4].
Ponieważ Shubertowie nie mogli korzystać z teatrów kontrolowanych przez niemal monopolistyczny Theatrical Syndicate, wystawiali przedstawienia w wynajętych namiotach cyrkowych, mieszcząc „trzy razy więcej klientów niż typowy teatr”. W 1910 roku utworzyli „Independent National Theatre Owner's Association”, co spowodowało ucieczkę wielu teatrów z całego kraju, wcześniej zrzeszonych w Theatrical Syndicate. W 1922 roku ogłoszono, że „Lee Shubert i A.L. Erlanger (…) rywale od dwudziestu lat” osiągnęli robocze porozumienie[5][6][7].
Shubert był upartym biznesmenem, krytykowanym za nastawienie na pieniądze i władzę, przy niewielkim zainteresowaniu kulturą. Był znany z tego, że zabraniał krytykom wstępu do wszystkich swoich teatrów, jeśli napisali coś, co go zdenerwowało. Zachowanie to było powszechne do tego stopnia, że zmieniono prawo w stanie Nowy Jork, aby zapobiec takim praktykom[8]. Niemniej jednak dostrzegł potrzebę przyciągnięcia czołowych aktorów teatralnych z europejskich teatrów o długiej tradycji, jak Gaby Deslys, do występów w nowych teatrach na Broadwayu. Po katastrofalnej inscenizacji Hamleta w 1901 roku w konkurencyjnym teatrze francuska aktorka Sarah Bernhardt przyrzekła sobie, że nigdy nie wróci do Ameryki Północnej, dopóki Lee Shubert nie przekonał jej do występu dla jego firmy w 1905 roku[7].
Lee Shubert zmarł w Nowym Jorku 25 grudnia 1953 roku w wieku 82 lat i został pochowany na cmentarzu rodzinnym na cmentarzu Salem Fields na Brooklynie[9].
Życie osobiste
[edytuj | edytuj kod]Był żonaty z Marcellą Swanson. Wcześniej pobrali się w tajemnicy 29 lipca 1936 roku w Niemczech i rozwiedli się we wrześniu 1948 roku w Reno w stanie Nevada. Pobrali się ponownie w Miami w marcu 1949 roku[10][11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bourgoin i Byers 1998 ↓, s. 208.
- ↑ Hirsch 2000 ↓, s. 9-12.
- ↑ Hirsch 2000 ↓, s. 31.
- ↑ Hirsch 2000 ↓, s. 80-84.
- ↑ Shubert-Erlanger End Long Rivalry. The New York Times, 1922-03-04. [dostęp 2024-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-16)]. (ang.).
- ↑ About Us. The Shubert Foundation. [dostęp 2024-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-22)]. (ang.).
- ↑ a b History of Shubert Organization Inc. [online], FundingUniverse [dostęp 2024-08-18] (ang.).
- ↑ Kashmir Hill: Lawyers Barred by Madison Square Garden Found a Way Back In. The New York Times, 2023-01-16. [dostęp 2024-08-18]. (ang.).
- ↑ Hirsch 2000 ↓, s. 221.
- ↑ Hirsch 2000 ↓, s. 206.
- ↑ People: No Place Like Home. Time, 2011-01-31. [dostęp 2024-08-18]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Suzanne M. Bourgoin, Paula K. Byers: Encyclopedia of World Biography. Wyd. 2. Cz. 14. Detroit: Gale Research, 1998. ISBN 0-7876-2554-X. (ang.).
- Foster Hirsch: The Boys from Syracuse. Wyd. 2. Nowy Jork: First Cooper Square Press, 2000. ISBN 0-8154-1103-0. (ang.).