Togomyszka reliktowa
| Leimacomys buettneri[1] | |||
| Matschie, 1893[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Leimacomys | ||
| Gatunek |
togomyszka reliktowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
 brak danych
| |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Togomyszka reliktowa[7] (Leimacomys buettneri) – gatunek ssaka z podrodziny togomyszek (Leimacomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), który występuje w Afryce Zachodniej.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Togomyszka reliktowa znana jest tylko z miejsca typowego w górach Togo, w środkowym Togo[8].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1893 roku niemiecki zoolog Paul Matschie nadając im odpowiednio nazwy Leimacomys[4] oraz Leimacomys buettneri[2]. Holotyp pochodził z Bismarckburg, niedaleko Yege, w Togo[9]. Znany jest jedynie z dwóch okazów złowionych w 1890 roku przez R. Büttnera (lub jego lokalnego pomocnika). Okazy (w formie skóry i ciała zakonserwowanego w spirytusie) przechowywane są w Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie[6][10]. Jedyny przedstawiciel podrodziny Leimacomyinae który opisali w 2005 roku amerykańscy teriolodzy Guy Musser i Michael D. Carleton oraz rodzaju togomyszka[7] (Leimacomys)[11][8].
Monotypowy rodzaj Leimacomys był umieszczany w podrodzinach Murinae i Dendromurinae, jako że kształt ciała i czaszki przypomina Murinae lub Deomyinae, zaś cechy uzębienia przypominają Dendromurinae. Jest on jednak filogenetycznie odrębny od przedstawicieli tych podrodzin i obecnie plasowany w monotypowej podrodzinie Leimacomyinae w rodzinie Muridae[12]. Może być ostatnim przedstawicielem prymitywnej, odizolowanej linii Muridae[13]; nie ma jednak dostępnych danych genetycznych potwierdzających jego pozycję filogenetyczną[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[8].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Leimacomys: gr. λειμαξ leimax, λειμακος leimakos „ogród, łąka”; μυς mus, μυος muos „mysz”[14].
- buettneri: prof. Oscar Alexander Richard Büttner (1858–1927), niemiecki botanik, kolekcjoner z Kongo w latach 1884–1886 i Togolandu w latach 1890–1892[15].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 118 mm, długość ogona 37 mm, długość ucha 14 mm, długość tylnej stopy 21 mm (wymiary dla holotypu); brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała[11]. Jest to mały gryzoń przypominający mysz o bardzo krótkim ogonie. Ma złotobrązowy grzbiet, jaśniejsze boki ciała i szarobrązowy spód; włosy mają szarą nasadę, czarne końce i długość do 9,5 mm[13].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Bardzo niewiele wiadomo o tym gryzoniu. Znane osobniki zostały złapane w lesie, ich uzębienie i zawartość żołądka wskazują, że togomyszka reliktowa jest częściowo owadożerna. Krótki ogon (32% długości reszty ciała[12]) sugeruje naziemny, nie nadrzewny tryb życia. Oprócz Togo, gryzoń ten może występować także w sąsiedniej Ghanie[6][13].
Populacja i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Togomyszka reliktowa nie była obserwowana przez naukowców od 1890 roku i nie wiadomo, czy gatunek ten wyginął, czy wciąż żyje; czy jest krytycznie zagrożony, czy tylko rzadko spotykany. Badania przyrody mogły nie objąć właściwych typów środowiska, także stosowane metody chwytania mogą być niewłaściwe dla tego gatunku[6][9]. Członkowie personelu togijskiej służby ochrony przyrody i mieszkańcy terenów bliskich siedliska typowego po pokazaniu zdjęć twierdzili, że zwierzę to jest im znane (tubylcy określali go lokalną nazwą „Yefuli”), co wskazywałoby na jego przetrwanie. Lasy Afryki Zachodniej są zagrożone przez rozwój rolnictwa i związane z nim wylesianie, także łowcy z Ghany twierdzą, że działania negatywnie wpłynęły na wiele gatunków, wśród których ma być także togomyszka reliktowa. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody z braku danych nie przydzieliła togomyszki reliktowej do żadnej z kategorii zagrożenia[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Leimacomys buettneri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Matschie 1893 ↓, s. 109.
- ↑ G.G. Musser & M.D. Carleton: Superfamily Muroidea. W: D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. Wyd. 3. Cz. 2. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2005, s. 1246. ISBN 0-8018-8221-4. (ang.).
- ↑ a b Matschie 1893 ↓, s. 107.
- ↑ R. Lydekker. II. Mammalia. „The Zoological record”. 30 (3), s. 31, 1893. (ang.).
- ↑ a b c d e E. Van der Straeten, Leimacomys buettneri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-19] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leimacomys büttneri. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Leimacomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Leimacomyinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ a b c Subfamily Leimacomyinae. W: J. Kingdon, D. Happold, T. Butynski, M. Hoffmann, M. Happold & J. Kalina (redaktorzy): Mammals of Africa. T. 3: Rodents, Hares and Rabbits. Bloomsbury, 2013, s. 359–360. ISBN 1-4081-8996-8.
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 367, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 63. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- P. Matschie. Über anscheinend neue Afrikanische Säugethiere. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1893, s. 107–114, 1893. (niem.).