Rzęsa drobniutka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Lemna minuta)
Rzęsa drobniutka
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

obrazkowate

Rodzaj

rzęsa

Gatunek

rzęsa drobniutka

Nazwa systematyczna
Lemna minuta Kunth
Nov. Gen. Sp. 1: 372 (1817)
Synonimy
  • Lemna valdiviana var. minima Hegelm.
  • Lemna minima (Hegelm.) Phil. ex Hegelm.
  • Lemna valdiviana var. abbreviata Hegelm.
  • Lemna abbreviata (Hegelm.) Hegelm.
  • Lemna minuscula Herter
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Rzęsa drobniutka[4] (Lemna minuta Kunth) – gatunek drobnych, pływających roślin wodnych z rodzaju rzęsa w rodzinie obrazkowatych, pochodzący z Ameryki, gdzie występuje na obszarze od północnych Stanów Zjednoczonych do Argentyny, Chile i Urugwaju. Gatunek ten został introdukowany do Europy[5]. W Polsce bardzo rzadki, kenofit, zaobserwowany po raz pierwszy w roku 2007 na dwóch stanowiskach: w rezerwacie przyrody Łężczak oraz w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu[6].

Typem nomenklatorycznym gatunku jest okaz zielnikowy zebrany przez R. A. Philippi w maju 1857 w Santiago, przechowywany w herbarium Staatliches Museum für Naturkunde w Stuttgarcie (STU), wskazany przez Reveala w Taxon 39: 329 (1990). Okazy również w BM, G, GOET, K, LE, MEL, MO, S, SGO, UPS, ZT[7].

Epitet gatunkowy minuta w języku łacińskim oznacza "drobna".

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Lemna minuta jest najmniejszą rzęsą, osiągającą długość od 0,8 do 4 mm[8], jednak przeważnie nieprzekraczającą 1 mm[9].
Pęd
Roślina o ciele uproszczonym, której jedynymi wyróżnialnymi organami są zredukowane kwiaty oraz korzeń[10]. Jej organizm stanowi luźnokomórkowy człon pędowy, spłaszczony, owalno-podłużny w zarysie, symetryczny, lekko zgrubiały pośrodku, o cienkich brzegach, z jedną, delikatną wiązką przewodzącą, sięgającą połowy odcinka między nasadą korzenia a wierzchołkiem. Rzęsy tego gatunku rosną na powierzchni wody, pojedynczo lub w parach[9]. Są to organizmy proliferatyczne. Organizmy potomne powstają w 2 merystematycznych[11] woreczkach umieszczonych brzusznie po każdej stronie członu pędowego (powstają w nich również kwiaty)[12]
Korzenie
Lemna minuta tworzy po brzusznej stronie członu pędowego pojedynczy korzeń, pozbawiony tkanki przewodzącej[11], bardzo smukły, nieprzyrastający na grubość, nierozgałęziający się, nie rozwijający włośników[13], o końcu okrytym pochewką[14] i długości do 1,5 cm[8].
Kwiaty
Z uwagi na skuteczność rozmnażania wegetatywnego rośliny z tego gatunku rzadko kwitną. Kwiaty obupłciowe powstają pojedynczo w każdym z woreczków umieszczonych po bokach członu pędowego i otoczone są błoniastą pochwą. Kwiat zbudowany jest z jednokomorowej zalążni jednozalążkowej, zakończonej kubeczkowatym znamieniem, i dwóch dwukomorowych pręcików[13].
Owoce
Owocem jest kulista i lekko spłaszczona, podobna do mieszka łagiewka, zawierająca podłużnie żeberkowane nasiono z wyraźnym wieczkiem (operculum)[15].
Gatunki podobne
Rzęsa drobna i rzęsa turionowa, różniące się większymi rozmiarami członu pędowego, tworzeniem 3 wiązek przewodzących oraz łączeniem się w liczniejsze kolonie[6].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Lemna minuta jest rośliną wodną, jednoroczną[5][13], unoszącą się na powierzchni wody lemnid[16]. Kwitnie bardzo rzadko, od późnej wiosny do wczesnej jesieni[8]. Zasiedla słodkowodne stawy, bagna i spokojne strumienie[9], o wodzie mezotroficznej do eutroficznej, na wysokości od 0 do 2600 m n.p.m.[8]. W Polsce występuje w sztucznych, stosunkowo płytkich zbiornikach wodnych, obfitych w ryby, o wodzie czystej i eutroficznej, na stanowiskach słonecznych i zacienionych[6]. Komórki roślin tego gatunku posiadają 36, 40 lub 42 chromosomów, tworzących odpowiednio 18, 20 lub 21 par homologicznych[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-08] (ang.).
  3. ↑ Lemna minuta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 107, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ a b Rafael Govaerts, David G. Frodin: World Checklist and Bibliography of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2001-01-16]. (ang.).
  6. ↑ a b c Anna Banaszek, Krystyna Musiał. The new kenophyte in Poland – Lemna minuta Humb., Bonpl. & Kunth. „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”. 78 (1), s. 69-72, 2009. (ang.). 
  7. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-01-16]. (ang.).
  8. ↑ a b c d e Flora of North America Vol. 22. Lemnaceae. [dostęp 2011-01-16]. (ang.).
  9. ↑ a b c W.P. Armstrong: Wayne's Word Lemnaceae On-Line. Lemna minuta. [dostęp 2011-01-16]. (ang.).
  10. ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. T. 2: Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 454. ISBN 978-83-01-13953-7.
  11. ↑ a b Donovan S. Correll, Helen B. Correll: Aquatic and wetland plants of southwestern United State. Stanford: Stanford University Press, 1975, s. 565-573. ISBN 0-8047-0866-5.
  12. ↑ C.D.K. Cook: Water Plants of the World. Berlin: Springer Netherland, 1974, s. 287. ISBN 90-6193-024-3.
  13. ↑ a b c John W. Cross: The Charms of Duckweed. The Missouri Botanical Garden, 2002. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)].
  14. ↑ Bernatowicz S., Wolny P.: Botanika rybacka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1969, s. 21.
  15. ↑ W.P. Armstrong: Wayne's Word Lemnaceae On-Line. Genus: Lemna. [dostęp 2011-01-16]. (ang.).
  16. ↑ Jean-Jacques Symoens: Vegetation of inland water. Dordrecht, Boston: Kluwer Academic Publishers, 1988, s. 120-121. ISBN 90-6193-196-7. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rzęsa_drobniutka&oldid=73153422”