Leniec pospolity
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd |
Santalanae | ||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
leniec pospolity | ||
Nazwa systematyczna | |||
Thesium linophyllon L. Sp. Pl. 207 1753[3] | |||
Synonimy | |||
|
Leniec pospolity[4] (Thesium linophyllon L.) – gatunek rośliny należący do rodziny sandałowcowatych (Santalaceae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Występuje tylko w Europie Środkowej i przez Polskę przebiega północna granica jego zasięgu wzdłuż linii: Lublin, Warszawa, Łódź, Włocławek, Gdańsk, Bydgoszcz. W Polsce występuje głównie na niżu i w pasie wyżyn: na Nizinie Śląskiej, Wyżynie Małopolskiej i Wyżynie Lubelskiej. Oprócz tego z rzadka występuje na Kujawach, brak go natomiast zupełnie w niżowej części północno-wschodniej Polski. W Karpatach bardzo rzadki, w 2001 potwierdzono jego występowanie tylko na jednym stanowisku w Janowicach koło Wieliczki (Pogórze Wielickie)[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona, o wysokości 15–40 cm. Oprócz łodygi nadziemnej roślina wytwarza też kłącze i oliwkowozielone rozłogi[6].
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe, liście równowąskolancetowate, 1-nerwowe, rzadko tylko niewyraźnie 3-nerwowe[6].
- Kwiaty
- Białe, o 5-dzielnym okwiecie. Po przekwitnięciu ząbko okwiatu zaginają się do środka. Kwiaty wyrastają w górnej części łodygi w rozgałęzionych kwiatostanach. Oprócz przysadek mają też dwa podkwiatki. Przysadki są trochę dłuższe od owocu. Zazwyczaj kilkukwiatowe dolne gałązki kwiatostanu są dużo dłuższe od kwiatów[6].
- Owoc
- Wyrasta na szypułce tak długiej jak owoc, lub nieco krótszej. Jest podłużnie żeberkowany[6].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina, hemikryptofit, półpasożyt. Rośnie w murawach kserotermicznych na stanowiskach w pełnym słońcu lub lekko zacienionych. Kwitnie w czerwcu i lipcu[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Festucetalia valesiacae[7]. Liczba chromosomów 2n = 24[5].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-10] (ang.).
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-10] (ang.).
- ↑ a b The Plant List Thesium linophyllon. [dostęp 2011-03-30].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ a b c d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- BioLib: 40429
- EoL: 484593
- EUNIS: 182439
- FloraWeb: 5922
- GBIF: 5334510
- identyfikator iNaturalist: 146800
- IPNI: 780950-1
- ITIS: 505488
- NCBI: 1522197
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2513743
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:780950-1
- Tela Botanica: 67823
- identyfikator Tropicos: 28500332
- USDA PLANTS: THLI3
- CoL: 56FHH