Leniwcowate
 |
Ten artykuł zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
|
||
| Bradypodidae[1] | ||
| Gray, 1821 | ||
 Leniwiec trójpalczasty (Bradypus tridactilus) |
||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | szczerbaki | |
| Rodzina | leniwcowate | |
| Zasięg występowania | ||
 zielony – B. variegatus niebieski – B. tr idactylus czerwony – B. torquatus |
||
Leniwcowate, leniwce trójpalczaste (Bradypodidae) – rodzina lądowych, nadrzewnych ssaków zaliczanych do szczerbaków. Poruszają się powolnymi ruchami z ciałem podwieszonym pod gałęziami. Rzadko schodzą z drzew. Na ziemi niezgrabnie pełzają. W zapisie kopalnym znane od plejstocenu.
Występowanie[edytuj]
Charakterystyka[edytuj]
Cechą charakterystyczną tej rodziny leniwców jest obecność trzech długich palców dłoni i stóp, uzbrojonych w 3 potężne, hakowato zagięte pazury oraz długa szyja. Odcinek szyjny kręgosłupa składa się z 8–10 kręgów[2], co jest wyjątkiem w świecie ssaków (typowo 7 kręgów szyjnych), a leniwcom trójpalczastym zapewnia możliwość obracania głowy o ponad 270°. Badania rozwoju embrionalnego leniwców wykazały, że kręgi >7 rozwojowo należą do odcinka piersiowego[2].
Leniwce mają wysmukłe ciało, zredukowany ogon oraz małe oczy i uszy. Obie płcie zewnętrznie nie różnią się prawie niczym. Długość tułowia współczesnych dorosłych leniwców mieści się w granicach 40-75 cm, choć wywodzą się od wymarłych Megatheriidae, które osiągały wielkość słonia.
Długa, gęsta sierść złożona jest z dwóch rodzajów włosów, wełnistych i szczecinowatych. Na sierści żyją glony, co nadaje zwierzętom zielonkawe ubarwienie. Palce leniwców są zrośnięte skórą.
| Wzór zębowy | I | C | P i M | |
|---|---|---|---|---|
| 18-20 | = | 0 | 0 | 5 |
| 0 | 0 | 4-5 | ||
W uzębieniu brak siekaczy i kłów, a zęby policzkowe są uproszczone, walcowate, rosną przez całe życie zwierzęcia i nie są jednoznacznie podzielone na zęby przedtrzonowe i trzonowe.
Leniwcowate prowadzą nadrzewny tryb życia. Odżywiają się pokarmem roślinnym. Ich wielokomorowy żołądek jest przystosowany do trawienia liści i gałązek. W żołądku następuje neutralizacja toksyn zawartych w liściach. Całkowity proces trawienia może trwać ponad miesiąc[3].
Raz na 7-8 dni schodzą z drzewa na ziemię, aby się wypróżnić. Leniwcowate dobrze pływają. Mają słabo rozwinięty wzrok i słuch. Pokarm wyszukują za pomocą zmysłu węchu i dotyku. Poza okresem rozrodu żyją samotnie. Ciąża trwa 5-6 miesięcy. Po tym czasie rodzi się jedno młode.
Systematyka[edytuj]
Bradypodidae jest rodziną monotypową – obejmującą jeden rodzaj Bradypus Linnaeus, 1758 z gatunkami:
- leniwiec trójpalczasty, zwany ai (Bradypus tridactylus)
- leniwiec grzywiasty (zwany brazylijskim) (Bradypus torquatus)
- leniwiec pstry (Bradypus variegatus)
oraz niedawno odkryty, krytycznie zagrożony Bradypus pygmaeus
Czasem leniwiec trójpalczasty i pstry włączane są do jednego gatunku, jako jego dwa podgatunki: Bradypus bradypus tridactylus i Bradypus bradypus variegatus.
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ Bradypodidae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b L. Hautier, V. Weisbecker, MR. Sánchez-Villagra, A. Goswami i inni. Skeletal development in sloths and the evolution of mammalian vertebral patterning. „Proc Natl Acad Sci U S A”. 107 (44), s. 18903-8, 2010. DOI: 10.1073/pnas.1010335107. PMID: 20956304.
- ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 81. ISBN 83-01-14344-4.
Bibliografia[edytuj]
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
- Myers, P.: Bradypodidae (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 30 kwietnia 2008].
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
- Anatomia Zwierząt T.1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 47. ISBN 978-83-01-13451-8.
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Bradypodidae. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 30 kwietnia 2008]
