Leon Tyszyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Tyszyński
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany saperów podpułkownik dyplomowany saperów
Data i miejsce urodzenia

25 listopada 1896
Petersburg

Data śmierci

?

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

1 Pułk Inżynieryjny,
3 Pułk Saperów,
Pluton Minerów przy Dywizji Litewsko-Białoruskiej,
20 Dywizja Piechoty,
Armia „Prusy”

Stanowiska

wykładowca

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Kawaler Orderu Świętego Sawy (Serbia)

Leon Tyszyński (ur. 13 listopada?/25 listopada 1896 w Petersburgu[1], zm. ?) – podpułkownik dyplomowany saperów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 25 listopada 1896, w rodzinie Kazimierza[2]. Został studentem Uniwersytetu w Piotrogrodzie. Podczas I wojny światowej służył w Armii Imperium Rosyjskiego[3]. Do 1918 mieszkał na obszarze Imperium Rosyjskiego.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Od 25 stycznia 1919 był podporucznikiem 1 pułku inżynieryjnego. W tym samym stopniu brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 3 pułku saperów, a za swoje czyny otrzymał Order Virtuti Militari. W szeregach plutonu minerów przy Dywizji Litewsko-Białoruskiej 19 kwietnia 1919 wysadził most kolejowy na linii BaranowiczeŁuniniec oraz dwa drewniane mosty drogowe i 10 małych mostków. Został awansowany do stopnia porucznika w korpusie inżynierii i saperów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[4][5]. W 1923 pełnił służbę na stanowisku II oficera sztabu 20 Dywizji Piechoty w Słonimiu, pozostając oficerem nadetatowym 3 pułku saperów. W tym czasie przysługiwał mu, obok stopnia wojskowego, tytuł „oficer przydzielony do Sztabu Generalnego”[6][7]. W kwietniu 1924 został odkomenderowany z 20 DP do Kościuszkowskiego Obozu Szkolnego Saperów w Warszawie, w charakterze słuchacza III kursu doszkolenia oficerów saperów[8].

Ukończył naukę w Wyższej Szkoły Wojennej[9]. Uzyskał tytuł oficera dyplomowanego. Był wykładowcą w WSWoj. Został awansowany do stopnia majora saperów ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932[10]. W 1932 był oficerem biura ogólnoorganizacyjnego I wiceministra spraw wojskowych[11]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 i 9. lokatą w korpusie oficerów saperów[12]. W 1939 znajdując się w rezerwie personalnej oficerów przy Inspektorze Saperów był przydzielony do składu osobowego inspektora armii gen. dyw. Stefana Dąb-Biernackiego na stanowisko oficera saperów[13].

Po wybuchu II wojny światowej 1939 podczas kampanii wrześniowej był dowódcą saperów Armii „Prusy”.

20 września 1939 dostał się do niewoli radzieckiej. Przebywał w Obozie NKWD w Griazowcu[14][2]. 10 października 1940 został przewieziony z obozu w Kozielsku do Moskwy, gdzie był przesłuchiwany i uczestniczył w rozmowach z przedstawicielami władz sowieckich[15]. Od 31 października 1940 przebywał w tzw. „willi rozkoszy” w Małachówce. Podczas pobytu tam zajmował się tłumaczeniem podręczników w swojej dziedzinie wojskowości[16]. Był w grupie kilku starszych oficerów, którzy przystali na propozycję tworzenia wojska polskiego przy armii ZSRR[3].

Leon Tyszyński został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera II B 30-7-9)[17].

Podpułkownik Leon Tyszyński jest jedną z postaci spektaklu Willa szczęścia Jacka Gąsiorowskiego (premiera w Teatrze Telewizji: 21 kwietnia 2008)[18].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-05-12].
  2. a b Griazowiec ↓, s. 35.
  3. a b Jaczyński 2011 ↓, s. 69.
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 909.
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 832.
  6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 111, 878.
  7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 802.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 203.
  9. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1365.
  10. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 250.
  11. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 430.
  12. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 243.
  13. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 419, 427.
  14. Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 73. ISBN 83-85015-66-3.
  15. Jaczyński 2011 ↓, s. 65, 68.
  16. Jaczyński 2011 ↓, s. 73-74.
  17. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-05-12].
  18. Willa szczęścia, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2020-05-12].
  19. M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 151 „za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą, oraz za gorliwą pracę i sumienne wypełnianie obowiązków służbowych”.
  20. M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  21. M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 361.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]