Leonard Neuger

Leonard Neuger (ur. 2 kwietnia 1947 w Krakowie) – polski slawista i tłumacz, od 1983 pracujący w Szwecji, działacz NSZZ „Solidarność”.

Leonard Neuger jako gość Instytutu Filologii Germańskiej UJ, styczeń 2019

Życiorys

Od 1965 studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uczestniczył w protestach studenckich w marcu 1968, był członkiem komitetu strajkowego studentów uczelni krakowskich. Za swoją działalność został aresztowany pod koniec kwietnia 1968 i we wrześniu tegoż roku skazany na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w kwocie 4000 zł. Ostatecznie powrócił na studia i w 1970 obronił pracę magisterską napisaną pod kierunkiem Kazimierza Wyki, w latach 1970-1974 pracował jako nauczyciel języka angielskiego w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie, od 1974 w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, tam w 1978 obronił pracę doktorską Kazimierz Wyka jako krytyk literacki w latach powojennych, napisaną pod kierunkiem Ireneusza Opackiego.

Od 1980 był członkiem NSZZ „Solidarność”, kierował Komisją Zakładową w swoim miejscu pracy. W 1981 został redaktorem pisma Tygodnik Katowicki wydawanego poza cenzurą przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”. Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany w dniu 18 grudnia 1981, przebywał w zakładach karnych w Szerokiej i Uhercach. Został zwolniony w czerwcu 1982, ale uniemożliwiono mu powrót do pracy na uniwersytecie.

W kwietniu 1983 wyemigrował do Szwecji, w tym samym roku rozpoczął pracę w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu w Sztokholmie, od 1995 jako profesor języka i literatury polskiej, w 2003 został dyrektorem Instytutu. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich do sierpnia 2020 roku.

Książki

Tłumaczenia

• Tomas Tranströmer Dziki rynek; Żywym i umarłym (1989)
• Carl Michael Bellman Fredmanowe Posłania i Pieśni (1991)
• Eric Johan Stagnelius Elegie (1991)
• Tomas Tranströmer Moja przedmowa do ciszy (1992)
• Rita Tornborg Imieniny Salomona (1993)
• Tomas Tranströmer Muzeum motyli (1994)
• Harry Martinson Poezje wybrane (1995 - z Januszem Bogdanem Roszkowskim)
• Tomas Tranströmer Gondola żałobna (1996)
• Magnus Florin Ogród (1999)
• Katarina Frostenson 4 monodramy; Sala P (1999)
• Marcia Sá Cavalcante Schuback Pochwała nicości. Eseje o hermeneutyce filozoficznej (2008)
• Tomas Tranströmer Wiersze i proza 1954-2004 (2012 - z Magdaleną Wasilewską-Chmurą)

Książki własne

• Dosyć żartów (1993)
• Pomysły do interpretacji. Studia i szkice o literaturze polskiej (1997)
• Z perspektywy tłumacza. Szkice o poezji szwedzkiej (1997)
• Ćwiczenia z wrażliwości. Duże i małe szkice literackie (2006)
• Zwierciadło. Andriej Tarkowski w rozmowie z Jerzym Illgiem i Leonardem Neugerem (2016)

Nagrody i odznaczenia

• Stiftelsen Natur & Kulturs översättarpris, przyznana przez Akademię Szwedzką (1990)
• Svensk-Polsk Samfundets Pris (1991)
• Författarfondens Premium (1992)
• Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 1995, nr 31, poz. 365)
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2004, nr 48, poz. 819)
• Profesor Honorowy Uniwersytetu Śląskiego (2011)
• Krzyż Wolności i Solidarności (2014)
• Svenska Akademiens pris för översättning av svensk literatur (2017)

Bibliografia

• Tadeusz Nowakowski Polacy w Szwecji. Słownik biograficzny emigracji polskiej w Szwecji, wyd. 1992, s. 112-113
• Julian Kwiek Marzec 1968 w Krakowie, wyd. Kraków 2008, według indeksu
• Biogram na stronie immi.se