Lepa Brena
 Lepa Brena (2007) | |
| Imię i nazwisko |
Fahreta Jahić Živojinović |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Instrumenty |
wokal |
| Gatunki | |
| Zawód |
piosenkarka |
| Aktywność |
od 1980 |
| Wydawnictwo |
Diskoton |
| Zespoły | |
| Slatki Greh | |
| Strona internetowa | |
Lepa Brena, właśc. Fahreta Jahić Živojinović (ur. 20 października 1960 w Tuzli) – bośniacka i jugosłowiańska piosenkarka i aktorka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzi z muzułmańskiej rodziny z Tuzli. Była najmłodszą córką technika medycznego Abida Jahicia i Ifety z d. Smajlović. Zadebiutowała na scenie w czasie nauki w szkole w Brczku i od tej pory często występowała na festiwalach dla dzieci. W początkach lat 80. związała się z grupą Lira show, która w 1981 zmieniła nazwę na Slatki greh (Słodki grzech). Fahreta przeniosła się wraz z zespołem do Nowego Sadu, a następnie do Belgradu. 3 lutego 1982 ukazała się pierwsza płyta zespołu Čačak, Čačak. Ogromna popularność płyty i samej wokalistki spowodowała, że w tym samym roku zespół wystąpił w filmie komediowym Tesna koža.
Pseudonim sceniczny Brena wymyślił jej trener, kiedy grała w koszykówkę w zespole Interplet Brczko. Przymiotnika Lepa (piękna) użył po raz pierwszy dziennikarz radiowy Milovan Ilić (Minimaks). W 1983 Lepa Brena wzięła udział wraz z zespołem w Jugoviziji – jugosłowiańskich eliminacjach do konkursu Eurowizji. Utwór "Sitnije, Cile, sitnije" wykonany w czasie koncertu nie przyniósł zwycięstwa zespołowi, ale stał się w Jugosławii niezwykle popularny[1].
Od 1984 zespół współpracował z menedżerem Raką Đokiciem, który okazał się współtwórcą sukcesów kolejnych albumów: Bato, Bato, Pile moje i Voli me, voli. W 1984 Lepa Brena zaśpiewała w czasie uroczystości otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Sarajewie. W połowie lat 80. stała się jedną z najpopularniejszych piosenkarek w Jugosławii, a jej koncert w rumuńskiej Timișoarze zgromadził 65 tysięcy widzów[2]. W 1990 na stadionie Lewskiego w Sofii śpiewała dla 110 tysięcy widzów[3]. Pod koniec lat 80. Slatki greh z Lepą Breną wykonywał 350 koncertów rocznie. Na rosnącą popularność wokalistki miał wpływ także jej wizerunek i eksponowanie jej seksapilu. Jak pisze Zarana Papić, Lepa Brena w latach 80. uosabiała ideał urody jugosłowiańskiej kobiety i była określana mianem „jugosłowiańskiej Barbie”[4].
7 grudnia 1991 wyszła za mąż za serbskiego tenisistę Slobodana Živojinovicia, z którym mają dwóch synów: Stefana i Viktora oraz trzeciego - Filipa z pierwszego małżeństwa Slobodana[5][6]. Po ślubie wraz z mężem wyjechała do Stanów Zjednoczonych, zrywając współpracę z zespołem Slatki greh. W 1992 roku uległa poważnemu wypadkowi w czasie jazdy na nartach, zaś w 1993 zmarł współtwórca największych sukcesów zespołu - Raka Đokić. Postawy wrogości wobec Lepy Breny wywołało jej pojawienie się w 1993 roku w Brczku w mundurze armii Republiki Serbskiej. Pamięć o tym wydarzeniu stała się przyczyną protestów przeciwko jej koncertowi w Sarajewie, w 2009 roku. Sama zainteresowana wyjaśniała, że pojawiła się w 1993 roku w Brczku, aby ocalić swojego ojca[7].
W 1994 roku ukazał się pierwszy solowy album Lepy Breny Ja nemam drugi dom. Kolejne albumy powstawały w wytwórni Grand Production, która powstała z inicjatywy wokalistki. Od 2012 roku z uwagi na pogarszający się stan zdrowia wokalistka ograniczyła do minimum swoją działalność artystyczną.
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]Albumy studyjne
[edytuj | edytuj kod]- 1982: Čačak, Čačak
- 1982: Mile voli disko
- 1984: Bato, Bato
- 1984: Pile moje
- 1986: Voli me, voli
- 1986: Uske pantalone
- 1987: Hajde da se volimo
- 1989: Četiri godine
- 1990: Boli me uvo za sve
- 1991: Zaljubiška
- 1994: Ja nemam drugi dom
- 1994: Kazna Božija
- 1996: Luda za tobom
- 2000: Pomračenje sunca
- 2008: Uđi slobodno...
- 2011: Začarani krug
- 2013: Izvorne i novokomponovane narodne pesme
- 2018: Zar je važno dal se peva ili pjeva
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1982: Tesna koža
- 1984: Nema problema
- 1987: Hajde da se volimo
- 1989: Hajde da se volimo 2
- 1990: Hajde da se volimo 3
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dean Vuletic, The socialist star: Yugoslavia, Cold War politics and the Eurovision Song Contest, [w:] A Song for Europe: Popular Music and Politics in the Eurovision Song Contest, ed. Ivan Raykoff, Robert Deam Tobin, Ashgate Publishing, Ltd. 2007, s.93.
- ↑ W Rumunii pirackie kasety z nagraniami Lepy Breny pod koniec lat 80. i na początku następnej dekady, stały się jednym z najbardziej poszukiwanych towarów - zob: Rory Archer, Krisztina Racz, Šverc and the Šinobus: small scale smuggling in Vovodina, [w:] Subverting Borders: Doing Research on Smuggling and Small-Scale Trade, ed. Bettina Bruns, Judith Miggelbrin, Springer Science & Business Media 2011, s.67.
- ↑ Milla Mineva, Communism reloaded, [w:] Remembering Communism: Private and Public Recollections of Lived Experience in Southeast Europe, ed. Maria Todorova, Augusta Dimou, Stefan Troebst, Central European University Press 2014, s.159.
- ↑ Zarana Papić, Europe after 1989: Ethnic Wars, the Factisization of Civil Society and Body Politics in Serbia, [w:] Thinking Differently: A Reader in European Women's Studies, ed. Gabriele Griffin, Rosi Braidotti, Zed Books 2002, s.140-141.
- ↑ Lepa Brena. filmweb.pl. [dostęp 2015-02-08]. (pol.).
- ↑ Lepa Brena i Slobodan Živojinović: Slavlje po želji naslednika. story.rs, 2010-12-26. [dostęp 2015-02-08]. (serb.).
- ↑ Lepa Brena u uniformi Vojske Republike Srpske u Brčkom: "Trenutak koji sam dugo vremena očekivala". 24sata.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-29)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Strona internetowa artystki
- Lepa Brena w bazie IMDb (ang.)