Lepiota helveola
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Lepiota helveola |
| Nazwa systematyczna | |
| Lepiota helveola Bres. Fung. trident. 1(2): 15 (1882) | |
Lepiota helveola Bres. – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go Giacomo Bresàdola w 1882 r. i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy:
- Lepiota helveola var. barlae Bres. 1892
- Lepiota helveola var. major Candusso 1990
- Mastocephalus helveolus (Bres.) Kuntze 1891
- Mastocephalus helveotus (Bres.) Kuntze 1891[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica do 3,5 cm, początkowo półkulisty, potem płaski z garbkiem, zwykle nieregularny. Powierzchnia biała z miedzianym lub czerwonawym odcieniem, pokryta łuseczkami, bardziej gęstymi na środku kapelusza[3].
Wolne, dość gęste, białe[3].
Wysokość do 6 cm, z bulwą u podstawy, wewnątrz pusty. Powierzchnia włókienkowata, białobrązowa, pokryta białymi łuseczkami i nietrwałym, włóknistym, wąskim i słabo rozwiniętym pierścieniem[3].
Biały, po uszkodzeniu zmieniający barwę na czerwonawą, pod garbkiem kapelusza i na obwodzie trzonu czerwonawy[3]. Zapach słaby, czasem niewyraźny, smak początkowo grzybowy, potem metaliczny[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki maczugowate, szkliste, z 4 sterygmami, 22–27,7 × 6,6–8 µm. Zarodniki w widoku z przodu elipsoidalne, z boku nerkowate, gładkie, o pogrubionej ścianie, bez porów rostkowych, szkliste, w odczynniku Melzera dekstrynoidalne, o barwie od blado do ciemnoczerwono-brązowej, 5,8–8(10) × 3–4,6(5) µm. Cheilocystydy maczugowate, cienkościenne, szkliste, 18,3–27,7 × 7,3–13,1 µm. Pleurocystyd brak. Pilocystydy lokalnie na kapeluszu, wyprostowane, cylindryczno-maczugowate, o pogrubionych ścianach, szkliste do żółtawobrązowych, długie, 45–350 × 3,5–7,1 µm. Skórka kapelusza typu cutis, zbudowana z luźno splątanych, promieniście ułożonych strzępek. Sprzążki obecne[4].
- Gatunki podobne
Należy do sekcji drobnych czubajeczek Brunoincarnata[3]. Podobna jest czubajeczka różowawa (Lepiota subincarnata), ale ma większe zarodniki i kapelusz o innej barwie, chociaż czasami może być różowawy[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Lepiota helveola występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, Azji i Afryce. Jest rzadka[5]. Brak jej w opracowaniu W. Wojewody z 2003 roku[6]. Jej występowanie w Polsce podali Gierczyk i Ślusarczyk w 2020 r.[7]
Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje na terenach trawiastych (pastwiska, skoszone łąki), na polach i w ogrodach[3].
Zawiera amanitotoksyny i jest silnie trujący[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-04-29] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-04-29].
- ↑ a b c d e f Lepiota helveola [online], fichas micológicas [dostęp 2023-04-29].
- ↑ a b c d Lepiota helveola / Lépiote brune [online], Mucoquébec. org [dostęp 2023-04-29].
- ↑ Występowanie Lepiota helveola na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-04-29].
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-26].