Leskowiec
 Wiata i krzyż na szczycie Leskowca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
922 m n.p.m. |
| Wybitność |
117 m |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 49°47′19,0″N 19°26′36,4″E/49,788611 19,443444
| |
Leskowiec (922 m) – szczyt we wschodniej części Beskidu Małego, w Paśmie Łamanej Skały[1].
Topografia[edytuj | edytuj kod]
Znajduje się w głównym grzbiecie tego pasma, między Groniem Jana Pawła II (890 m), oddzielony od niego płytką Przełęczą Midowicza, a Potrójną (847 m), oddzielony od niej przełęczą Beskidek (805 m). W południowym kierunku do miejscowości Targoszów odchodzi od niego krótki grzbiet Gancarza, opadający w widły potoku Targoszówka i jego dopływu. Północne stoki Leskowca opadają do miejscowości Rzyki. Spływają z nich źródłowe cieki potoku Rzyczanka[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowa ludność nazywała Leskowiec w przeszłości po prostu "Bieskidem" lub "Butami"[2]. Nazwa "Buty" lub "Hrabskie Buty" poszła z powodu dwóch płyt kamiennych z wykutymi śladami stóp. Płyty te prawdopodobnie upamiętniają wejście na szczyt Adama hr. Potockiego i hrabianki Mery Wielopolskiej. Strącone ze szczytu przez pasterzy, przeleżały w lesie do 2004, gdy odkryte przez Jana Zielińskiego zostały przeniesione w pobliże schroniska PTTK Leskowiec[3][4].
Pierwszy szlak turystyczny w rejonie Leskowca wyznaczył Władysław Midowicz w 1927 roku[5]. Leskowiec był jedną z ulubionych gór Jana Pawła II, który w latach szkolnych był na nim wielokrotnie[6].
Opis szczytu[edytuj | edytuj kod]
Leskowiec jest niemal całkowicie porośnięty lasem. Charakterystyczne dla lasu w górnych partiach Leskowca są karłowate, poskręcane buki, których liczne egzemplarze oglądać można przy szlaku prowadzącym od schroniska PTTK Leskowiec. Tylko na szczycie znajduje się duża polana, będąca pozostałością dawnego pasterstwa[5]. W drugiej połowie lat 80. XX wieku na polanie pod szczytem Leskowca wypasano duże stado owiec, obecnie tradycje pasterskie zapoczątkowane przez Wołochów całkowicie zanikły[7].
Turystyka i rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Ważny węzeł szlaków turystycznych i jeden z najlepszych punktów widokowych w Beskidzie Małym. Ze szczytowej polany rozległe widoki na Beskid Żywiecki i Beskid Makowski. Widoki obejmują Babią Górę i Pilsko, Pasmo Policy, Pasmo Jałowieckie i inne[6]. W okolicy szczytu dwie nartostrady. Na pobliskim Groniu Jana Pawła II (dawniej Jaworzyna) znajduje się schronisko PTTK Leskowiec[8]. Gospodarzami schroniska od 1996 roku są Halina i Jan Lizakowie. Ich staraniem obiekt został w ostatnich latach wyremontowany i rozbudowany[9]. Dotrzeć można tu szlakami z Rzyk, Andrychowa, Wadowic, Ponikwi, Kozińca, Świnnej Poręby, Krzeszowa, Targoszowa, a także od strony Przełęczy Kocierskiej[1].
- Szlaki turystyczne
Mały Szlak Beskidzki: Bielsko-Biała – Chrobacza Łąka – Porąbkę – Żar – Przełęcz Kocierska – Łamana Skała – Krzeszów,
Gorzeń Górny – Groń Jana Pawła II – Targoszów – Krzeszów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Beskid Mały. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass. ISBN 978-83-7605-329-5.
- ↑ Kazimierz Sosnowski. Beskid Mały. „Wierchy. Rocznik poświęcony górom i góralszczyźnie”. Rok III, s. 119-159, Lwów 1925. Oddział Lwowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga we Lwowie.
- ↑ Zbigniew Kubień: Epopeja Hrabskich Butów zakończona
- ↑ Zbigniew Kubień: Hrabskie Buty nadal istnieją
- ↑ a b Andrzej Matuszczyk Beskid Mały, 1984
- ↑ a b Natalia Figiel, Jan Czerwiński, Paweł Klimek: Beskid Śląski. Beskid Żywiecki. Beskid Mały. Kraków: Wyd. „Bezdroża” sp. z o.o.. ISBN 978-83-7661-008-5.
- ↑ Marcin Musiał: Śladami kultury góralskiej w Beskidzie Małym. Andrychów: 2010. ISBN 978-83-917420-3-7.
- ↑ Tomasz Biesik: Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski. Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 20–31. ISBN 978-83-925599-3-1.
- ↑ Michal, Leskowiec. Szlaki, schronisko i trasa śladem białych serc na szczyt, dwakapi.pl, 10 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-10] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Galeria zdjęć. wgorach.iap.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-13)].
- Epopeja Hrabskich Butów zakończona. andrychow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-18)].
- Hrabskie Buty nadal istnieją. andrychow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-30)].
- Leskowiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 156.
Panorama[edytuj | edytuj kod]
-
Widok z Leskowca w stronę Babiej Góry
-
Zimowy widok z Leskowca
