Lex Aebutia de formulis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lex Aebutia de formulisrzymska ustawa wydana między 149 a 126 rokiem p.n.e., uchwalona na wniosek urzędnika Sekstusa Aeliusa. Zgodnie z jej treścią postępowanie legisakcyjne zostało częściowo zastąpione przez postępowanie formułkowe.

Zakres reformy[edytuj | edytuj kod]

Współcześnie nie jest znany dokładny zakres reformy, jakiej dokonano uchwalając lex Aebutia. W liczącym się zakresie postępowanie legisakcyjne funkcjonowało jeszcze, stopniowo wypierane w praktyce obrotu prawnego przez postępowanie formułkowe, przez ponad wiek, do ustaw julijskich z 17 r. p.n.e. (lex Iulia iudiciorum privatorum i lex Iulia iudiciorum publicorum). Przy ich pomocy cesarz August nieomal zupełnie usunął postępowanie legisakcyjne z rzymskiego systemu prawnego. W szczątkowej postaci przetrwało ono do III w. n.e[1].

Przyczyny reformy[edytuj | edytuj kod]

Po zwycięskich wojnach punickich państwo rzymskie weszło w okres dynamicznego rozwoju. Hamulcem dla gospodarki było jednak archaiczne postępowanie legisakcyjne. Cechował je krępujący formalizm oraz zupełny brak przystosowania do szerokiej wymiany handlowej. Reforma upraszczająca postępowanie i rozszerzająca dostępną ochronę praw prywatnych okazała się niezbędna[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Według Aulusa Geliusza, lex Aebutia usunęła postępowanie legisakcyjne całkowicie z wyjątkiem spraw prowadzonych przed sądem centumwiralnymomnisque illa duodecim tabularum antiquitas nisi in legis actionibus centumuiralium causarum lege Aebutia lata consopita sit (Gelliusz, Noce Attyckie XVI, 10). Jest to omyłka bądź uproszczenie dokonane przez pisarza, gdyż taki stan zaprowadziły dopiero ustawy julijskie.
  2. Gaius, Instytucje IV, 30.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]