Linia kolejowa Łuczeniec – Halič
| Linia kolejowa Łuczeniec – Halič / Železničná trať Lučenec – Halič | |
| Dane podstawowe | |
| Długość |
9,5 km |
|---|---|
| Rozstaw szyn |
1435 mm |
| Sieć trakcyjna |
parowa, spalinowa |
 Plan Łuczeńca z 1930. Część linii widoczna w lewej górnej części zdjęcia | |
| Historia | |
| Lata budowy |
1904-1906 |
| Rok otwarcia |
1906 |
| Rok zawieszenia ruchu |
1967 |
Linia kolejowa Łuczeniec – Halič (słow. Železničná trať Lučenec – Halič) – zlikwidowana linia kolejowa na Słowacji łącząca Łuczeniec z Haličem (kraj bańskobystrzycki).
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Przyczyną wybudowania linii kolejowej z Łuczeńca do Haliča był intensywnie rozwijający się na przełomie XIX i XX wieku przemysł w okolicach Łuczeńca. W końcu XIX wieku zainteresowany budową linii był Ján Forgách, ale do budowy wówczas nie doszło. Pozwolenie wydano dopiero w 1904 stowarzyszeniu kolei lokalnej regionu lučeneckiego (koncesja nr MO č. 480001/906.VII.3)[1]. Inicjatorem budowy był Ignác Armin Pallós z Budapesztu. Koncesja określiła przebieg torowisk i obowiązek budowy bocznicy do fabryki blachy i emalii Juraja Rakottyai i Synów, destylarni Herzog i Kohn oraz do fabryki tkanin w Haliču. 14 lipca 1906 doszło do skutku walne zgromadzenie kolei lokalnej (węg. Losoncz – Gácsi helyi érdeku vasút részvény tarsaság). Nakłady finansowe na budowę oscylowały w granicach 627.000 koron[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Linia miała długość około 9,5 kilometra[1] i zaczynała się od zwoleńskiej głowicy stacji Lučenec. Na trasie zbudowano dwa przystanki: Lučenec jarmočisko (targowisko) i Ľadovo. Na linii istniało trzynaście przejazdów, z których tylko jeden był zabezpieczony rogatkami. Trasę otwarto 19 grudnia 1906, a dnia następnego rozpoczęły się regularne przewozy. Maksymalna prędkość dopuszczona na linii wynosiła 40 km/h, najmniejszy promień łuku miał 225 metrów, a maksymalny podjazd wynosił 15 ‰. Ruch był prowadzony początkowo przez Węgierskie Koleje Państwowe Magyar Államvasutak (MÁV), a po roku 1918 przez Československé státní dráhy, czyli Czechosłowackie Koleje Państwowe (ČSD)[2].
Stopniowo trasa rozbudowywana był o kolejne bocznice: w 1912 do młyna parowego (w kilometrze 2,660) i w 1916 do fabryki maszyn rolniczych w Lučencu (w kilometrze 1,345). Po wybuchu I wojny światowej, w 1914, na potrzeby wojska i szpitala wojskowego wybudowano bocznicę od toru do gorzelni. W czasie walk II wojny światowej torowiska zostały uszkodzone. Ponowne przewozy (po naprawach) otwarto 9 listopada 1945. Z czasem ruch obsługiwać zaczęły wagony motorowe[2].
Likwidacja przewozów nastąpiła w 1967. O zamknięcie linii wnioskowała Dyrekcja Kolei Słowackich w Bratysławie (część ČSD) do Powiatowego Komitetu Narodowego w Lučencu[3]. Najpierw zamknięto ruch pasażerski (28 maja 1967), a potem towarowy (1 czerwca 1967)[4].
Pozostałości[edytuj | edytuj kod]
Do dnia dzisiejszego pamiątkami linii są dworzec w Haliču, krótki, czynny odcinek w Łuczeńcu użytkowany jako bocznica, częściowe pozostałości starotorza i przyczółki mostowe[2].