Liolaemus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Liolaemus
Wiegmann, 1834[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – L. tenuis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

Iguania

Rodzina

Liolaemidae

Rodzaj

Liolaemus

Typ nomenklatoryczny

Calotes chiliensis Lesson, 1830

Gatunki

288 gatunków – zobacz opis w tekście

Liolaemusrodzaj jaszczurek z rodziny Liolaemidae.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej (Peru, Boliwia, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Argentyna i Chile)[16][17].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Liolaemus: gr. λειος leios ‘gładki’[18]; λαιμος laimos ‘gardło’[19].
  • Liodeira (Liodera): gr. λειος leios ‘gładki’[18]; δειρας deiras, δειραδος deirados ‘szyja’[20]. Typ nomenklatoryczny: Proctotretus tenuis Duméril & Bibron, 1837.
  • Ptychodeira: gr. πτυξ ptux, πτυχος ptukhos ‘fałda’, od πτυσσω ptussō ‘zwijać’[21]; δειρας deiras, δειραδος deirados ‘szyja’[20]. Typ nomenklatoryczny: Tropidurus nigromaculatus Wiegmann, 1835.
  • Leiodera: gr. λειος leios ‘gładki’[18]; δερα dera ‘szyja’[22].
  • Chrysosaurus: gr. χρυσος khrusos ‘złoto’[23]; σαυρος sauros ‘jaszczurka’[24]. Typ nomenklatoryczny: Chrysosaurus morio Guichenot, 1848 (= Proctotretus pictus Duméril & Bibron, 1837).
  • Eulaemus: gr. ευ eu ‘dobry, typowy’[25]; λαιμος laimos ‘gardło’[19]. Typ nomenklatoryczny: Girard nie wyznaczył gatunku typowego.
  • Rhytidodeira: gr. ῥυτις rhutis, ῥυτιδος rhutidos ‘zmarszczka’[26]; δειρας deiras, δειραδος deirados ‘szyja’[20]. Typ nomenklatoryczny: Girard nie wyznaczył gatunku typowego.
  • Helocephalus: gr. ἡλος hēlos ‘brodawka’[27]; -κεφαλος -kephalos ‘-głowy’, od κεφαλη kephalē ‘głowa’[28]. Typ nomenklatoryczny: Helocephalus nigriceps Philippi, 1860.
  • Phrynosaura: gr. φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs ‘ropucha’[29]; σαυρος sauros ‘jaszczurka’[24]. Typ nomenklatoryczny: Phrynosaura reichei Werner, 1907.
  • Vilcunia: arauk. vilcun ‘ropucha’[30]. Typ nomenklatoryczny: Vilcunia silvanae Donoso-Barros & Cei, 1971.
  • Pelusaurus: gr. πηλος pēlos ‘glina, błoto’[31]; σαυρος sauros ‘jaszczurka’[24]. Typ nomenklatoryczny: Pelusaurus cranwelli Donoso-Barros, 1973.
  • Jararancus: etymologia nieznana, autorzy nie wyjaśnili znaczenia nazwy rodzajowej[11]. Typ nomenklatoryczny: autorzy nie wyznaczyli gatunku typowego.
  • Abas: w mitologii greckiej Abas (gr. Ἄβας) to syn Metanejry, który został przemieniony w jaszczurkę przez boginię Demeter[12]. Typ nomenklatoryczny: Liolaemus fabiani Yáñez & Núñez, 1983.
  • Velosaura: Alberto Veloso (1940–2020), chilijski zoolog; gr. σαυρος sauros ‘jaszczurka’[13]. Typ nomenklatoryczny: Liolaemus aymararum Veloso, Sallaberry, Navarro, Iturra, Valencia, Penna & Díaz 1982 (= Ctenoblepharis jamesi Boulenger, 1891).
  • Ceiolaemus: José Miguel Alfredo María Cei (1918–2007), argentyński herpetolog; rodzaj Liolaemus Wiegmann, 1834[14]. Typ nomenklatoryczny: Leiosaurus marmoratus Burmeister, 1861 (= Liolaemus pseudoanomalus Cei, 1981).
  • Donosolaemus: Roberto Donoso-Barros (1921–1975), chilijski herpetolog; rodzaj Liolaemus Wiegmann, 1834[15]. Typ nomenklatoryczny: Liolaemus archeforus Donoso-Barros & Cei, 1971.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[16]:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Wariant pisowni Liodeira Fitzinger, 1843.
  2. Nazwa zastępcza dla Liodeira Fitzinger, 1843.
  3. Nomen nudum.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. A.F.A. Wiegmann: Herpetologia Mexicana, seu Descriptio amphibiorum Novae Hispaniae, quae itineribus comitis de Sack, Ferdinandi Deppe et Chr. Guil. Schiede in Museum Zoologicum Berolinense pervenerunt. Pars prima, Saurorum species amplectens, adiecto systematis saurorum prodromo, additisque multis in hunc amphibiorum ordinem observationibus. Berolini: C.G. Lüderitz, 1834, s. 18. (łac.).
  2. Fitzinger 1843 ↓, s. 17, 74.
  3. a b Fitzinger 1843 ↓, s. 73.
  4. J.E. Gray: Catalogue of the Specimens of lizards in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1845, s. 210. (ang.).
  5. C. Gay: Historia fisica y politica de Chile segun documentos adquiridos en esta republica durante doce anos de residencia en ella y publicada bajo los auspicios del supremo gobierno. T. 2: Zoologia. Paris; Chile: En casa del autor; en el Museo de historia natural de Santiago, 1848, s. 47. (hiszp.).
  6. a b Ch.F. Girard. Descriptions of some new Reptiles, collected by the US. Exploring Expedition under the command of Capt. Charles Wilkes, U.S.N. Fourth Part. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 9, s. 198, 1857. (ang.). 
  7. R.A. Philippi: Reise durch die Wueste Atacama: auf Befehl der chilenischen Regierung im Sommer 1853-54. Halle: E. Anton, 1860, s. 167. (niem.).
  8. F. Werner, Sobre algunos lagartos nuevos clasificados i descritos, [w:] O. Bürger, Estudios sobre reptiles chilenos, „Anales de la Universidad de Chile”, 121, 1907, s. 151 (hiszp.).
  9. Donoso-Barros i Cei 1971 ↓, s. 90.
  10. R. Donoso-Barros. Un nuevo saurio de Bolivia (Lacertilia, Iguanidae). „Neotropica”. 19 (60), s. 132, 1973. (hiszp.). 
  11. a b A. Veloso i inni, Contribución sistemática alconocimiento de la Herpetofauna del extremo norte de Chile, Oficina Regional de Ciencias y Tecnología de laUNESCO para América Latina y el Caribe, 1982, s. 135–268 (hiszp.).
  12. a b Núñez i Yáñez 1984 ↓, s. 99.
  13. a b Núñez i Yáñez 1984 ↓, s. 100.
  14. a b R.F. Laurent. On Some Iguanid Genera Related to or Previously Confused with Liolaemus Wiegmann. „Journal of Herpetology”. 18 (4), s. 359, 1971. DOI: 10.2307/1564098. (ang.). 
  15. a b D. Pincheira-Donoso & H. Núñez. Las Especies del Género Liolaemus Wiegmann, 1834 (Iguania: Tropiduridae: Liolaeminae) TAxonomía, Sistemática y Evolución. „Museo Nacional de Historia Natural Chile. Publicación ocasional”. 59, s. 59, 2005. (hiszp.). 
  16. a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Liolaemus. The Reptile Database. [dostęp 2023-07-22]. (ang.).
  17. R. Midtgaard: Liolaemus. RepFocus. [dostęp 2023-07-22]. (ang.).
  18. a b c Jaeger 1944 ↓, s. 121.
  19. a b Jaeger 1944 ↓, s. 119.
  20. a b c Jaeger 1944 ↓, s. 69.
  21. Jaeger 1944 ↓, s. 189.
  22. Jaeger 1944 ↓, s. 70.
  23. Jaeger 1944 ↓, s. 50.
  24. a b c Jaeger 1944 ↓, s. 203.
  25. Jaeger 1944 ↓, s. 86.
  26. Jaeger 1944 ↓, s. 198.
  27. Jaeger 1944 ↓, s. 102.
  28. Jaeger 1944 ↓, s. 44.
  29. Jaeger 1944 ↓, s. 173.
  30. Donoso-Barros i Cei 1971 ↓, s. 91.
  31. Jaeger 1944 ↓, s. 164.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]