Liquor carbonis detergens
Liquor Carbonis detergens (łac.) – płyn ze smołą pogazową i saponinami[1], (FP II, syn. Tinct.Quillajae et Coaltari, płyn oczyszczający[2]), preparat galenowy do użytku zewnętrznego, sporządzany według przepisu farmakopealnego. W Polsce na stan obecny (2024) skład określa Farmakopea Polska II (1937).
Skład i przygotowanie[edytuj | edytuj kod]
Płyn ze smołą pogazową i saponinami może być sporządzany w zakresie receptury aptecznej. Jest jednorodną, przezroczystą, czerwonobrunatną cieczą o gęstości 0,873 g/cm³, zawierającą 20 cz. proderminy (Pix Lithanthracis) i 80 cz. nalewki z kory mydłodrzewu (mydłoki, kwilaji) (Tinctura Quillajae). Smołę z węgla kamiennego i nalewkę mydłokową ogrzewa się pod chłodnicą zwrotną przez 1 godzinę na łaźni wodnej, często mieszając. Następnie należy przecedzić przez płótno i przesączyć[2].
Dawniej preparat produkowany był w Polsce przez laboratoria galenowe, ze zmodyfikowanym (niefarmakopealnym) składem[3], w którym zamiast nalewki z korzenia mydłodrzewu była używana nalewka z korzenia mydlnicy (Tinctura Saponariae)[4][5]. Obecnie (2024) produkowany jest również przemysłowo[6].
Działanie i zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Wykazuje właściwości podobne do proderminy. Liquor Carbonis detergens znalazł zastosowanie jako surowiec farmaceutyczny w recepturze aptecznej do sporządzania preparatów dermatologicznych stosowanych w leczeniu wyprysku sączącego i suchego, łojotoku, łupieżu, świądu różnego pochodzenia, łuszczycy, figówki brody (pomocniczo) i innych chorób skóry.[1][4][7] W przeciwieństwie do proderminy swobodnie rozpuszcza się w etanolu 70-96%, co pozwala na wytwarzanie rozszerzonego zakresu preparatów, np. na skórę owłosioną głowy (roztwory spirytusowe łącznie z rezorcyną i kwasem salicylowym). Saponiny wchodzące w skład płynu emulgują tłuszcze oraz zmniejszają napięcie powierzchniowe, działając osłaniająco łagodzą działanie drażniące smoły węglowej.[1]
Zakres stężeń terapeutycznych 5%-10% (niekiedy do 50%) – roztwory, maści, papki. Niekiedy per se – w formie nieprzetworzonej.[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Leksykon Leków (red.) Tadeusz Lesław Chruściel, Kornel Gibiński PZWL 1991 r. - s. 496 > polska nazwa, wskazania, zastowanie
- ↑ a b Farmakopea Polska II 1937 r. s. 878 > monografia szczegółowa wraz z synonimami, przygotowwanie
- ↑ Preparaty Galenowe, wyd.I 2010 r, J.Pluta, D.Hanzar-Garbacz, B.Karolewicz, M.Fast - s.174 > skład niefarmakopealny, z nalewką mydlnicową (Tinct. Saponariae)
- ↑ a b c Poradnik Terapeutyczny, Piotr Kubikowski (red.), wyd. III, 1975, s. 489 - Liquor Carbonis detergens > wskazania, sposób użycia, ówczesny producent
- ↑ Leksykon Leków (red.) Tadeusz Lesław Chruściel, Kornel Gibiński PZWL 1991 r. - s. 496 > Liquor Carbonis detergens > zmodyfikowany skład.
- ↑ Caesar & Loretz Gmbh "Caelo" - oferta wytwórcy preparatu: Steinkohlenteerlösung - Liqu. Carbonis deterg > http://www.caelo.de/suche.html?sword=deterg&showform=1&searchmenu=auto
- ↑ Choroby skóry 1955 r. wyd. I Stefania Jabłońska > zastosowanie s. 135, 527