Lisia Góra (województwo małopolskie)

Lisia Góra
	wieś
	; Kościół św. Wojciecha w Lisiej Górze
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Lisia Góra
Wysokość	254 m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	3258
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-140
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0822400
	Położenie na mapie gminy Lisia Góra Lisia Góra
	Położenie na mapie Polski Lisia Góra
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Lisia Góra
	Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Lisia Góra
	50°04′46″N 21°02′35″E/50,079444 21,043056
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lisia Góra – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Lisia Góra^[4].

Miejscowość jest siedzibą gminy Lisia Góra.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Lisia Góra^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
1051040	Dębiarze	część wsi
0822469	Głodna Wieś	przysiółek
1051057	Partuły	część wsi
1051070	Podkościele	część wsi
1051086	Za Gościńcem	część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego pod koniec XIX wieku Lisia Góra położona na wysokości 254 m n.p.m. przy gościńcu z Tarnowa do Dąbrowy posiadała parafię rzymskokatolicką, jednoklasową szkołę ludową z dwoma nauczycielami oraz wiatrak. Wieś miała w tym czasie 1797 mieszkańców wyznania rzymskokatolickiego. Znajdujący się tu ówcześnie drewniany kościół pochodził z 1343 roku^[7].
W 1946 roku gmina i wieś została zelektryfikowana. Stację transformatorową poświęcił po mszy 25 sierpnia 1946 roku proboszcz Jan Obłęk^[8].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Lisia Góra. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[9].

Kościół parafialny pw. św. Wojciecha.

W niedzielę 6 października 1861 roku z kościoła katedralnego w Tarnowie podczas uroczystej procesji przeniesiono do Lisiej Góry krzyż żelazny z koroną cierniową. Podobne procesje z krzyżami odbyły się z Krakowa do Mogiły, a z Nowego Sącza do Kobylanki. Jego fundatorem był Boczkowski, mieszkaniec Tarnowa. Podstawę kamienną pod krzyż kazał ustawić i ufundował Eliasiewicz. Budowy fundamentów pod krzyż dopilnował i miejscowego proboszcza ks. Rybarskiego do wyjścia naprzeciw procesji namówił Szeligowicz. Na głazie służącym za fundament dla krzyża miał znajdować się napis „za braci niewinnie pomordowanych w Warszawie i Wilnie w r. 1861”^[10], a po drugiej stronie „Bądź wola Twoja”. Krzyż ustawiono na dawnym cmentarzu^[11], obok kościoła, gdzie stoi do dnia dzisiejszego. Pierwszą tabliczkę zdjęto prawdopodobnie w 1863 roku po procesie który odbył się marcu w tej sprawie^[10].

Ludzie związani z Lisią Górą[edytuj | edytuj kod]

Zygmunt Banek – księgarz i wydawca, założyciel i kierownik Krakowskiego Towarzystwa Wydawniczego
Nikodem Bętkowski – lekarz, działacz tajnych stowarzyszeń niepodległościowych, polityk demokratyczny, poseł na Sejm Ustawodawczy w Kromieryżu
Marian Janiszewski – ksiądz katolicki, Honorowy Obywatel Miasta Wiśnicza
Stanisław Morgenstern – ksiądz katolicki, poseł do Sejmu Krajowego Galicji i Rady Państwa w Wiedniu, odnowiciel sanktuarium w Odporyszowie
Jan Rybowicz – polski poeta, prozaik
Stanisław Zaucha – komandor, żołnierz Legionów Polskich, obrońca Wybrzeża w 1939

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Lisia Góra

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 69360
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 658 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Wieś Lisia Góra w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-30] (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880–1885, t. V, s. 302
↑ Światło elektryczne zabłysło w Lisiej Górze, „Dziennik Polski” (233), 26 sierpnia 1947, s. 4 .
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .
↑ ^a ^b Czas 1863 nr 65
↑ Czas 1861 nr 236

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Lisia góra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 234 .
Lisia góra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 302 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 69360

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 658 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[4] Wieś Lisia Góra w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-30] (pol.).

[DzU_2013-29-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].

[teryt-6] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[7] F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880–1885, t. V, s. 302

[8] Światło elektryczne zabłysło w Lisiej Górze, „Dziennik Polski” (233), 26 sierpnia 1947, s. 4 .

[:rejestr-9] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

[Czas_1863-10] Czas 1863 nr 65

[11] Czas 1861 nr 236

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Wsie	Breń Kobierzyn Lisia Góra Łukowa Nowa Jastrząbka Nowe Żukowice Pawęzów Stare Żukowice Śmigno Zaczarnie
Osada	Brzozówka
Integralne. części wsi	Bartkówka Dąbrowa Debrza Dębiarze Dębowiec Głodna Wieś Gołębin Górówka Góry Jabłoniec Katary Kawula Kozłówka Kraków Laski Marek Marszówka Moskówka Na Wątoku Nowy Jawornik Okrąglik Partuły Partuły pod Lisią Górą Partuły Żukowskie Pinasy Pniaki Podgórze Podkościele (Lisia Góra) Podkościele (Nowa Jastrząbka) Podlesie (Nowa Jastrząbka) Podlesie (Zaczarnie) Podsmykowe Podwesele Polany (Łukowa) Polany (Stare Żukowice) Psikąty Starzykówka Wesoła Witkówka Wychylówki Wymysł Wyręby Za Gościńcem Zagórze Zagrody (Stare Żukowice) Zagrody (Zaczarnie)