Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Afganistanie

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Afganistanie – lista miejsc w Afganistanie wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972 i ratyfikowanej przez Afganistan 20 marca 1979 roku.

Obecnie (stan na wrzesień 2022 roku) na liście znajdują się dwa obiekty dziedzictwa kulturowego – obydwa obiekty znajdują się również na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu.

Na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO (liście obiektów, które Afganistan zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa) znajdują się 4 obiekty (stan na wrzesień 2022 roku).

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Dżam

Bamian

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia afgańskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem

Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa:

• kulturowe (K)
• przyrodnicze (P)
• kulturowo–przyrodnicze (K,P)

Rok wpisu – roku wpisu na listę

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     † zagrożone

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
211	Minaret i zabytki archeologiczne miasta Dżam Minaret and Archaeological Remains of Jam		BrGhor 34°23′48″N 64°30′58″E	KBr (ii)(iii)(iv)	2002	Bogato zdobiony minaret (62 m wysokości i 9 m średnicy u podstawy) z ok. 1190 roku, wzniesiony przez sułtana Ghijas ad-Dina. Obiekt jest zagrożony przez brak odpowiedniej ochrony.
208	Krajobraz kulturowy i zabytki archeologiczne w dolinie Bamian Cultural Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley		BrBamian 34°49′35″N 67°49′18″E	KBr (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	2003	Osiem stanowisk, w tym olbrzymie posągi Buddy wydrążone w skale oraz liczne jaskinie, pozostałości klasztorów buddyjskich, kaplic i sanktuariów z okresu III–V w. W 2001 roku rządzący Afganistanem talibowie zniszczyli dwie nisze z posągami.

Obiekty na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO

Herat

Balch

Band-e Amir

Ogrody Babura

Obiekty wpisane na afgańską Listę Informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO

Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na afgańskiej Liście informacyjnej

Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne

Typ – klasyfikacja według zgłoszenia:

• kulturowe (K)
• przyrodnicze (P)
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na Listę informacyjną

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
1927	Herat City of Herat		BrHerat 34°20′31″N 62°12′11″E	KBr (i)(ii)(iii)(iv)	2004	Starożytne miasto, założone ok. 500 r. p.n.e. z licznymi zachowanymi zabytkami, m.in. cytadelą z XV w. wzniesioną w miejscu dawnej fortecy z czasów Aleksandra Macedońskiego ok. 330 r. p.n.e., mauzoleum żony Szahrucha, królowej Gouharszad a także mauzoleum perskiego pisarza i poety Abdullaha Ansariego.
1928	Balch City of Balkh (antique Bactria)		AfBalch 36°46′23″N 66°52′25″E	KAf (ii)(iv)(v)	2004	Starożytne miasto Baktra, stolica Baktrii, z licznymi zabytkami z okresu islamskiego, m.in. grobowcem Khwadży Abu Nasra Parsy z XV w., ruinami medresy z XVII w. oraz z okresu buddyjskiego, m.in. ruinami klasztoru Nau Bahar i stupy Tepe Rustam.
1946	Band-e Amir Band-E-Amir		AfBamian 34°50′23″N 67°13′51″E	PAf (vii)(viii)(ix)(x)	2004	Zespół jezior z wodą o niebieskim zabarwieniu.
5469	Ogrody Babura w Kabulu Bagh-e Babur		AfKabul 34°30′09,8″N 69°09′29,8″E	KAf (iv)	2009	Terasowe ogrody założone w Kabulu przez Babura, założyciela Królestwa Wielkich Mogołów, po podbiciu miasta w 1504 roku. W ogrodach znajduje się grobowiec władcy.