Przejdź do zawartości

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czarnogórze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czarnogórze – lista miejsc w Czarnogórze wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Czarnogórę 3 czerwca 2006 roku[2].

Obecnie (stan na 2023 rok) na liście znajdują się 4 obiekty: 3 dziedzictwa kulturowego oraz 1 o charakterze przyrodniczym[2].

Na czarnogórskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Czarnogóra zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się 6 obiektów (stan na 2023 rok)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

[edytuj | edytuj kod]
Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia czarnogórskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[3] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, gmina; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpisy transgraniczne

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
100 Park Narodowy Durmitor
Durmitor National Park
Gmina Žabljak
43°06′00″N 19°00′00″E/43,100000 19,000000
P (vii)(viii)(x) 1980

2005

Park narodowy obejmujący kanion rzeki Tary. Na jego terenie wykryto występowanie ok. 700 gatunków roślin[5].
125 Kotor - region przyrodniczy i kulturowo-historyczny
Natural and Culturo-Historical Region of Kotor
Gmina Kotor
42°29′08,6″N 18°41′28,6″E/42,485722 18,691278
K (i)(ii)(iii)(iv) 1979
2012
2015
Zbiór miejscowości położonych nad Zatoką Kotorską. W 1979 roku duża część zabytków w miastach została zniszczona przez trzęsienie ziemi[6].
1504 Stećci – średniowieczne cmentarze z kamiennymi nagrobkami
Stećci Medieval Tombstone Graveyards
Gmina Žabljak
Gmina Plužine
K (iii)(vi) 2016 Kamienne nagrobki pochodzące z późnego średniowiecza. W większości są zrobione z wapienia, serpentynów, łupków, zlepieńców lub tufu. Zawierają one szeroką gamę motywów dekoracyjnych i inskrypcji, które reprezentują ciągłości ikonograficzne średniowiecznej Europy. Wpis transgraniczny Bośnią i Hercegowiną, Chorwacją oraz Serbią[7].
1533 Fortyfikacje weneckie z XVI–XVII wieku: Stato da Terra i zachodnia część Stato da Mar
Venetian Works of Defence between the 16th and 17th Centuries: Stato da Terra – Western Stato da Mar
Gmina Kotor
42°25′25″N 18°46′19″E/42,423611 18,771944
K (iii)(iv) 2017 Wpis transgraniczny z Chorwacją i Włochami obejmujący 15 obiektów obronnych fortyfikacji Stato da Terra i fortyfikacji Stato da Mar[8].

Obiekty na czarnogórskiej liście informacyjnej UNESCO

[edytuj | edytuj kod]
Obiekty wpisane na czarnogórską listę informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na czarnogórskiej liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na czarnogórskiej liście informacyjnej[2]
Położenie – miasto, kanton; współrzędne geograficzne
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
  • kulturowe (K)
  • przyrodnicze (P)
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P)
Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
5561 Historyczne centrum Cetynii
Cetinje Historic Core
ArGmina Cetynia
42°23′00″N 18°55′00″E/42,383333 18,916667
K (ii)(iii)(vi) 2010 Gmina zajmuje powierzchnię 910 km². Miasto zostało założone w XV wieku i przez długi czas było stolicą królewską Czarnogóry oraz ważnym ośrodkiem religijnym[9].
5562 Stare miasto Bar
Old Town of Bar
Gmina Bar
42°06′00″N 19°06′00″E/42,100000 19,100000
K (ii)(iii)(v) 2010 Miasto Bar reprezentuje kompozycję kilku kultur śródziemnomorskich: iliryjskiej, hellenistycznej, rzymskiej, bizantyjskiej, słowiańskiej, weneckiej i osmańskiej. Jest to ważne stanowisko archeologiczne z okresu średniowiecza[10].
5563 Doclea
Doclea
ArGmina Podgorica
42°28′06″N 19°15′55″E/42,468333 19,265278
K (ii)(iii)(v) 2010 Doclea zostało założone w III wieku n.e. przez Rzymian. W V wieku zostało zniszczone przez Wizygotów, a w IX wieku zostało odbudowane. Obecnie w jego pobliżu znajduje się stolica Czarnogóry – Podgorica.
5569 Park Narodowy Biogradska Gora
’Biogradska gora’ National Park
ArGmina Kolašin
42°53′49,7″N 19°36′06,2″E/42,897139 19,601722
P (vii)(viii)(x) 2010 Park narodowy obejmujący teren o powierzchni 56,5 km². Na jego terenie znajduje się największe jezioro Czarnogóry – Biogradsko jezero[11].
6300 Stare miasto Ulcinj
Ulcinj Old town
ArGmina Ulcinj
41°55′25″N 19°12′20″E/41,923611 19,205556
K (ii)(iv)(v) 2018 Miasto zostało założone ok. IV–V wieku p.n.e. Badania archeologiczne wykazały, że w średniowieczu znajdowała się tutaj twierdza, która służyła jako punkt obserwacyjny. Było również znane jako miejscowość piracka[12].
6325 Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy
Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe (Montenegro)
Ar
49°00′00″N 15°00′00″E/49,000000 15,000000
P (ix) 2018 Zespół względnie nienaruszonych europejskich lasów bukowych. Od końca ostatniej epoki lodowcowej buk europejski zaczął się rozprzestrzeniać na terenie Alp, Karpat, Dinaryd oraz Pirenejów. Udana ekspansja na całym kontynencie europejskim jest możliwa, dzięki szerokiej tolerancji buka na różne warunki klimatyczne[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. UNESCO World Heritage Centre, Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  2. a b c d e UNESCO World Heritage Centre, Montenegro - UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  3. l (red.), Polski Komitet ds Unesco: Czarnogóra [online], www.unesco.pl [dostęp 2023-02-13] (ang.).
  4. a b UNESCO World Heritage Centre, The Criteria for Selection [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  5. UNESCO World Heritage Centre, Durmitor National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  6. UNESCO World Heritage Centre, Natural and Culturo-Historical Region of Kotor [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  7. UNESCO World Heritage Centre, Stećci Medieval Tombstone Graveyards [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  8. UNESCO World Heritage Centre, Venetian Works of Defence between the 16th and 17th Centuries: <em>Stato da Terra</em> – Western <em>Stato da Mar</em> [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  9. UNESCO World Heritage Centre, Cetinje Historic Core [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  10. UNESCO World Heritage Centre, Old Town of Bar [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  11. UNESCO World Heritage Centre, ’Biogradska gora’ National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  12. UNESCO World Heritage Centre, Ulcinj Old town [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-06] (ang.).
  13. UNESCO World Heritage Centre, Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe (Montenegro) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-13] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]