Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Kirgistanie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Kirgistanie – lista miejsc w Kirgistanie wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętą przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowaną przez Kirgistan 3 lipca 1995 roku[2].

Obecnie (stan na koniec 2022 roku) na liście znajdują się trzy obiekty: dwa o charakterze dziedzictwa kulturowego i jeden o charakterze przyrodniczym[2].

Na kirgiskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Kirgistan zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajdują się dwa obiekty (stan na koniec 2019)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia kirgiskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[a] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, obwód; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpisy transgraniczne

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
1230 Święta Góra Sułajman Too
Sulaiman-Too Sacred Mountain 		KgOsz
Obwód oszyński
40°31′50,0″N 72°47′02,0″E/40,530561 72,783889 		KKg
(iii)(vi) 		2009 Góra (1100 m n.p.m.) w kotlinie Fergańskiej, otoczona czcią od 1500 lat – na jej zboczach i pięciu szczytach znajduje się wiele miejsc kultu, a ściany jaskiń pokrywają liczne petroglify przedstawiające ludzi, zwierzęta oraz formy geometryczne[5].
1442 Jedwabny Szlak: sieć dróg w korytarzu Chang’an–Tienszan
Silk Roads: the Routes Network of Chang'an-Tianshan Corridor 		KgObwód czujski

42°48′07″N 75°12′12″E/42,801944 75,203333
42°44′48″N 75°15′01″E/42,746667 75,250278
42°54′44″N 75°00′54″E/42,912222 75,015000

KKg
(ii)(iii)(v)(vi) 		2014 Odcinek rozległej sieci dróg Jedwabnego Szlaku o długości 5 tys. km, biegnący z Xi’an (dawnej stolicy Chin za panowania dynastii Han i Tang) do Siedmiorzecza w Azji Środkowej, który powstał w okresie od II p.n.e. do I w. n.e. i był w użyciu do XVI w.[6] Wpis transgraniczny wraz z Chinami i Kazachstanem obejmuje 33 miejsca położone wzdłuż szlaku, m.in. ośrodki miejskie i dworskie, osady handlowe, świątynie buddyjskie, starożytne drogi, zajazdy pocztowe, przełęcze, wieże strażnicze, odcinki Wielkiego Muru, fortyfikacje, grobowce i budowle sakralne[6]. Na terenie Kirgistanu wpis obejmuje trzy miasta: Balasagun, Newaket i Sujab[6].
1490 Zachodni Tienszan
Western Tien-Shan 		KgObwód dżalalabadzki

41°52′25″N 71°56′14″E/41,873611 71,937222
41°35′31″N 70°27′28″E/41,591944 70,457778
41°43′28″N 71°34′42″E/41,724444 71,578333 [b]

PKg
(x) 		2016 Wpis transgraniczny wraz z Kazachstanem i Uzbekistanem obejmuje obszar zachodniego Tienszanu o zróżnicowanym krajobrazie i wyjątkowo bogatej florze i faunie[8]. Na terenie Kirgistanu wpis obejmuje trzy obszary chronione: Sary-Czelekskij gosudarstwiennyj biosfiernyj zapowiednik, Biesz-Aralskij gosudarstwiennyj zapowiednik i Padysza-Ataskij gosudarstwiennyj biosfiernyj zapowiednik[8].

Obiekty na kirgiskiej liście informacyjnej UNESCO[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane na kirgiską listę informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na kirgiskiej liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na kirgiskiej liście informacyjnej[2];
Położenie – miasto, prowincja; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
1512 Sajmałuu-Tasz
Saimaly-Tash Petroglyphs 		KpObwód dżalalabadzki
41°10′50″N 73°48′50″E/41,180667 73,814000 		KKp
(iii)(iv)(vi) 		2001 Rezerwat przyrody Sajmałuu-Tasz w Kotlinie Fergańskiej, w którym znajduje się jedno z największych skupisk petroglifów na świecie[9]. Odkryto tu ok. 10 tys. rysunków z III–II tysiąclecia p.n.e. – epoki neolitu i brązu[9].
5518 Miejsca przy Jedwabnym Szlaku w Kirgistanie
Silk Roads Sites in Kyrgyzstan 		KpObwód naryński
Obwód czujski
Obwód issykkulski
Obwód tałaski
Obwód dżalalabadzki
Obwód oszyński 		KKp
(ii)(iii)(iv)(v)(vi) 		2010 Wpis obejmuje 6 obszarów na terenie całego Kirgistanu, m.in. karawanseraj Tasz Rabat i zabytkowe miasto Özgön[10].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nazwy podane za Polskim Komitetem ds. UNESCO[3].
  2. ↑ Współrzędne podane według informacji zawartych w propozycji wpisu na listę[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e UNESCO: Kyrgyzstan. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
  3. ↑ Polski Komitet ds. UNESCO: Kirgistan. [dostęp 2020-10-13]. (pol.).
  4. ↑ a b UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
  5. ↑ UNESCO: Sulaiman-Too Sacred Mountain. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
  6. ↑ a b c UNESCO: Silk Roads: the Routes Network of Chang'an-Tianshan Corridor. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
  7. ↑ Nomination DossierWestern Tien-Shan – Proposal for inscription onTHE UNESCO WORLD CULTURAL AND NATURAL HERITAGE LIST. s. 4. [dostęp 2010-10-13].
  8. ↑ a b UNESCO: Western Tien-Shan. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
  9. ↑ a b UNESCO: Saimaly-Tash Petroglyphs. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
  10. ↑ UNESCO: Silk Roads Sites in Kyrgyzstan. [dostęp 2020-10-13]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_światowego_dziedzictwa_UNESCO_w_Kirgistanie&oldid=71626394”