Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Wietnamie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Wietnamie – lista miejsc w Wietnamie wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętą przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowaną przez Wietnam 19 października 1987 roku[2].

Obecnie (stan na koniec 2023 roku) na liście znajduje się 8 obiektów: 5 o charakterze dziedzictwa kulturowego, 2 o charakterze przyrodniczym i 1 o charakterze kulturowo-przyrodniczym[2].

Na wietnamskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Wietnam zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się 6 obiektów (stan na koniec 2023)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia wietnamskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[a] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, prowincja; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[5]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – rok wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
678 Zespół zabytkowy Huế
Complex of Hué Monuments 		VnHuế
Prowincja Thừa Thiên-Huế
16°28′10″N 107°34′40″E/16,469444 107,577778 		KVn
(iv) 		1993 XIX-wieczne miasto nad rzeką Sông Hương zbudowane w 1802 roku, by pełnić funkcję stolicy zjednoczonego Wietnamu[6].
672 Zatoka Hạ Long - archipelag Cát Bà
Ha Long Bay - Cat Ba Archipelago 		VnProwincja Quảng Ninh
20°51′39,8″N 107°10′48,8″E/20,861061 107,180211 		PVn
(vii)(viii) 		1995
2000
2023 		Hạ Long – część Zatoki Tonkińskiej – liczy ok. 1600 wysp i wysepek, tworzących krajobraz złożony z wapiennych kolumn[7].
948 Dawne miasto Hội An
Hoi An Ancient Town 		VnHội An
Prowincja Quảng Nam
15°53′00″N 108°20′00″E/15,883333 108,333333 		KVn
(ii)(v) 		1999 Wyjątkowo dobrze zachowane historyczne miasto portowe Azji Południowo-Wschodniej z zabudową powstałą pomiędzy XV i XIX w.[8].
949 Sanktuarium Mỹ Sơn
My Son Sanctuary 		VnProwincja Quảng Nam
15°46′25″N 108°06′33″E/15,773611 108,109167 		KVn
(ii)(iii) 		1999 Pozostałości sanktuarium unikalnej kultury powiąznej z hinduizmem, która rozwinęła się między IV i XIII w. na wybrzeżach obecnego Wietnamu; dawna religijna i polityczna stolica Champy[9].
951 Park Narodowy Phong Nha-Kẻ Bàng
Phong Nha-Ke Bang National Park 		VnProwincja Quảng Bình
17°32′14,0″N 106°09′04,5″E/17,537222 106,151250 		PVn
(viii)(ix)(x) 		2003
2015 		Park narodowy obejmujący ochroną wapienny płaskowyż z krajobrazem krasowym charaktryzującym się wstępowaniem licznych jaskiń oraz lasy tropikalne z wieloma gatunkami endemicznymi flory i fauny[10]. Na terenie parku znajduje się jaskinia Sơn Đoòng – uznawana za największą na świecie pod względem kubatury[10].
1328 Środkowy sektor Cytadeli Cesarskiej w Thăng Long – Hanoi[b]
Central Sector of the Imperial Citadel of Thang Long - Hanoi 		VnHanoi
21°02′15,1″N 105°50′19,0″E/21,037520 105,838623 		KVn
(ii)(iii)(vi) 		2010 XI-wieczna cytadela wzniesiona przez dynastię Lý dla uczczenia niepodległości Đại Việt na pozostałościach chińskiej twierdzy z VII w.[11] Środkowy sektor cytadeli jest najważniejszą i zarazem najlepiej zachowaną częścią budowli[11].
1358 Cytadela dynastii Hồ
Citadel of the Ho Dynasty 		VnProwincja Thanh Hóa
20°04′41″N 105°36′17″E/20,078056 105,604722 		KVn
(ii)(iv) 		2011 XIV-wieczna cytadela wzniesiona przez dynastię Hồ zgodnie z zasadami feng shui – przykład wpływu neokonfucjanizmu[12].
1438 Zespół krajobrazowy Tràng An
Trang An Landscape Complex 		VnProwincja Ninh Bình
20°15′24″N 105°53′47″E/20,256667 105,896389 		K,PVn
(v)(vii)(viii) 		2014
2016 		Zespół krajobrazowy Tràng An leżący na południowym wybrzeżu delty Rzeki Czerwonej stanowi unikalny przykład krajobrazu krasowego z charakterystycznymi stromymi klifami, licznymi jaskiniami ze śladami bytności człowieka sprzed ok. 30 tys. lat[13]. Wpis obejmuje także dawną stolicę Wietnamu między X a XI w. – Hoa Lư[13].

Obiekty na wietnamskiej Liście Informacyjnej UNESCO[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane na wietnamską Listę Informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na wietnamskiej Liście Informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na wietnamskiej Liście Informacyjnej[2];
Położenie – miasto, prowincja; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[5]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na Listę Informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
960 Zespół Hương Sơn – naturalne piękno i zabytki
Huong Son Complex of Natural Beauty and Historical Monuments 		VnHanoi
20°37′05″N 105°44′40″E/20,618056 105,744444 		K,PVn
 1991 Zespół Hương Sơn leży w górach wapiennych ok. 60 km od Hanoi i obejmuje system setek pagod, świątyń buddyjskich w jaskiniach i samych jaskiń[14].
959 Obszar skał pokrytych petroglifami w Sa Pa
The Area of Old Carved Stone in Sapa 		VnLào Cai
Prowincja Lào Cai
20°15′24″N 105°53′47″E/20,256667 105,896389 		K,PVn
 1997 W okolicy Sa Pa odkryto ponad 200 kamieni pokrytych petroglifami przedstawiającymi najczęściej góry, wzgórza i pola[15].
5070 Park Narodowy Cát Tiên
Cat Tien National Park 		VnProwincja Đồng Nai
11°20′50″N 107°09′05″E/11,347222 107,151389 		Vn
(vii)(ix)(x) 		2006 Park narodowy obejmujący ochroną wilgotny las tropikalny obfitujący w rzadkie i endemiczne gatunki flory i fauny[16].
5072 Jaskinia Con Moong
Con Moong Cave 		VnProwincja Ninh Bình
20°17′15″N 105°36′18″E/20,287500 105,605000 		KVn
 2006 Jaskinia w Parku Narodowym Cúc Phương, w której znaleziono ślady kultur Hoà Bình, Bắc Sơn i Sơn Vi[17].
5940 Zespół pomników i krajobrazu Yên Tử
The Complex of Yen Tu Monuments and Landscape 		VnProwincja Quảng Ninh
Prowincja Bắc Giang
21°09′39″N 106°42′50″E/21,160833 106,713889 		Vn
(ii)(iii)(v)(vi)(vii) 		2014 Zespół historycznych i kulturowych obiektów związanych z powstaniem i rozwojem Trúc Lâm w Wietnamie[18].
6262 Hồ Ba Bể – rezerwat przyrody Na Hang
Ba Be - Na Hang Natural Heritage Area 		VnProwincja Quảng Ninh
Prowincja Bắc Kạn
22°25′00″N 105°37′00″E/22,416667 105,616667 		PVn
(vii)(x) 		2017 Propozycja obejmuje: park narodowy vườn quốc gia Ba Bể, rezerwaty przyrody Nam Xuan Lac i Na Hang oraz obszar lasu chronionego Lam Binh, gdzie rośnie pierwotny las charakteryzujący się bogatą bioróżnorodnością flory i fauny[19].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nazwy podane za Polskim Komitetem ds. UNESCO[3], przy czym nazwy własne podane za Komisją Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej[4].
  2. ↑ Wolne tłumaczenie oryginalnej nazwy wpisu Central Sector of the Imperial Citadel of Thang Long - Hanoi; Polski Komitet ds. UNESCO nie podaje tego wpisu na swojej liście[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e UNESCO: Viet Nam. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  3. ↑ a b Polski Komitet ds. UNESCO: Wietnam. [dostęp 2020-09-23]. (pol.).
  4. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: NAZEWNICTWO GEOGRAFICZNE ŚWIATA Zeszyt 7 Azja Południowo-Wschodnia. Warszawa: GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII, 2006, s. 106–118. ISBN 83-239-9708-X. [dostęp 2020-09-23].
  5. ↑ a b UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  6. ↑ UNESCO: Complex of Hué Monuments. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  7. ↑ UNESCO: Ha Long Bay. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  8. ↑ UNESCO: Hoi An Ancient Town. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  9. ↑ UNESCO: My Son Sanctuary. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  10. ↑ a b UNESCO: Phong Nha-Ke Bang National Park. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  11. ↑ a b UNESCO: Central Sector of the Imperial Citadel of Thang Long - Hanoi. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  12. ↑ UNESCO: Citadel of the Ho Dynasty. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  13. ↑ a b UNESCO: Trang An Landscape Complex. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  14. ↑ UNESCO: Huong Son Complex of Natural Beauty and Historical Monuments. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  15. ↑ UNESCO: The Area of Old Carved Stone in Sapa. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  16. ↑ UNESCO: Cat Tien National Park. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  17. ↑ UNESCO: Con Moong Cave. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  18. ↑ UNESCO: The Complex of Yen Tu Monuments and Landscape. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  19. ↑ UNESCO: Ba Be - Na Hang Natural Heritage Area. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_światowego_dziedzictwa_UNESCO_w_Wietnamie&oldid=71821969”