Lista finałów mistrzostw świata w piłce nożnej
Data założenia |
1930 |
---|---|
Region |
świat (FIFA) |
Liczba drużyn |
204 (faza grupowa) |
Pierwszy zwycięzca | |
Obecny zwycięzca |
Francja (2. tytuł) |
Najwięcej zwycięstw |
Brazylia (5. tytuł) |
![]() | |
Strona internetowa |
Mistrzostwa świata w piłce nożnej – międzynarodowy turniej piłkarski, który rozgrywany jest od 1930 roku[1]. W tych rozgrywkach rywalizują narodowe reprezentacje mężczyzn, będące członkami Fédération Internationale de Football Association (FIFA), globalnej organizacji zarządzającej tym sportem. Turniej organizowany jest co cztery lata, oprócz 1942 i 1946 roku, kiedy rywalizację anulowano w związku z II wojną światową[2]. Ostatnie mistrzostwa, które rozgrywane były na boiskach w Rosji w 2018 roku, wygrała Francja, która pokonała Chorwację 4–2.
Finał mistrzostw świata jest ostatnim meczem turnieju, a reprezentacja, która wygrywa ogłaszana jest mistrzem świata. Jeśli po 90 minutach regularnego czasu gry wynik jest nierozstrzygnięty, mecz zostaje przedłużony o 30 (2×15) minut. W wypadku, gdy wynik po zakończeniu dogrywki nadal jest remisowy, dyktowane są rzuty karne. Drużyna zwyciężająca w serii rzutów karnych zostaje mistrzem świata[3]. Dotychczas wynik turnieju rozstrzygał pojedynczy mecz, natomiast jeden raz, w 1950 roku, mistrzem świata wyłoniony został z grupy finałowej w systemie kołowym (było to cztery drużyny: Urugwaj, Brazylia, Szwecja i Hiszpania)[4]. Zwycięstwo Urugwaju 2–1 nad Brazylią było meczem decydującym o mistrzostwie (był jednym dwóch ostatnich meczów turnieju). Drużyna zakończyła zmagania w grupie na 1. miejscu, a o tryumfie tej fazy – i całego turnieju – przesądziła przewaga w liczbie zdobytych punktów. Ten mecz uznawany jest przez organizację FIFA jako de facto finał mistrzostw świata w 1950 roku[5].
W 20 rozegranych turniejach 77 drużyn narodowych wystąpiło przynajmniej raz. Spośród nich 12 dotarło do finału tych rozgrywek, a 8 wygrało[a]. Brazylia, będąc 5-krotym triumfatorem mistrzostw świata (1958, 1962, 1970, 1994, 2002)[7], jest najbardziej skuteczną drużyną tego turnieju, a także jedyną reprezentacją, która uczestniczyła we wszystkich edycjach mistrzostw[8]. Po cztery tytuły w dorobku mają Włochy (1934, 1938, 1982, 2006) i Niemcy (1954, 1974, 1990, 2014). Trzy inne drużyny zdobyły więcej niż jeden raz Puchar Świata: reprezentacje Urugwaju (1930, 1950), Argentyny (1978, 1986) i Francji (1998, 2018), które mają na koncie po dwa tytuły. Drużyny Anglii (1966) oraz Hiszpanii (2010) wywalczyły po jednym mistrzostwie[7]. Niemcy swój czwarty tytuł zdobyli w 2014 roku, który był pierwszym po zjednoczeniu Niemiec[9]. Ten tytuł sprawił, że Niemcy zostały pierwszą drużyną z Europy, która wygrała w Ameryce Południowej[10][11]. Reprezentacja narodowa, która wygrywa turniej otrzymuje Puchar Świata FIFA, a nazwa państwa jest grawerowana na spodniej części trofeum[12].
Finały mistrzostw świata w 1970 i 1994 (Brazylia–Włochy) oraz 1986, 1990 i 2014 (Argentyna–Niemcy) to jedyne mecze finałowe, w których spotykały się te same reprezentacje[11][13]. Dotychczas (stan na 2014 r.) finał rozegrany w 1934 roku pozostaje jedynym meczem finałowym, w którym wystąpiły dwie drużyny debiutujące w ostatnim meczu turnieju[b].
Jedyne finały, które nie zostały rozegrane w niedzielę odbyły się w 1930 roku (środa)[14] i 1966 roku (sobota)[15].
Dotychczas (stan na 2018 r.) jedynie reprezentacje państw europejskich i południowoamerykańskich dotarły do finałów mistrzostw świata[11][13].
Lista finałów[edytuj | edytuj kod]
Mecz wygrany po dogrywce. | |
Mecz wygrany po rzutach karnych. |
* Na MŚ w 1950 nie było finału, zwycięzca turnieju został wyłoniony po rozegraniu meczów w grupie w systemie kołowym. Ostatni mecz fazy pomiędzy Brazylią a Urugwajem zadecydował o 1. i 2. miejscu.
Zestawienie finalistów[edytuj | edytuj kod]
Konfederacja | Występy | Wygrane | 2. miejsca |
---|---|---|---|
UEFA | 28 | 12 | 16 |
CONMEBOL | 14 | 9 | 5 |
Drużyna narodowa | Zwycięstwa | 2. miejsca | Podsum. finałów | Lata wygranych MŚ | Lata zdobytych 2. m-c |
---|---|---|---|---|---|
![]() |
5 | 2 | 7 | 1958, 1962, 1970, 1994, 2002 | 1950, 1998 |
![]() |
4 | 4 | 8 | 1954, 1974, 1990, 2014 | 1966, 1982, 1986, 2002 |
![]() |
4 | 2 | 6 | 1934, 1938, 1982, 2006 | 1970, 1994 |
![]() |
2 | 3 | 5 | 1978, 1986 | 1930, 1990, 2014 |
![]() |
2 | 1 | 3 | 1998, 2018 | 2006 |
![]() |
2 | 0 | 2 | 1930, 1950 | – |
![]() |
1 | 0 | 1 | 1966 | – |
![]() |
1 | 0 | 1 | 2010 | – |
![]() |
0 | 3 | 3 | – | 1974, 1978, 2010 |
![]() |
0 | 2 | 2 | – | 1934, 1962 |
![]() |
0 | 2 | 2 | – | 1938, 1954 |
![]() |
0 | 1 | 1 | – | 1958 |
![]() |
0 | 1 | 1 | – | 2018 |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Te liczby są zgodne z podsumowaniem dokonanym przez organizację FIFA, gdzie reprezentacje Niemiec Zachodnich/Niemiec, Czechosłowacji/Czech, Jugosławii/Serbii i Czarnogóry/Serbii oraz ZSRR/Rosji występują w zestawieniach (odpowiednio) jako jedna pozycja w prowadzonych przez organizację rejestrach[6].
- ↑ Technicznie finał z 1958 roku był rozgrywany pomiędzy dwoma debiutantami w finałach, ale ostatni mecz Brazylii w zmaganiach grupowych w 1950 roku jest odnotowywany w zestawieniach FIFY jako wcześniejszy finałowy występ dla tej reprezentacji.
- ↑ Po 90 min był wynik 1–1[18][19]
- ↑ Nie był to finał, a mecz decydujący o ostatecznym układzie tabeli grupy.
- ↑ Po 90 min gry wynik był 2–2.[31][32]
- ↑ Po 90 min wynik był 1–1[37][38].
- ↑ Po 120 min wynik był 0–0 . Brazylia wygrała po rzutach karnych 3–2.[45][46]
- ↑ Po 120 min wynik był 1–1. Włochy wygrały po rzutach karnych 5–3.[51][52]
- ↑ Po 90 min wynik był 0–0.[53][54]
- ↑ Wynik po 90 min był 0–0.[55][56]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ History of FIFA - The first FIFA World Cup™ (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
- ↑ Andy Groom: England's World Cup Story: From Winterbottom's 1950 to Capello's 2010. Andrews UK Limited, 2011, s. 5. ISBN 978-1-908582-54-6.
- ↑ Regulations: 2018 FIFA World Cup Russia (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-07)].
- ↑ Scott Murray: World Cup stunning moments: Uruguay's 1950 triumph in Brazil | Football (ang.). theguardian.com, 2018-03-15. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-28)].
- ↑ a b FIFA World Cup Finals since 1930 (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-09)].
- ↑ FIFA World Cup: All-time ranking (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-25)].
- ↑ a b FIFA World Cup All Time Statistics (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-02)].
- ↑ CNNSI.com - CNNSI.com's complete coverage of the FIFA World Cup - World Cup Spotlight on Brazil - Monday June 03, 2002 04:57 AM (ang.). sportsillustrated.cnn.com, 2012-06-03. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-01)].
- ↑ FIFA World Cup 2014 (ang.). britannica.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-28)].
- ↑ Paul Saffer: Germany end South American hoodoo - FIFA World Cup - News (ang.). uefa.com, 2014-07-13. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-20)].
- ↑ a b c FIFA.com - Previous FIFA World Cups (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-10)].
- ↑ 2018 FIFA World Cup Russia (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-30)].
- ↑ a b 2014 FIFA World Cup Brazil (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-24)].
- ↑ 1930 FIFA World Cup Uruguay - Matches (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-12)].
- ↑ 1966 FIFA World Cup England - Matches (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-28)].
- ↑ 1930 FIFA World Cup Uruguay (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (20 października 2007)].
- ↑ World Cup history – Uruguay 1930 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ a b 1934 FIFA World Cup Italy (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (23 marca 2009)].
- ↑ a b World Cup history – Italy 1934 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-14)].
- ↑ 1938 FIFA World Cup France (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (21 stycznia 2009)].
- ↑ World Cup history – France 1938 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ Luciano Pasqualini: Futebol Brasileiro 1950-1999 Best Attendances (ang. • port.). rsssfbrasil.com, 2012-09-06. [dostęp 2018-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-11)].
- ↑ 1950 FIFA World Cup Brazil (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-26)].
- ↑ World Cup history – Brazil 1950 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)].
- ↑ 1954 FIFA World Cup Switzerland (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lipca 2012)].
- ↑ World Cup history – Switzerland 1954 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ 1958 FIFA World Cup Sweden (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lutego 2009)].
- ↑ World Cup history – Sweden 1958 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ 1962 FIFA World Cup Chile (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lutego 2009)].
- ↑ World Cup history – Chile 1962 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ a b 1966 FIFA World Cup England (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (25 marca 2009)].
- ↑ a b World Cup history – England 1966 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-14)].
- ↑ 1970 FIFA World Cup Mexico (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (25 stycznia 2009)].
- ↑ World Cup history – Mexico 1970 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ 1974 FIFA World Cup Germany (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (26 stycznia 2009)].
- ↑ World Cup history – West Germany 1974 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ a b 1978 FIFA World Cup Argentina (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (12 lutego 2009)].
- ↑ a b World Cup history – Argentina 1978 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)].
- ↑ 1982 FIFA World Cup Spain (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (30 stycznia 2009)].
- ↑ World Cup history – Spain 1982 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ 1986 FIFA World Cup Mexico (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (29 stycznia 2009)].
- ↑ World Cup history – Mexico 1986 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-04)].
- ↑ 1990 FIFA World Cup Italy (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (15 listopada 2013)].
- ↑ World Cup history – Italy 1990 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ a b 1994 FIFA World Cup USA (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2 lutego 2009)].
- ↑ a b World Cup history – USA 1994 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-14)].
- ↑ 1998 FIFA World Cup France (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (21 lipca 2011)].
- ↑ World Cup history – France 1998 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ 2002 FIFA World Cup Korea/Japan (ang.). fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (30 stycznia 2009)].
- ↑ World Cup history – Japan & South Korea 2002 (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-30)].
- ↑ a b 2006 FIFA World Cup Germany (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-02)].
- ↑ a b Zidane off as Italy win World Cup (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation), 4 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-07)].
- ↑ a b 2010 FIFA World Cup South Africa (ang.). fifa.com. [dostęp 2018-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-09)].
- ↑ a b Netherlands 0–1 Spain (aet) (ang.). BBC Sport (British Broadcasting Corporation). [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-19)].
- ↑ a b Estadio Do Maracana, Rio de Janeiro (ang.). fifa.com, 18 stycznia 2012. [dostęp 2018-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-26)].
- ↑ a b Phil McNulty: Germany 1–0 Argentina (ang.). British Broadcasting Corporation, 13 lipca 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-13)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- oficjalna strona organizacji FIFA (ang.)
- Karel Stokkermans: World Cup 1930–2010 (ang.). rsssf.com. [dostęp 2018-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-23)].