Lody wodne
Lody wodne – bezmleczne lody produkowane z cukru i koncentratów owocowych z dodatkiem stabilizatorów, aromatów i barwników; pasteryzowane i zamrażane w formach[1]. Zaliczane są do kategorii deserów mrożonych[1].
Skład
[edytuj | edytuj kod]
Głównym składnikiem lodów wodnych jest woda[2]. Słodki smak zapewniają lodom wodnym substancje słodzące (np. sacharoza, glukoza, fruktoza, syrop glukozowo-fruktozowy, sorbitol, mannitol[2] lub sztuczne substancje słodzące tj. aspartam, sacharyna, acesulfam K, sukraloza[3]) oraz dodatki smakowe. Barwniki (substancje ekstrahowane z roślin) nadają, wzmacniają i ujednolicają barwę. Stabilizatory m.in. redukują stopień topnienia lodów i opóźniają powstawanie kryształków lodu wodnego[2].
W składzie lodów wodnych nie ma tłuszczów mlecznych ani roślinnych. Nie zawierają również laktozy[2] ani dodatku białka[4].
Lody wodne ekstrudowane zawierają 20 do 30% powietrza, które jest wtłaczane w procesie ich produkcji[1], natomiast lody wodne nieekstrudowane nie zawierają powietrza[2].
Lody wodne owocowe są produkowane na bazie wodnego roztworu cukrowego, który zagotowuje się, a następnie poddaje ochładzaniu, zamrażaniu i hartowaniu[4].
Na rynku obecne są także lody mleczno-owocowe, które zawierają mleko, śmietankę i owoce[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Lody wodne na bazie soku owocowego i na patyku wynalazł przez przypadek Francis (Frank) William Epperson (1894–1983)[5]. W 1905 roku, gdy miał 11 lat i mieszkał w San Francisco, zostawił na noc na ganku przed domem szklankę z owocowym napojem i drewnianym patyczkiem używanym do mieszania. Następnego ranka po chłodnej nocy zauważył, że napój uległ zamrożeniu[6]. Początkowo nazwał swój „mrożony deser” ep-sicle. W 1923 roku zmienił nazwę na popsicle (l. mn. popsicles). Aby spopularyzować wśród ludzi swój wynalazek, zamrożony sok owocowy o wydłużonym kształcie probówki na patykach, sprzedawał go podczas lokalnych jarmarków i na plażach. Przez kilka tygodni po kolei wysyłał też za każdym razem inne ze swoich dzieci do sklepu z zamiarem zakupu popsicle, który jednak nie znajdował się w sklepowym asortymencie, po upływie tego czasu sam udawał się do sklepikarza oferując wzięcie zapasu dla zainteresowanych ich zakupem klientów. Frank Epperson opatentował swój wynalazek w 1924 roku[5]. W 1925 roku sprzedał prawa przedsiębiorstwu Joe Lowe z Nowego Jorku[7]. Jego wynalazek był reklamowany jako „zamrożony napój na patyku”[5].
Pierwsze popsicles były dostępne jedynie w dwóch smakach, cytrynowym i wiśniowym[6]. Obecnie produkowane są w najróżniejszych smakach. Są robione nie tylko z soku owocowego, ale także z mleka, jogurtu czy lodów. Na rynku dostępne są też wersje z alkoholem przeznaczone dla dorosłych[6].
Oprócz popsicles klasycznej wielkości produkowane są też o mniejszych i większych rozmiarach[6]. W przeszłości patyczki były wytwarzane z drewna brzozy[7].
Zalety
[edytuj | edytuj kod]W upalne dni spożywanie lodów wodnych daje organizmowi przyjemne ochłodzenie od środka, działając orzeźwiająco i poprawiając samopoczucie[8].
Lizanie lodów wodnych jest zalecane pacjentom będącym w trakcie chemioterapii nowotworów, którzy cierpią z powodu kserostomii, mucositis (uogólnionego stanu zapalnego błony śluzowej jamy ustnej), owrzodzeń i bólu gardła[9] jako łagodzące ból i dyskomfort, a zarazem dostarczające wody wliczającej się do dziennego zapotrzebowania. Dodatkowo mogą być pomocne w gorączce i w przypadku uderzeń gorąca. Pewne rodzaje lodów wodnych, wyprodukowane na bazie składników naturalnych, dostarczają niezbędnych składników odżywczych i energii pacjentom borykającym się z brakiem apetytu, nudnościami czy bolesnością ust utrudniającą przyjmowanie pokarmu[10]. Doustna krioterapia, czyli chłodzenie jamy ustnej stosując w tym celu kostki lodu, lodowatą wodę, lody czy lody wodne, podczas podawania cytostatyków lub stosowania radioterapii głowy i szyi u pacjentów chorych na nowotwory, jest prostą i tanią metodą, niepowodującą żadnych poważnych efektów ubocznych, która w przeprowadzonych badaniach klinicznych wykazała obiecujące rezultaty dotyczące możliwości zmniejszenia stopnia zaawansowania stanu zapalnego jamy ustnej[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Patrycja Cichońska, Katedra Technologii i Oceny Żywności, Instytut Nauk o Żywności, SGGW w Warszawie: Lody: Różnorodność lodów mlecznych. Forum Mleczarskie Handel, 2022. [dostęp 2025-02-10]. (pol.).
- ↑ a b c d e Ewelina Kobyłko. Uwarunkowania technologiczne i techniczne produkcji lodów spożywczych. „Acta Scientiarum Polonorum, Technica Agraria”. 12 (3-4), s. 28, 29, 2013.
- ↑ Katarzyna Ostrowska. Lody, lody dla ochłody!. „Wiedza i Jakość”. 75 (2), s. 33, 2024. Olsztyn: Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie.
- ↑ a b c Spożywcze Technologie: Lody rzemieślnicze – niedościgniony wzór smaku. 2019. [dostęp 2025-02-10]. (pol.).
- ↑ a b c Anne Renaud: The Boy Who Invented the Popsicle. Kids Can Press, 2019, s. Author's Note. ISBN 978-1-5253-0028-8.
- ↑ a b c d Mike Ciman: 25 Accidental Inventions Amazing Mistakes That Worked. Mobile Library, 2023, s. 11, 12. ISBN 979-8865319863.
- ↑ a b Om Books Editorial Team: 365 Facts You Must Know. Om Books International, 2015, s. 139. ISBN 978-93-84225-33-9.
- ↑ Jennifer Latham: Popsicles Provide Summer Comfort. Attracion The Good News Magazine, 2020. [dostęp 2025-02-11]. (ang.).
- ↑ (pod redakcją) Douglas E. Peterson: Oral Complications of Cancer Chemotherapy. Kluwer Academic Publishers, 1983, s. 124. ISBN 90-247-2786-3.
- ↑ The Perks of Popsicles. Nebrasca Cancer Specialists. [dostęp 2025-02-11].
- ↑ P. Riley, H.V. Worthington, A. Littlewood, J.E. Clarkson, M.G McCabe: Can keeping the mouth cold during cancer treatment help to prevent mouth soreness and ulcers in children and adults?. Cochrane, 2015. [dostęp 2025-02-12]. (ang.).