Luca Zingaretti
| |
| Data i miejsce urodzenia |
11 listopada 1961 |
|---|---|
| Zawód |
aktor, reżyser, producent filmowy |
| Współmałżonek |
Margherita D’Amico |
| Lata aktywności |
od 1984 |
| Odznaczenia | |
| |
Luca Zingaretti (ur. 11 listopada 1961 w Rzymie) – włoski aktor, reżyser i producent filmowy. Odtwórca roli szef policji w Vigàta na Sycylii – inspektora Salvo Montalbano w serialu kryminalnym Rai 2 Komisarz Montalbano (1999–2021)[1][2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Rzymie[3] jako syn Emmy „Mimmi” Di Capui i Aquilino Zingarettiego, dyrektora banku[4]. Jego matka w wieku siedmiu lat uciekła z łapanki na rodziny żydowskie w rzymskim getcie 16 października 1943[5][6]. Wychowywał się z siostrą Angelą[6] i młodszym bratem, Nicolą (ur. 11 października 1965), który został politykiem[6]. W wieku siedemnastu lat dołączył do drużyny piłkarskiej Rimini FC, ale po kilku miesiącach porzucił karierę sportową i wstąpił do Narodowej Akademii Sztuk Dramatycznych w Rzymie[7], gdzie jego wykładowcą był m.in. Andrea Camilleri[8]. Uczęszczał na warsztaty taneczne prowadzone przez Maurice’a Béjarta[9].
W 1984 dołączył do zespołu teatralnego Luca Ronconiego[9] i występował w spektaklach: Trzy siostry Czechowa, Tytus Andronikus Szekspira w reż. Petera Steina, Święta Joanna George’a Bernarda Shawa i Wariatka z Chaillot Jeana Giraudoux.
Był reżyserem filmów dokumentalnych: Gulu (2000) i Conversazioni con Suso (2007), a także reżyserował przedstawienia: Passa una vela... spingendo la notte più in là (2007), Syrena (2008) na podstawie opowiadania Lighea Giuseppego Tomasiego di Lampedusy, La torre d’avorio (2013), The Pride (2015) i Głębokie błękitne morze (2018).
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]23 czerwca 1997 ożenił się z dziennikarką i pisarką Margheritą D’Amico, z którą rozstał się w 2004, a w 2008 doszło do rozwodu. 23 maja 2012 zawarł związek małżeński z aktorką Luisą Ranieri. Mają dwie córki, Emmę i Biancę.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy
[edytuj | edytuj kod]- 1999: Jezus (Jesus, TV) jako Szymon Piotr
- 2003: Gdzie jest Nemo? (Finding Nemo) jako Marlin (głos)
- 2008: Dzika krew (Sanguepazzo) jako Osvaldo Valenti
- 2010: Nasze życie (La nostra vita) jako Ari
- 2012: Asterix i Obelix: W służbie Jej Królewskiej Mości (Astérix et Obélix: Au service de sa Majesté) jako generał
- 2014: Wakacje Mikołajka (Les vacances du petit Nicolas) jako producent
- 2016: Gdzie jest Dory? (Finding Dory) jako Marlin (głos)
- 2021: Nasze magiczne Encanto (Encanto) jako Bruno Madrigal (głos)
Seriale
[edytuj | edytuj kod]- 1997: Ośmiornica (La piovra) jako Pietro Favignana
- 1999–2021: Komisarz Montalbano (Il commissario Montalbano) jako komisarz Salvo Montalbano
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 2003: Order Zasługi Republiki Włoskiej[10]
- 2004: Nastro d’argento – Srebrna Wstążka za najlepszy dubbing za głos Marlina w Gdzie jest Nemo? (2003; wersja włoska)
- 2005: David di Donatello dla najlepszego aktora w za rolę Józefa Puglisiego w dramacie biograficznym Roberta Faenzy W biały dzień (2005)
- 2005: Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Karlowych Warach dla najlepszego aktora za rolę Józefa Puglisiego w filmie W biały dzień (2005)
- 2008: Film Festiwal Filmowy w Abu Zabi – Czarna Perła dla najlepszego aktora pierwszoplanowego w filmie Dzika krew (2008)
- 2010: Nastro d’argento – Srebrna wstążka dla najlepszego aktora drugoplanowego w filmach Młodszy syn (2010) i Nasze życie (2010)[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Luksusowe wesele w stylu „Inspektor Montalbano” we Włoszech. Luxury Wedding Sicily. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (pol.).
- ↑ Magda: Sycylia Komisarza Montalbano – odkryj miejsca z uwielbianego serialu. Italia poza szlakiem, 4 lipca 2024. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (pol.).
- ↑ Luca Zingaretti. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
- ↑ Marzia Nicolini: Morto Aquilino, l’amato papà di Luca e Nicola Zingaretti. „Vanity Fair”, 28 września 2021. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (wł.).
- ↑ Roma, memoria, Luca Zingaretti legge ‘16 ottobre 1943’. FrosinoneToday.it, 22 października 2013. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (wł.).
- ↑ a b c Lutto per Luca e Nicola Zingaretti, è morto il papà Aquilino. L’addio: „Ci piace pensarlo con la sua Mimmì”. Il Fatto Quotidiano, 28 września 2021. [dostęp 2024-08-12]. (wł.).
- ↑ Susanna Nirenstein: Luca Zingaretti si racconta: da calciatore a Montalbano. „la Repubblica”, 7 sierpnia 2002. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (wł.).
- ↑ Stefania Saltalamacchia: Luca Zingaretti ricorda Andrea Camilleri: «Ogni volta che dirò „Montalbano sono!”». „Vanity Fair”, 17 lipca 2019. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (wł.).
- ↑ a b Angelo Carotenuto: Luca Zingaretti biografia. myMovies.it. [dostęp 2024-08-12]. (wł.).
- ↑ „la Repubblica”: Ciampi premia Montalbano. Andrea Camilleri grande ufficiale, 11 lutego 2003. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (wł.).
- ↑ Angela Platania: Nastri D’argento 2010. Guide.Supereva.it, 8 lutego 2012. [dostęp 2024-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-12)]. (wł.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Luca Zingaretti. Un personaggio in cerca d’attore. „MicroMega”. nr 5/2018, s. 74, 2018. Rzym. ISSN 0394-7378.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Luca Zingaretti w bazie IMDb (ang.)
- Luca Zingaretti w bazie Filmweb