Lucerna (roślina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Lucerna
Ilustracja
Morfologia gatunku typowego – lucerny siewnej
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

lucerna

Nazwa systematyczna
Medicago L.
Sp. Pl. 778. 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

Medicago sativa L.[3]

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Lucerna nerkowata
Lucerna kolczastostrąkowa

Lucerna (Medicago L.) – rodzaj roślin jednorocznych, dwuletnich lub bylin z rodziny bobowatych. Rodzaj liczy ponad 100 gatunków[4] występujących na wszystkich kontynentach Starego Świata. Niektóre gatunki są cennymi roślinami pastewnymi, które uprawiane są z przeznaczeniem na zielonkę, paszę, susz, siano lub kiszonkę.

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele rodzaju występują w centralnej i południowo-zachodniej Azji, w Europie i Afryce[5], największe zróżnicowanie osiągające w rejonie Morza Śródziemnego[6].

W Polsce jako gatunki rodzime rosną trzy:[7]:

Jako gatunki zadomowione lub przejściowo dziczejące w Polsce rosną[7]:

  • Medicago rigidula (L.) All.) – lucerna sztywna – efemerofit
  • Medicago aculeata Gaertn. – efemerofit
  • Medicago arabica (L.) Huds. – efemerofit
  • Medicago caerulea Less. ed Ledeb. – efemerofit
  • Medicago intertexta Mill. – efemerofit
  • Medicago polymorpha (L.), syn. M. denticulata Willd., syn. M. lappacea Desr. – efemerofit
  • Medicago praecox DC. – efemerofit
  • Medicago sativa L. – lucerna siewna – antropofit zadomowiony
  • Medicago scutellata (L.) Mill. – efemerofit
  • Medicago sativa ssp. media (M×varia) Martyn – lucerna pośrednia, l. piaskowa

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Rośliny jednoroczne lub byliny, rzadko krzewy[5] (M. arborea osiągająca 2 m wysokości[8]).
Liście
Złożone z trzech listków z przylistkami przyrośniętymi do ogonka liściowego. Listki ząbkowane, z nerwami sięgającymi końców ząbków[5].
Kwiaty
Motylkowe, wyrastają z kątów liści w gęstych, wielokwiatowych główkach. Przysadki drobne i szybko odpadające. Działki kielicha w liczbie 5, mniej więcej równej długości. Płatki korony zwykle żółte, rzadziej purpurowe. Żagielek owalny, zwykle odgięty. Skrzydełka i łódeczka z haczykowatymi przydatkami tworzącymi mechanizm gwałtownie otwierający kwiat podczas zapylania. Słupek z jedną, górną zalążnią zawierającą liczne zalążki. 10 pręcików, z których dziewięć zrośniętych jest nitkami tworząc rurkę, jeden pręcik zaś jest wolny[5].
Owoce
Ścieśnione strąki, skręcone lub proste, na powierzchni siatkowato żyłkowane lub kolczaste. Nasiona drobne, nerkowate, gładkie lub szorstkie[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Trifolieae[9].

Pozycja systematyczna rodzaju według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), rodzaj lucerna (Medicago L.)[10].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
  3. ↑ a b Medicago. W: Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-02-06].
  4. ↑ a b Medicago. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-06-04].
  5. ↑ a b c d e Medicago. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-06-04].
  6. ↑ Medicago Linn.. W: Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-06-04].
  7. ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  8. ↑ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 296. ISBN 0-333-73003-8.
  9. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  10. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Medicago (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-02)].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lucerna_(roślina)&oldid=66774381”