Lübeck-Travemünde F4

Lübeck-Travemünde F4
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Lübeck-Travemünde
Typ	wodnosamolot patrolowy
Konstrukcja	mieszana, podwozie pływakowe stałe
Załoga	2 (pilot i strzelec/obserwator)
	Historia
Data oblotu	1917
Lata produkcji	1917–1919
	Dane techniczne
Napęd	1 × Mercedes, rzędowy 6-cylindrowy
Moc	220 KM (162 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	18,00
Długość	11,69
Wysokość	3,55 m
	Masa
Własna	1140 kg
Startowa	2104 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	141 km/h
Prędkość przelotowa	115 km/h
Prędkość wznoszenia	2,4 m/s
Pułap	3000 m
Zasięg	600 km
Długotrwałość lotu	6 h
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 × karabin maszynowy Parabellum kal. 7,92 mm – ruchomy na obrotnicy
	Użytkownicy
	Cesarstwo Niemieckie, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lübeck-Travemünde F4 – niemiecki wodnosamolot patrolowy z okresu I wojny światowej budowany od 1917 roku w niemieckich zakładach Lübeck-Travemünde.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1917 roku w zakładach Lübeck-Travemünde, które zajmowały się produkcją łodzi i innego sprzętu dla niemieckiej marynarki wojennej, rozpoczęto produkcję wodnosamolotów patrolowych, które budowane były w małych seriach.

Pierwszym z tych samolotów był dwumiejscowy wodnosamolot patrolowy, który został oznaczony jako F1. Był on zbudowany w układzie dwupłata, miał podwozie pływakowe i napędzany był silnikiem rzędowym Mercedes o mocy 160 KM (118 kW). Wyprodukowano 3 egzemplarze tego wodnosamolotu. Samoloty te zostały wykorzystane do przeprowadzenia na nich prób w locie.

Na podstawie doświadczeń z eksploatacji wodnosamolotu F1 rozpoczęto produkcję kolejnego wodnosamolotu oznaczonego jako F2. Był to również wodnosamolot dwupłatowy i był napędzany silnikiem rzędowym Mercedes o mocy 220 KM (162 kW). W porównaniu do swojego poprzednika miał nieco mniejsze wymiary, charakteryzował się lepszą zwrotnością i osiągami. W latach 1917–1918 zbudowano 17 wodnosamolotów F2.

Pod koniec 1917 zbudowano kolejny wodnosamolot oznaczony jako F4. Jego konstrukcję oparto na wodnosamolocie F2. Był on tylko bardziej dopracowany aerodynamicznie i wytrzymalszy.

Do końca I wojny światowej wyprodukowano ogółem 34 wodnosamoloty Lübeck-Travemünde F4^[1].

Użycie w lotnictwie[edytuj | edytuj kod]

Podczas I wojny światowej samoloty Lübeck-Travemünde F4 były wykorzystywane w lotnictwie niemieckim do lotów patrolowych nad Morzem Północnym i Bałtykiem oraz na przyległych do tych mórz terenach lądowych.

Użycie w lotnictwie polskim[edytuj | edytuj kod]

Po utworzeniu w lipcu 1920 roku w Pucku Bazy Lotnictwa Morskiego, w prywatnej firmie w Gdańsku zakupiono w sierpniu 1920 roku 4 wodnosamoloty, w tym jeden wodnosamolot Lübeck-Travemünde F4, który otrzymał numer 7.

Samolot ten był używany do lotów patrolowych nad morzem, do szkolenia załóg w rozpoznawaniu okrętów i w bombardowaniu. Bombardowania te wykonywano bombami o masie 12,5 kg, które zrzucał ręcznie obserwator wychylając się z kabiny samolotu.

W dniu 15 sierpnia 1922 podczas pokazów lotniczych w Pucku na skutek nieostrożności urzędnika wojskowego pełniącego rolę obserwatora, upuścił on bombę 12,5 kg w tłum, na skutek czego 47 osób zostało poszkodowanych (wojskowych i cywilnych), z tego 13 zmarło (wypadek na pokazach lotniczych w Pucku)^[2].

W dniu 21 sierpnia 1924 roku podczas lotu patrolowego doszło do pożaru silnika, w trakcie przymusowego wodowania w rejonie Oksywia doszło do katastrofy; pilot chorąży Andrzej Zubrzycki utonął. Wtedy też wodnosamolot Lübeck-Travemünde F4 uległ uszkodzeniu, po czym został skasowany^[3].

Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

Samolot Lübeck-Travemünde F4 był ciężkim dwumiejscowym wodnosamolotem patrolowym, dwupłatem o konstrukcji mieszanej. Podwozie pływakowe – stałe.

W kadłubie o konstrukcji kratownicowej umieszczono z przodu silnik rzędowy chłodzony cieczą w chłodnicy zamontowanej pośrodku górnego płata. Za silnikiem znajdował się zbiornik paliwa. Dalej kolejno dwie odkryte kabiny – pierwsza pilota, druga obserwatora. Kabina pilota z przodu osłonięta była wiatrochronem. Na końcu kadłuba przytwierdzono usterzenie klasyczne o konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. Pokrycie kadłuba stanowiła sklejka. Płaty były dwudźwigarowe drewniane o kształcie prostokątnym, kryte były płótnem. Lotki znajdowały się na obu płatach. Komora płatów była usztywniona trzema parami słupków oraz cięgami stalowymi. Pływaki o konstrukcji drewnianej przymocowane były za pomocą rur stalowych do płata dolnego i kadłuba.

Uzbrojenie:

1 karabin maszynowy Parabellum kal. 7,92 mm – ruchomy, na obrotnicy obsługiwany przez obserwatora

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Peter Gray, Owen Thetford. German aircraft of the First World War, New York, 1970, s. 471.
↑ Andrzej Olejko. Tragiczne pokazy w: „Aero Magazyn Lotniczy” nr 2(21)/2009, s. 4–7.
↑ Andrzej Olejko. Katastrofy w Morskim Dywizjonie Lotniczym w latach 1920–1939 w: „Aeroplan” nr 4(49)/2004, s. 11.

[gray-1] Peter Gray, Owen Thetford. German aircraft of the First World War, New York, 1970, s. 471.

[2] Andrzej Olejko. Tragiczne pokazy w: „Aero Magazyn Lotniczy” nr 2(21)/2009, s. 4–7.

[3] Andrzej Olejko. Katastrofy w Morskim Dywizjonie Lotniczym w latach 1920–1939 w: „Aeroplan” nr 4(49)/2004, s. 11.

[:1-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[A]

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Schütte-Lanz C.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43