Męczeństwo świętego Maurycego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Męczeństwo świętego Maurycego
Ilustracja
Autor

El Greco

Data powstania

1580–1582

Medium

olej na płótnie

Wymiary

448 × 301 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

San Lorenzo de El Escorial

Lokalizacja

Escorial

Męczeństwo świętego Maurycego (Męczeństwo Legii Tebańskiej) – obraz El Greca namalowany w latach 1580–1582.

Obraz został zamówiony przez króla Hiszpanii Filipa II do kaplicy w Escorialu. Polecenie władcy z 25 kwietnia 1580 nakazywało przeorowi, by dostarczył artyście farb na podmalówkę. Obraz był już wówczas zapewne rozpoczęty. W ciągu dwóch lat El Greco otrzymał za swoje dzieło 800 dukatów.

Święty Maurycy i żołnierze Legii Tebańskiej zostali ścięci za odmowę złożenia ofiary pogańskim bogom. Na pierwszym planie obrazu El Greco przedstawił rozmowę Maurycego i towarzyszy, w wyniku której podjęli decyzję o męczeństwie. Samo męczeństwo zostało odsunięte na dalszy plan. Na drugim planie Maurycy udziela pomocy traconym legionistom, a w głębi odmawia wykonania rozkazu wydanego przez wysłanników cesarza. W lewym górnym rogu artysta przedstawił grupę aniołów muzykujących i niosących symbole męczeństwa: palmy i wieńce. Scena ta równoważy kompozycyjnie dominującą w prawej dolnej części grupę św. Maurycego rozmawiającego z żołnierzami.

Przedstawienie postaci żołnierzy w lśniących rzymskich pancerzach, pod którymi artysta plastycznie zarysował ciała powoduje, że ten obraz El Greca bardziej niż inne jego dzieła ciąży ku manieryzmowi. Malarz chciał zapewne w ten sposób przypodobać się królowi Filipowi II. Dzieło jednak nie spodobało się władcy jako zbyt odległe od obowiązującego wówczas schematu obrazu ołtarzowego. Także gama jasnych i zimnych kolorów rozjaśnionych sinymi błyskami była bardzo odległa od kolorystyki Tycjana, ulubionego malarza króla. Filip II nakazał zawiesić w Escorialu mierny obraz na ten sam temat namalowany przez Romola Cincinnato, który kosztował 650 dukatów, czyli mniej niż płótno El Greca.

Studium głowy św. Maurycego[edytuj | edytuj kod]

Zanim El Greco przystąpił do stworzenia Męczeństwa, prawdopodobnie wykonał kilka prac przygotowawczych. Jedna z nich, Studium głowy św. Maurycego[1] znajduje się w prywatnej kolekcji Sir Williama van Horne a wcześniej w kolekcji hiszpańskiego archeologa Antonia Vives Escudero[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Studium głowy św. Maurycego, 1595, 25 × 20 cm, Sir Williama van Horne.
  2. H. Wethey s. 100-101.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Sztuka świata. T. 6. Warszawa: 2005, s. 216–217, 225–226.
  • Geniusze sztuki. El Greco. Warszawa: 1985, s. 92–94.
  • Harold E. Wethey: El Greco and his school. Princenton University Press, 1962, s. 101. ISBN 0-517-404990.
  • Ludwik Goldscheider: El Greco. London: Phaidon Press, 1932.