M20 (silnik)
M-20 to benzynowy silnik czterosuwowy montowany w wielu pojazdach w Polsce i ZSRR do lat 70. XX w.
Opis techniczny[edytuj]
Silnik M-20 był chłodzony cieczą, posiadał tradycyjny gaźnik, cztery cylindry w układzie rzędowym, po 2 zawory na cylinder. Był silnikiem dolnozaworowym.
- Średnica cylindra 82 mm, skok tłoka 100 mm.
- Pojemność skokowa: 2120 cm3.
- Moc maksymalna: 37 kW (50 KM) przy 3600 obr/min (40,5 kW (57KM) przy 3600 obr/min, maksymalny moment obrotowy 122 N•m przy 2200 obr/min w wersji rozwojowej do Warszawa 204/224) .
- Stopień sprężania: 6,2 (6,8 wersja rozwojowa).
- Chłodzony cieczą.
- Smarowanie ciśnieniowo-rozbryzgowe, pompa oleju typu zębatego napędzana od wałka rozrządu.
- Aparat zapłonowy napędzany od pompy oleju z regulatorem odśrodkowym i podciśnieniowym. Kolejność zapłonu 1-2-4-3.
- Wałek rozrządu napędzany od wału korbowego za pośrednictwem przekładni zębatej.
- Gaźnik 1-gardzielowy (Typu G-35) wyposażony w układy: biegu jałowego, przejściowy, główny, wzbogacania (uruchamiany mechanicznie), pompkę przyspieszającą, układ rozruchowy.
Historia silnika M-20[edytuj]
Produkcję seryjną silnika M-20 w Polsce uruchomiono we wrześniu 1953 roku, prawie 2 lata po rozpoczęciu produkcji Warszawy M-20, która była licencyjnym odpowiednikiem, radzieckiego samochodu GAZ-M20 Pobieda, który z kolei był produkowany w ZSRR na bazie modelu Forda B (1935-1941), ze zmodernizowanym nadwoziem podobnym do samochodu produkowanego od 1948 roku w zakładach Forda w Detroit[potrzebny przypis]. Silnik M-20 jest skróconą o dwa cylindry kopią sześciocylindrowego silnika Chryslera/Dodge'a o pojemności 3.6 l (217.8 cali sześciennych)[1].
Silnik był bardzo popularny w Polsce i ZSRR. Montowano go w samochodach: GAZ-69, Pobieda, Warszawa, Nysa, Tarpan, Żuk. Był produkowany w FSO do lat 70. XX wieku. Był w międzyczasie modernizowany, zwiększono stopień sprężania z 6,2 do 6,8, co dało niewielki przyrost mocy i spadek zużycia paliwa. Silnik był bardzo elastyczny w pracy, nieskomplikowany, miał niskie wymagania odnośnie do jakości paliwa. Zalety te zostały okupione dużym zużyciem paliwa i sporą masą samego silnika.
Później zmieniono w nim nieco kadłub i głowicę (zmiana kształtu komory sprężania, podniesienie stopnia sprężania, wprowadzanie systemu górnozaworowego, tzn. zawory i prowadnice zaworów w głowicy, zawory napędzane od wałka rozrządu pozostawionego w kadłubie silnika poprzez układ popychacz-laska popychacza-dźwigienka- system znany jako OHV) i w ten sposób skonstruowano najpopularniejszy polski silnik: S-21 o mocy maksymalnej 51,5 kW (70 KM), instalowany dalej w samochodach: Warszawa, Nysa, Tarpan, Żuk. Silnik S-21 był produkowany do 1993 roku.
