Małe Czyste

Małe Czyste
	wieś
	; Fort IV
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	chełmiński
Gmina	Stolno
Liczba ludności (III 2011)	541
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	86-212
Tablice rejestracyjne	CCH
SIMC	0849043
	Położenie na mapie gminy Stolno Małe Czyste
	Położenie na mapie Polski Małe Czyste
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Małe Czyste
	Położenie na mapie powiatu chełmińskiego Małe Czyste
	53°18′06″N 18°29′10″E/53,301667 18,486111
	Multimedia w Wikimedia Commons

Małe Czyste (niem. Klein Czyste^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Stolno.

Podział administracyjny

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Małe Czyste, po jej zniesieniu w gromadzie Stolno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 541 mieszkańców^[2]. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Stolno.

II wojna światowa

Osobny artykuł: Zbrodnia w Małem Czystem.

Jesienią 1939 r. (od września do listopada) zamordowano tu kilkuset mieszkańców ziemi chełmińskiej. Była to seria zbiorowych egzekucji przeprowadzonych przez członków niemieckiego Selbstschutzu w nieczynnej kopalni piasku w pobliżu wsi Małe Czyste.

Zabytki

Cmentarz ewangelicki w Małym Czystym

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisane są fortyfikacje w zespole twierdzy Chełmno z lat 1903-14, nr rej.: A/1511/ z 14.02.1980:

fort III, 1903-1914
fort IV, 1903-14
schron piechoty UR-2, ok. 1904
schron piechoty UR-3, ok. 1910
schron piechoty IR-3, ok. 1914
schron piechoty IR-4, przed 1914
schron amunicyjny M-5, po 1914
schron amunicyjny M-6, po 1914
schron amunicyjny M-7, przed 1910
schron amunicyjny M-8, po 1914
bateria I, przed 1910.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 76625
↑ ^a ^b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 771 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2021-12-18] .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 31 [dostęp 2016-07-20] .

Linki zewnętrzne

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 76625

[GUS-2] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 771 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2021-12-18] .

[5] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 31 [dostęp 2016-07-20] .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

Wsie	Cepno Gorzuchowo Grubno Klęczkowo Kobyły Łyniec Małe Czyste Obory Paparzyn Pilewice Robakowo Rybieniec Sarnowo Stolno Trzebiełuch Wabcz Wabcz-Kolonia Wichorze Wielkie Czyste Zakrzewo
Osada leśna	Wabcz
Części wsi	Nałęcz Parowy Zalesie