Machowino
54°33′03″N 17°00′05″E/54,550833 17,001389| wieś | |
 Ruiny młyna w Machowinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2017-09-27) |
604[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-270[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0752243[4] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ustka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
| 54°33′03″N 17°00′05″E/54,550833 17,001389[1]
| |
Machowino (kaszb. Wiôldżé Machòwino lub Machòwino[5], niem. Groß Machmin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Ustka[6][4]. 31 grudnia 2007 r. wieś liczyła 515 mieszkańców[7].
Wieś jest siedzibą sołectwa Machowino[2].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wsi wywodzi się od niepoświadczonej nazwy osobowej *Machoma z formantem dzierżawczym -ino, albo od nazwy osoowej Mach, Macho, z podwójnym formantem dzierżawczym -ow-ino[8]. Friedrich Lorentz w swoim Slovinzisches Wörterbuch podaje nazwę w pomorskiej redakcji gwarowej (Vje͂lђė) Mãχɵvjinɵ wraz z nazwami mieszkańców: Mãχɵvjȯu̯n, Mãχɵvjȯu̯nkă „machowinianin, machowinianka”[9].
Niemiecka nazwa (Groß) Machmin jest adaptacją fonetyczną nazwy pomorskiej i zachowuje pierwotną spółgłoskę nosową /m/. Współczesny zapis polski Machowino oddaje proces dysymilacyjny m-m > m-v, poświadczony w lokalnych narzeczach słowiańskich[8].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Machòwino[10].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0752250 | Mącznik | część wsi |
Nieoficjalnie zachodnia część miejscowości jest nazywana Machowino Kolonia[11] lub Machowino Kolonia Zachodnia, a wschodnia Machowino Wschodnie lub Machowino Kolonia Wschodnia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego parafii św. Franciszka z Asyżu w Wytownie[12]. Świątynia neogotycka z pozostałościami starszej fundacji m.in. witraż herbowy i płyta nagrobna z końca XVI w., barokowa chrzcielnica, neogotyckie empory[13];
- piętrowy pałac z pocz. XX w. o skromnych cechach klasycystycznych;
- położony na skraju lasu XIX-wieczny cmentarz ewangelicki z zachowanymi licznymi krzyżami żeliwnymi[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 75002
- ↑ a b Strategia Rozwoju Gminy Ustka na lata 2017-2027. s.14
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 755 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 141 (pol.).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strategia rozwoju gminy Ustka [online], Gmina Ustka, marzec 2009, s. 11.
- ↑ a b Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 72.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1499.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 213, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
- ↑ Parafia pw. św. Franciszka z Asyżu, Wytowno. Diecezja Koszaliński–Kołobrzeska. [dostęp 2019-07-14].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 279, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Anna Jakubowska, Krzysztof Jakubowski: Pomorskie cmentarze. Gdańsk: 2012, s. 70. ISBN 978-83-62129-73-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Machowino, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 882.
- Machowino – Groβ Machmin. Cmentarze ewangelickie w województwie słupskim. [dostęp 2019-07-14].
- Siedziba gminy: miasto Ustka
