Madonna Benois

Madonna Benois

Madona Benois

Autor	Leonardo da Vinci
Rodzaj	Malarstwo religijne
Data powstania	1478-1480
Medium	olej na płótnie (przeniesione z deski)
Wymiary	50 × 32 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Petersburg
Lokalizacja	Ermitaż

Madonna Benois (wł. Madona Benois) – obraz Leonarda da Vinci datowany na lata 1478-1480, znajdujący się w Ermitażu, w Sankt Petersburgu, w Rosji.

Historia obrazu

Obraz został kupiony, prawdopodobnie we Włoszech, przez rosyjskiego kolekcjonera, senatora Aleksieja Iwanowicza Korsakowa (1751–1821). Następnie nabyty został do kolekcji bogatego astrachańskiego kupca Aleksandra Pietrowicza Sapożnikowa (w inwentarzu jego galerii obrazów z 1827 figuruje jako dzieło Leonarda). Pod koniec XIX w. obraz był własnością jego wnuczki, żony słynnego architekta Leontija Benois – Marii. W 1908 czasopismo Staryje Gody zorganizowało wystawę obrazu. Ernst Liphart, dyrektor działu malarstwa w Ermitażu, pierwszy rozpoznał w obrazie dzieło młodego Leonarda da Vinci. W 1912 r. obraz został pokazany Bernardowi Berensonowi (Benois zamierzali go sprzedać), który także uznał go za dzieło Leonarda, choć nie wzbudzające jego zachwytu. W 1914 obraz został nabyty do zbiorów Ermitażu.

Obraz został przeniesiony z deski na płótno w 1824, co było stratną, ale wówczas często spotykaną praktyką, prawdopodobnie przez akademika i byłego pracownika Ermitażu Jewgrafa Korotkiego. Pod warstwą farby znajdował się rysunek z widocznymi autorskimi pentimenti na ręce Dzieciątka, z którego zrobiono litograficzną kopię. W oknie sprawiającym wrażenie o wiele za jasnego, można było zapewne ujrzeć wcześniej fragment krajobrazu.

Technika

Został namalowany techniką laserunku, dzięki czemu otrzymywany był efekt podświetlenia, zastosował także technikę sfumato. Zjawiskiem typowym dla mistrza jest pochyłe ustosunkowanie postaci w przestrzeni. Tą techniką podnosił on wrażenie plastyczności ciał bohaterów przedstawienia.

Tematyka obrazu

Leonardo przedstawił Maryję, bawiącą się z Dzieciątkiem i pokazująca mu kwiatek passiflory o czterech krzyżujących się płatkach. Jest on głównym elementem kompozycji i symbolizuje Ukrzyżowanie. Wokół niego mistrz przedstawił relacje matki z dzieckiem poprzez splecione dłonie.

Bibliografia

• Buchholz E. L., Leonardo da Vinci, Życie i twórczość, Pracownia Wydawnicza "ElSet", ISBN 3-8331-1830-X