Madonna z długą szyją
| ||
| ||
| Autor | Parmigianino | |
| Rok wykonania | 1534–1540[1] | |
| Technika wykonania | olej na desce | |
| Rozmiar | 219 × 135 cm | |
| Muzeum | Galeria Uffizi | |
Madonna z długą szyją (wł. Madonna dal collo lungo) – ostatni obraz włoskiego malarza manierystycznego Parmigianina.
Historia obrazu[edytuj | edytuj kod]
Obraz zlecony w 1534 roku, miał ozdobić jedną z kaplic kościoła Santa Maria dei Servi w Parmie. Miał zostać wykonany w ciągu jednego roku, jednakże jeszcze w 1540 roku po śmierci mistrza znajdował się w jego pracowni, a jego prawa strona była niedokończona. W 1698 roku obraz znalazł się w zbiorach wielkiego księcia Toskanii Ferdynanda Medyceusza. Obecnie znajduje się w zbiorach Galerii Uffizi.
Opis i symbolika obrazu[edytuj | edytuj kod]
Obraz jest przykładem manieryzmu włoskiego. Przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem, przy czym postacie są nienaturalnie wydłużone i przedstawione są w paradoksalnych pozach, zrywając tym samym z kanonem malarstwa renesansowego. Po lewej stronie znajdują się postacie o niewyjaśnionym znaczeniu. Dzieło jest alegorią dogmatu Niepokalanego Poczęcia, gdzie długa szyja była atrybutem Madonny i odnosiła się do hymnu maryjnego Collum tuum ut colonna (Twoja szyja jak kolumna). Parmigianino w tle za postaciami nawiązując do hymnu namalował kolumnę. Po lewej stronie nagi anioł trzyma owalną wazę w kształcie jaja, na której pierwotnie znajdował się krzyż, a która według słów liturgii miał odnosić się do Marii jako mistycznego naczynia, w którym dokonała się inkarnacja Chrystusa[2]. Sama postać Madonny, według alchemii, przypominało kształtem athanor, czyli macierz dzieła alchemicznego, dzieciątko natomiast przedstawia Chrystusa – Lapisa.
Obraz wyróżnia się asymetrią spotęgowaną czerwoną draperią, wiszącą nad postaciami aniołów i pustą przestrzenią z prawej strony. Po prawej stronie, w dolnym rogu, znajduje się prawdopodobnie zdeformowana postać św. Hieronima rozwijającego pergamin.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Danilo De Candido: Dell’arte: Un Viaggio Veloce Dalla Preistoria Ad Oggi Nell’arte Occidentale. Europa Edizioni, 2019, s. 145. ISBN 978-88-9384-968-5.
- ↑ Według symbolizmu w okultyzmie waza była tyglem, w którym materia zamieniała się w złoto. Parmigianino interesował się alchemią. Matilde Battistini, Symbole i alegorie, Warszawa: Arkady, 2005, str. 130
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Susanna Buricchi: Wielkie muzea – Uffizi. Warszawa: Wyd. HPS, 2007. ISBN 978-83-60688-37-3.
- Rolf Wirtz: Sztuka i Architektura Florencji. h.f.ullmann, 2005, s. 560. ISBN 978-3-8331-2302-3.