Mahonia pospolita

Mahonia pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	berberysowate
Rodzaj	mahonia
Gatunek	mahonia pospolita
	Nazwa systematyczna
	Mahonia aquifolium Pursh; Gen. N. Amer. pl. 1:212. 1818
Synonimy
	Berberis diversifolia (Sweet) Steud.; Berberis aquifolium Pursh; Mahonia diversifolia Sweet;
	Berberis diversifolia (Sweet) Steud.; Berberis aquifolium Pursh; Mahonia diversifolia Sweet;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mahonia pospolita, mahonia ostrolistna, ościał pospolity (Mahonia aquifolium (Pursh) Nutt.) – gatunek krzewu należący do rodziny berberysowatych. Pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej. Zadomowiony i często uważany za inwazyjny w różnych częściach Europy. W Polsce gatunek często uprawiany, dziczejący i lokalnie zadomowiony (kenofit), zaliczany również do grupy gatunków potencjalnie inwazyjnych, których ekspansja na terenie kraju jest możliwa w przyszłości^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Wiecznie zielony krzew o wysokości 50-150 cm.
Liście: Twarde, skórzaste, nieparzystopierzaste z 5-9 zatokowymi, kolczasto ząbkowanymi listkami. Z wierzchu ciemnozielone, od spodu jasnozielone, za młodu niekiedy czerwonawe.
Kwiaty: Złotożółte z sześcioma płatkami korony, zebrane w wyprostowane, wiechowate kwiatostany, długości 5-8 cm. Nitki pręcików są wrażliwe na dotyk. Poruszone - zginają się szybko w kierunku szyjki, by po krótkim czasie powrócić do stanu wyjściowego. Kwitnie w kwietniu i maju.
Owoce: Jagody – początkowo zielone, później niebieskie.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina uprawiana jako roślina ozdobna.
Sztuka kulinarna: Indianie w obszarze rodzimego występowania gatunku spożywali czasem jagody świeże, suszone lub w przetworach. Mają kwaskowaty smak^[5].
Roślina barwierska: Dawniej używano kwiatów mahonii jako środka w barwiarstwie, gdyż nadawały tkaninie złotożółtą barwę^{[potrzebny przypis]}.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Roślina bardzo łatwo się adaptuje, zwłaszcza w miejscach zakrzewionych. Wymaga gleby żyznej, umiarkowanie wilgotnej, ubogiej w wapń, o odczynie pH od kwaśnego do obojętnego. Roślina dobrze rośnie w miejscach zacienionych np. pod drzewami^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-12] (ang.).
↑ Mahonia aquifolium. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-09-12]. (ang.).
↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
↑ Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Krosno: Chemigrafia, 2004, s. 127-128. ISBN 83-904633-6-9.
↑ Mahonia pospolita. 2013. [dostęp 2013-04-26]. (pol.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-12] (ang.).

[3] Mahonia aquifolium. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-09-12]. (ang.).

[Obce2012-4] B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.

[5] Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Krosno: Chemigrafia, 2004, s. 127-128. ISBN 83-904633-6-9.

[6] Mahonia pospolita. 2013. [dostęp 2013-04-26]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]