Przejdź do zawartości

Maków Podhalański (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maków Podhalański
gmina miejsko-wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

małopolskie

Powiat

suski

TERC

1215063

Siedziba

Maków Podhalański

Burmistrz

Paweł Sala

Powierzchnia

108,94 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


16 326[1]

• gęstość

150,2 os./km²

Nr kierunkowy

33

Tablice rejestracyjne

KSU

Adres urzędu:
ul. Szpitalna 3
34-220 Maków Podhalański
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miejscowości

7

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
49°43′50″N 19°40′51″E/49,730556 19,680833
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Maków Podhalański (do 1954 gmina Maków) – gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie suskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim. W skład gminy wchodzi miasto Maków Podhalański (siedziba gminy) oraz 6 wsi: Grzechynia, Białka, Juszczyn, Kojszówka, Wieprzec i Żarnówka.

Podział gminy Maków Podhalański. 1. Maków Podhalański 2. Białka, 3. Grzechynia, 4. Juszczyn, 5. Kojszówka, 6. Wieprzec, 7. Żarnówka.

Według danych z 30 czerwca 2004[2] gminę zamieszkiwało 15 812 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku[3] gminę zamieszkiwało 16 219 osób.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Gmina Maków Podhalański położona jest na pograniczu Beskidu Żywieckiego i Makowskiego, w dolinie rzeki Skawy i jej dopływów.

Struktura powierzchni

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002[4] gmina Maków Podhalański ma obszar 108,94 km², w tym:

  • użytki rolne: 45%
  • użytki leśne: 47%

Gmina stanowi 15,89% powierzchni powiatu.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki osadnictwa na obszarze gminy sięgają najprawdopodobniej 2. połowy XIV wieku. Pierwsze pewne wzmianki pochodzą z początku XV wieku – w dokumencie z 1410 wymieniony jest wraz z kilkunastoma okolicznymi wsiami Maków, Juszczyn i Kojszówka. Z 1562 pochodzi pierwsza wzmianka o wsi Biała (dzisiejszej Białce), najmłodszą wsią jest Wieprzec.

W Makowie dość szybko powstała parafia, która zasięgiem objęła znaczny obszar. Od początku wsie dzisiejszej gminy wchodziły w skład starostwa lanckorońskiego. Również później były połączone wspólnym losem. Cały ten obszar znany był z wyrobów z drewna – rzemieślnicy z Makowa mieli m.in. obowiązek dostarczania do żup solnych w Wieliczce beczek na sól i stempli do kopalni. Obok rzemiosła podstawą lokalnej ekonomii było rolnictwo. Wsie te tworzyły jeden zespół dóbr ziemskich z siedzibą w Makowie, będącym najlepiej rozwijającą się wsią w tym obszarze. Dzięki temu w 1. połowie XIX wieku wieś otrzymała prawa miejskie, a na początku XX wieku była przez kilka lat siedzibą powiatu.

Gmina Maków Podhalański w swoim obecnym kształcie powstała w 1973 po rozwiązaniu gromad.

10 lipca 2005 odbyły się w gminie konsultacje społeczne w sprawie podziału gminy na trzy mniejsze jednostki: gminę miejską Maków Podhalański, gminę wiejską Maków Podhalański (wsie: Grzechynia, Kojszówka, Juszczyn, Wieprzec i Żarnówka) oraz gminę wiejską Białka. Żądania podziału gminy wynikały z nieporozumień na temat podziału finansów gminy. W konsultacjach udział wzięło 11,7% uprawnionych do głosowania, z czego 59,7% opowiedziało się za podziałem[5]. Ostatecznie nie doszło do podziału gminy.

W 2013 na terenie gminy oddano do użytku prywatne lądowisko Blachdom Plus Maków Podhalański.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004[2]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 15 812 100 7959 50,3 7853 49,7
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
145,1 73,1 72,1
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Maków Podhalański w 2014 roku[1].


Turystyka

[edytuj | edytuj kod]
Krajobraz górski gminy Maków Podhalański

Gmina ma dość dobre warunki do rozwoju turystyki, ale pozostaje jednak w tyle za sąsiednią gminą Zawoja. Najwięcej obiektów turystycznych znajduje się w Makowie Podhalańskim, który swój rozwój zawdzięcza dobrym warunkom klimatycznym. Jego walory odkryte zostały na początku XX wieku, a szczególny rozkwit przypadł na okres dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to powstały liczne wille i pensjonaty.

Obszar gminy stanowi bazę wypadową dla turystów wyruszających w Beskid Żywiecki i Makowski.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Kościół w Makowie Podhalańskim
  • Maków Podhalański
    • późnoklasycystyczny kościół z początku XIX wieku z obrazem Matki Boskiej Makowskiej (koronowany w 1979)
    • pozostałości huty „Maurycy” z XIX wieku
  • pozostałe miejscowości
    • kaplice i figury przydrożne

Znane osoby pochodzące z gminy

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Stryszawa, Sucha Beskidzka, Tokarnia, Zawoja, Zembrzyce

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Gmina Maków Podhalański w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  3. Gmina Maków Podhalański w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  4. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. Wyniki z konsultacji przeprowadzonych w dniu 10 lipca 2005 r. w Gminie Maków Podhalański w sprawie podziału Gminy Maków Podhalański. Urząd Gminy Maków Podhalański, 2005. [dostęp 2012-03-27]. [strona archiwalna web.archive.org].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • Portal mapowy gminy Maków Podhalański [1]