Mariańskie Łaźnie
49°57′52″N 12°42′04″E/49,964444 12,701111
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Burmistrz |
Zdeněk Král | ||||
| Powierzchnia |
51,81 km² | ||||
| Wysokość |
578 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2007) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
354 | ||||
| Kod pocztowy |
353 01 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
K | ||||
Położenie na mapie kraju karlowarskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
| 49°57′52″N 12°42′04″E/49,964444 12,701111
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Mariańskie Łaźnie (cz. Mariánské Lázně, niem. Marienbad) – miasto w Czechach, w kraju karlowarskim. Według danych z 31 grudnia 2007 powierzchnia miasta wynosiła 5181 ha, a liczba jego mieszkańców 13 915 osób.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Mariańskie Łaźnie, do II wojny światowej znane głównie pod swoją niemiecką nazwą Marienbad, są stosunkowo młodym uzdrowiskiem: w 1814 r. były tu jedynie dwa budynki dla kuracjuszy[1]. Tym nie mniej szybko stały się znanym ośrodkiem kuracyjno-wypoczynkowym, popularnym zwłaszcza wśród wyższych sfer. W latach 1821-1823 przyjeżdżał tu Johann Wolfgang von Goethe, który tu poznał młodziutką Ulrykę von Levetzow. Pamiątką po jego pobytach jest wystawiony w 1849 r. kamienny obelisk w lesie na stoku wzgórza Hamelika, w miejscu zwanym Goethe's Sitz (cz. Goethovo odpočívadlo)[2]. Pod koniec lipca 1836 roku był tu Zygmunt Krasiński[3]. W tym samym roku uzdrowisko odwiedził Fryderyk Chopin. Jego pobyt upamiętnia obelisk z medalionem przedstawiającym profil twarzy kompozytora, odsłonięty w 1960 roku, w 150. rocznicę urodzin Chopina, w parku zdrojowym w pobliżu Nowych Łaźni[4].
W roku 1842 na sześciotygodniowej kuracji przebywała tu Łucja Rautenstrauchowa, która w wydanym dwa lata później reportażu pt. „Miasta, góry i doliny” (T. 1) tak scharakteryzowała uzdrowisko, przeciwstawiając je jednocześnie bardziej „miejskiemu” Karlsbadowi: Marienbad nie jest miasteczkiem, ani nawet wioską. Jest to raczéj duży park a wpośród niego główne źródło Kreutzbrunn, z długą ulicą dwóma rzędami drzew cienioną, dla przechadzki pijących, nieco opodal domy to rzędem, to na osobności stojące; lecz żadnéj nietworzące ulicy. Między niemi zielona darń, oświeżona szumnym strumykiem środkiem się wijącym, i klombami kwiatów i drzew, w cieniu których tysiące ławek, altanek, schronień (..) Wewnętrzny nawet rozkład domów, na jeden (...) sposób stawianych, równie, jak i całe to ustronie zdaje się mieć jedynie wygodę chorych na celu[1]. Znaczną część gości uzdrowiska stanowili wówczas Niemcy, co Rautenstrauchowa tak skomentowała: Ferdinandsbrunn o pół godziny pieszéj drogi od Marienbadu, gdzie obok żelaznego źródła jest zaraz i kawa (ta ambrozya dla Niemców) równie, jak i kawiarnia przy młynie, głównemi były przechadzek celami[1].
Karlsbad odwiedzany był chętnie przez europejskich monarchów i arystokratów: do tutejszych wód przyjeżdżali między innymi władcy Niemiec i Wielkiej Brytanii. Był to ulubiony kurort księcia Walii, późniejszego brytyjskiego króla Edwarda VII[5] Jego imieniem nazwano jedno z dwóch źródeł mineralnych, usytuowane przez hotelem „Cristal Palace” w centrum uzdrowiska[6].
W latach międzywojennych ogromna większość gości przyjeżdżała tu z zagranicy: w roku 1930 na 39,4 tys. przyjezdnych aż 87,7 % stanowili goście zagraniczni (był to najwyższy wskaźnik ze wszystkich uzdrowisk ówczesnej Czechosłowacji)[7]. Marienbad był także popularnym celem wycieczek turystycznych w międzywojennej Polsce[potrzebny przypis].
W 1902 uruchomiono linię tramwajową, którą zlikwidowano w 1952, a w jej miejsce powstała sieć trolejbusowa funkcjonująca do dziś.
Mariańskie Łaźnie zostały ukazane w wielu dziełach kultury, między innymi we francuskim filmie Zeszłego roku w Marienbadzie oraz w powieści polskiej pisarki emigracyjnej Krystyny Kaplan pt. Zdarzyło się w Marienbadzie.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]| Rok | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2003 |
|---|---|---|---|---|---|
| Liczba ludności | 13 559 | 14 930 | 15 382 | 14 741 | 14 277 |
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]W mieście jest 138-metrowa neobarokowa żeliwna kolumnada z 1889 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Łucja Rautenstrauchowa: Miasta, góry i doliny T. 1. Poznań: w Nowéj Księgarni, 1844, s. 14-20. [dostęp 2025-02-15].
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2025-02-15].
- ↑ Zbigniew Sudolski, Krasiński. Opowieść biograficzna, Warszawa 1997, s. 187, 188.
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2025-02-15].
- ↑ Sidney Lee, King Edward VII: A Biography, t. II, Kessinger Publishing, 2004, s. 274.
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2025-02-15].
- ↑ Jozef Podolay: Rozvoj kúpeľov a ich úloha pri realizácii starostlivosti o zdravie pracujúcich [w:] „Krásy Slovenska” R. LV, nr 2/1978, dodatek „Na pomoc sprievodcom” nr XXXII, s. 290-296
