Maria Karłowska
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 4 września 1865 majątek Słupówka (obecnie Karłowo) | |
Data i miejsce śmierci | 24 marca 1935 Pniewite | |
Beatyfikacja | 6 czerwca 1997 Zakopane przez Jana Pawła II | |
Wspomnienie | 6 czerwca | |
Patronka | miasta Jabłonowa Pomorskiego, wzgórza w Jabłonowie-Zamku, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Marii Karłowskiej w Żninie, Szkoły Podstawowej w Dobieszewie[1] | |
Szczególne miejsca kultu | Dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej w Jabłonowie Pomorskim |
| ||
![]() | ||
przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej | ||
Okres sprawowania | 1894–1935 | |
Wyznanie | katolickie | |
Kościół | rzymskokatolicki | |
Inkardynacja | Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej (pasterki) | |
Śluby zakonne | 20 czerwca 1902 | |
Odznaczenia | ||
![]() |
| ||
Miejsce spoczynku | Kaplica domu generalnego Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej w Jabłonowie Pomorskim | |
Rodzice | Mateusz, Eugenia z d. Dembińska | |
Krewni i powinowaci | s. Stanisława Karłowska OCD (kuzynka) |
Maria Karłowska (imię zakonne Maria od Jezusa Ukrzyżowanego; ur. 4 września 1865 w majątku Słupówka, obecnie Karłowo w powiecie nakielskim, zm. 24 marca 1935 w Pniewitem) – błogosławiona Kościoła katolickiego, polska zakonnica, dziewica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Maria Karłowska pochodziła z wielodzietnej rodziny ziemiańskiej. Była jedenastym dzieckiem Mateusza Karłowskiego herbu Prawdzic oraz Eugenii z domu Dembińskiej herbu Rawicz[2]. W 1875 przyjęła pierwszą komunię świętą[3]. Dzieciństwo i młodość spędziła w Poznaniu. Tam w 1882, jako siedemnastoletnia dziewczyna, pod wpływem przemyśleń duchowych złożyła przed spowiednikiem ślub dozgonnej czystości[4]. W tym też roku w odstępie dwóch miesięcy zmarli jej rodzice[3]. Po ich śmierci udała się do Berlina, gdzie odbyła kurs kroju i szycia, by móc pracować w Poznaniu w pracowni swojej starszej siostry i jednocześnie matki chrzestnej Wandy jako instruktorka zatrudnionych tam dziewcząt[3].
Kluczowym momentem w jej życiu okazało się spotkanie w listopadzie 1892, w domu państwa Grześkowiaków w jednej z poznańskich kamienic, gdzie przypadkowo poznała biedną dziewczynę Frankę, zwracając w ten sposób uwagę na dziewczęta zaniedbane oraz opuszczone[5]. Oddając się następnie pracy dobroczynnej, by móc im pomóc na miarę swoich możliwości, przy poparciu Kościoła urządziła w mieszkaniu swojej przyjaciółki Klementyny Jaworskiej przy ulicy Naumanna (dzisiejszej Inżynierskiej) ochronkę dla pierwszych pięciu dziewcząt, a następnie rozszerzyła ją na ulicy Szewskiej[6]. Miejscami jej działania w poszukiwaniu słabych i zagubionych moralnie dziewcząt były: bramy kamienic, cmentarze, ulice, domy publiczne, więzienia czy oddziały dla chorych wenerycznie[4].
W 1894 założyła Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej i opracowała jego Konstytucje, a także podręczniki ascetyczne, wychowawcze i praktyczne, zawierające wyczerpujące wskazania. Jej pracę charytatywną dostrzegła hrabina Aniela Potulicka, ofiarując w Winiarach (obecnie dzielnica Poznania) zabudowania gospodarcze z 4 hektarami gruntu, na którym w latach 1895–1908 zbudowano dom dla 70 osób[7]. 20 czerwca 1902 Maria Karłowska wraz z kilkoma współpracownicami: s. Kazimierą Jaworską, córką Klementyny i s. Magdaleną Piechowiakówną złożyły śluby zakonne, dodając jako czwarty – ślub poświęcenia się pracy nad osobami zagubionymi moralnie[8], a 13 kwietnia 1909 biskup Edward Likowski zatwierdził Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej na prawie diecezjalnym[9].
Jej praca społeczna na rzecz ubogich, chorych i rozbitych rodzin Poznania zaowocowała założeniem zakładów wychowawczo–resocjalizacyjnych i szpitali dla chorych wenerycznie, dla dziewcząt i kobiet „z ulicy” pod nazwą Domów Dobrego Pasterza.
Poza Winiarami zorganizowała placówki w Wiktorynie koło Lublina, Toruniu, Łodzi, w Pniewitem i Topolnie, Jabłonowie Pomorskim[10] tworząc fabrykę biszkoptów, wzorcowe gospodarstwa i szkołę gospodarczą. Założyła dziewięć ośrodków, w których opiekę i pomoc znalazły kobiety z marginesu społecznego. Polskie władze odznaczyły ją w 1928 Złotym Krzyżem Zasługi za pracę społeczną i przymnażanie dobra Kościołowi i Ojczyźnie[11].
Zmarła w opinii świętości 24 marca 1935 w wyniku niedomogi mięśnia sercowego[11]. Pogrzeb odbył się 28 marca, a zwłoki spoczęły tymczasowo w grobowcu przy jabłonowskim kościele parafialnym[11]. W „Kurierze Warszawskim” napisano o niej 27 kwietnia 1935:
![]() |
Ekshumacja z grobowca odbyła się 31 sierpnia 1935[11] z przeniesieniem do kaplicy domu generalnego, a w dniach 28-30 kwietnia 1978 dokonano rekognicji zwłok[12].
Beatyfikacja[edytuj | edytuj kod]
W 1953 z inicjatywy biskupa chełmińskiego Kazimierza Józefa Kowalskiego zebrano zaprzysiężone zeznania świadków o Marii Karłowskiej[13], po których 17 marca 1965 w Pelplinie rozpoczął się proces jej beatyfikacji[4]. Postulatorem procesu został o. Michał Machejek OCarm, a wicepostulatorem ks. dr Olech Górski[13]. Proces został zakończony w październiku 1982, po czym akta zostały przesłane do Stolicy Apostolskiej[12].
Maria Karłowska została beatyfikowana 6 czerwca 1997 przez papieża Jana Pawła II podczas uroczystej mszy świętej w Zakopanem[14]. Jan Paweł II w homilii beatyfikacyjnej powiedział m.in.:
![]() |
Kult[edytuj | edytuj kod]
Sanktuarium błogosławionej Marii Karłowskiej znajduje się w domu generalnym Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej w Jabłonowie Pomorskim.
Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 6 czerwca.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- Polscy święci i błogosławieni
- Zespół klasztorny Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej w Poznaniu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szkoła podstawowa im. bł. Marii Karłowskiej w Dobieszewie. spdobieszewo.pl. [dostęp 2018-03-17].
- ↑ FO 2012 ↓.
- ↑ a b c Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 244.
- ↑ a b c Brewiarz ↓.
- ↑ Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 245.
- ↑ Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 246.
- ↑ Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 247.
- ↑ Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 248.
- ↑ Tylicka 2002 ↓.
- ↑ Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 250-253.
- ↑ a b c d Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 254.
- ↑ a b Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 274.
- ↑ a b Bar i Stabińska 1987 ↓, s. 273.
- ↑ Jan Paweł II: Homilia wygłoszona przez Jana Pawła II w czasie Mszy św. beatyfikacyjnej matki Bernardyny Marii Jabłońskiej i matki Marii Karłowskiej w Zakopanym 6 czerwca 1997 (pol.). smbf.pl, 1997-06-06. [dostęp 2017-01-17].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Błogosławiona Maria Karłowska, zakonnica. W: Konferencja Episkopatu Polski i Wydawnictwo Pallotinum [on-line]. Brewiarz.pl.
- Joachim Roman Bar, Jadwiga Stabińska: Polscy Święci t. 8. Warszawa: ATK, 1987.
- FO: Bł. Maria Karłowska. PCh24.pl, 2012-06-05. [dostęp 2015-05-29].
- Teresa Tylicka: Bł. Matka Maria Karłowska. W: Internetowy Serwis Informacyjny Diecezji Toruńskiej [on-line]. diecezja.torun.pl, 2002-10-25. [dostęp 2015-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej (pol.). Pasterki.diecezja.torun.pl. [dostęp 2015-05-29].
- Życiorys Bł. Marii Karłowskiej na stronie Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej (pol.). Pasterki.diecezja.torun.pl. [dostęp 2015-05-29].
- Błogosławiona Maria Karłowska (pol.). Mtrojnar.rzeszow.opoka.org.pl. [dostęp 2015-05-29].
- Karłowscy herbu Prawdzic
- Polscy błogosławieni katoliccy
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Ludzie związani z Poznaniem
- Polskie zakonnice
- Pasterki (biografie)
- Założyciele zakonów katolickich
- Urodzeni w 1865
- Zmarli w 1935
- Beatyfikowani przez Jana Pawła II
- Ludzie związani z Jabłonowem Pomorskim