Marian Frydrych

Marian Ludwik Frydrych
„Ludwik Wielgat”
	podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	14 sierpnia 1897 ; Piotrków Trybunalski (Kongresówka)
Data i miejsce śmierci	18 września 1939 ; Stara Dąbrowa
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1939
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Kompania Kadrowa; 1 Pułk Piechoty; 33 Pułk Piechoty; 30 Pułk Piechoty; Szkoła Podchorążych dla Podoficerów; 18 Pułk Piechoty; 60 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca kompanii piechoty; dowódca batalionu piechoty; kwatermistrz pułku; dowódca batalionu podchorążych; zastępca dowódcy pułku; dowódca pułku piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	; ;

Marian Ludwik Frydrych, ps. „Ludwik Wielgat” (ur. 14 sierpnia 1897 w Piotrkowie, zm. 18 września 1939 w Dąbrowie Starej) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, dowódca 60 pułku piechoty wielkopolskiej podczas kampanii wrześniowej, komendant główny Związku Strzeleckiego w latach 1934–1938.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Marian Ludwik Frydrych był uczniem szkoły handlowej w Sosnowcu. Od 1912 roku w Zagłębiu Dąbrowskim współorganizował tajny skauting, ponadto został też członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich przybierając pseudonim „Ludwik Wielgat”.

Latem 1914 roku w kursie instruktorskim PDS w Nowym Sączu. W momencie ogłoszenia mobilizacji wraz z innymi uczestnikami tego kursu przybył na Olenadry, gdzie 3 sierpnia 1914 roku wraz z grupą „drużyniaków” wszedł w skład 1 Kompanii Kadrowej. Następnie Marian Frydrych walczył Legionach Polskich. W maju 1915 roku został ranny pod Kozinkiem. W październiku tego samego roku został ponownie ranny pod Sobieszczanami.

Po wycofaniu Legionów z frontu został skierowany do szkoły oficerskiej w Zambrowie, a po jej ukończeniu oddelegowany do legionowego obozu ćwiczeń w Zegrzu na stanowisko instruktora. Po kryzysie przysięgowym został internowany w obozie w Szczypiornie, a następnie w obozie w Łomży. W styczniu 1918 roku zbiegł z obozu, a następnie włączył się w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości współorganizował I oraz II batalion Okręgowego pułku piechoty w Łomży, przemianowanego następnie na 33 pułk piechoty. Od sierpnia 1919 roku jako dowódca 11 kompanii 33 pp został skierowany na front litewsko-białoruski. Podczas wojny polsko-bolszewickiej kilkakrotnie wyróżnił się w boju. W czerwcu 1920 został pełniącym obowiązki dowódcy I batalionu 33 pp. 1 sierpnia 1920 roku pod Zochami podczas walk odwrotowych został ranny. Po leczeniu szpitalnym uczestniczył w polskiej ofensywie w Galicji Wschodniej. Po wojnie dalej służył w 33 pp.

26 kwietnia 1928 roku został przesunięty w 30 pułku piechoty w Warszawie ze stanowiska dowódcy I batalionu na stanowisko kwatermistrza^[1]. 23 sierpnia 1929 roku został przeniesiony na dowódcę batalionu w Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. 21 stycznia 1930 roku został mianowany zastępcą dowódcy 18 pułku piechoty w Skierniewicach^[2].

23 marca 1932 został wyznaczony na stanowisko kierownika Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie^[3]. 26 stycznia 1934 roku został mianowany kierownikiem wydziału w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie^[4]. 25 kwietnia tego samego roku został wyznaczony na stanowisko komendanta głównego Związku Strzeleckiego^[5]. Funkcję tę pełnił do 7 lipca 1938 roku^[6].

1 września 1938 roku został mianowany dowódcą 60 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim. Na czele tego pułku walczył kampanii wrześniowej. Po bitwie pod Bzurą wraz z resztkami pułku przedzierał się do Warszawy. Poległ 18 września 1939 roku w Dąbrowie Starej, w Puszczy Kampinoskiej.

Po wojnie został ekshumowany i jego szczątki zostały złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B10-2-33)^[7].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

kapral – 1915
plutonowy – 6 października 1916
podporucznik – 3 kwietnia 1919
porucznik – 19 stycznia 1921
kapitan – 1922 (ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1919 roku)
major – ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925
podpułkownik – 1 stycznia 1930

Odznaczenia i ordery[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 115^[8]
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[9]
Krzyż Niepodległości (9 listopada 1931)^[10]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[11]^[12]
Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz 1, 2 i 3 w 1921)^[13]^[14]
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[15]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka za Rany i Kontuzje (trzykrotnie)
Odznaka „Za wierną służbę”
Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”^[16]
Krzyż Komandorski Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia, 1937)^[17]
Order Krzyża Orła II klasy (Estonia, 1936)^[18]^[19]
Order Krzyża Orła III klasy (Estonia, przed 1935)^[20]
Krzyż Zasługi Obrońców (Łotwa, przed 1935)^[20]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 173.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 149.
↑ Nowy komendant głównego Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 157 z 15 lipca 1938.
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-27].
↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369 .
↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2795 z 26 marca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13, poz. 410)
↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 18, 11 listopada 1936.
↑ „Za męstwo i osobistą odwagę okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”; Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1836 z 12 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1209)
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 60)
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
↑ 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 19 .
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 38, Nr 2 z 11 listopada 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
↑ Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152–155, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane 2011-08-27] (est.).
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.
↑ ^a ^b Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 20, 19 marca 1935.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Ppłk Marian Frydrych – dowódca 60 Pułku Piechoty Wielkopolskiej (25 Dywizja Piechoty). archiwumcaw.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_9_z_26_kwietnia_1928_roku,_s._173-1] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 173.

[2] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.

[3] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.

[4] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.

[5] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 149.

[6] Nowy komendant głównego Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 157 z 15 lipca 1938.

[7] Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-27].

[8] ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369 .

[9] Dekret Wodza Naczelnego L. 2795 z 26 marca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13, poz. 410)

[10] M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[11] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[12] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 18, 11 listopada 1936.

[13] „Za męstwo i osobistą odwagę okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”; Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1836 z 12 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1209)

[14] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 60)

[15] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

[16] 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 19 .

[17] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 38, Nr 2 z 11 listopada 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych.

[et-18] Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152–155, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane 2011-08-27] (est.).

[19] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936.

[DP1935-4-20] Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 20, 19 marca 1935.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]