Marian Mendelak

Marian Mendelak

Data i miejsce urodzenia	19 października 1919 Poznań
Data i miejsce śmierci	29 listopada 2003 Poznań
Zawód, zajęcie	Inżynier budownictwa wodno-lądowego
Odznaczenia

Marian Mendelak (ur. 19 października 1919 w Poznaniu, zm. 29 listopada 2003 tamże) – poznański działacz harcerski okresu dwudziestolecia międzywojennego, powojenny działacz społeczny i budowniczy dużej skali obiektów wojskowych i cywilnych na Ziemiach Zachodnich, racjonalizator produkcji. Przed drugą wojną światową narodowy demokrata, po r. 1945 zwolennik pracy organicznej i poznańskiej szkoły realizmu politycznego (pomimo niechęci do władz komunistycznych, z którymi nie podjął współpracy na polu ideologicznym).

Odznaczenia państwowe i zagraniczne

• 1955 – Medal 10-lecia Polski Ludowej
• 1955 – Srebrny Krzyż Zasługi
• 1958 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1964 – Odznaka „Racjonalizator Produkcji”
• 1966 – Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
• 1966 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1968 – Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• 1969 – Odznaka „Zasłużony Pracownik Hydrobudowy 7”
• 1971 – Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
• 1972 – Złota Odznaka honorowa „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych”
• 1973 – Honorowa Odznaka Województwa Łódzkiego
• 1978 – Pamratnar Medal za Stroitielstwo Magistralnowo Gazoprowoda Sojuz (ZSRR)
• 1979 – Srebrna Odznaka Honorowa Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa
• 1984 – Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Odznaka WKKFiT Za Społeczny Wkład Pracy w Rozwój Kultury Fizycznej i Turystyki Wielkopolski
• 2001 – Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie

Inne wyróżnienia (wybór)

• 1953 (2 kwartał) – IX miejsce we współzawod. o tyt. „Najlepszego Kierownika Budowy w Polsce” (Minister Budownictwa Przemysłowego)
• 1953 (3 kwartał) – VII miejsce we współzawod. o tyt. „Najlepszego Kierownika Budowy w Polsce” (Minister Budownictwa Przemysłowego)

Członkostwa

• 1932–2003 – Związek Harcerstwa Polskiego
• 1945–1946 – Polski Związek Zachodni
• 1950–1951 – Naczelna Organizacja Techniczna w Polsce
• 1955–1955 – Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
• 1955–1973 – Związek Zawodowy Pracowników Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych
• 1961–1965 – Międzyzakładowy Klub Techniki i Racjonalizacji Pracowników Budownictwa
• 1963–1971 – Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa

Miejsce spoczynku

Grób Mariana Mendelaka na cmentarzu Bożego Ciała przy ul. Bluszczowej w Poznaniu

Marian Mendelak pochowany został 3 grudnia 2003 r. na cmentarzu Bożego Ciała przy ulicy Bluszczowej w Poznaniu. Trumnę złożono w grobie, w którym spoczywają również dziadkowie i ojciec zmarłego. W pogrzebie uczestniczyło ok. 200 osób, w tym liczni reprezentanci środowiska harcerskiego oraz przedstawiciele kręgów przemysłowo-budowlanych z obszaru Polski Zachodniej. Dzień przed pochówkiem ukazała się nota pośmiertna autorstwa Jerzego Ciechanowskiego obrazująca stosunek współpracowników z branży budowlanej do zmarłego:

„[…] Odszedł człowiek niezwykle szlachetny i prawy, wymagający, ale sprawiedliwy zwierzchnik, chętnie przekazujący swoją wiedzę i doświadczenie młodszym pracownikom. Był dla nas wzorem oddanego i odpowiedzialnego kierownika budów. Był przyjacielem. Pozostanie na zawsze w naszej pamięci! […].”

Związki rodzinne

Marian Mendelak był pogrobowym zięciem, zaginionego w niewyjaśnionych okolicznościach przedwojennego oficera polskiego, Michała Rząsy. Bliskim kuzynem Mendelaka był natomiast płk. Ignacy Stachowiak. Inżynier był również spokrewniony bądź spowinowacony z wieloma rodzinami bamberskimi Poznania.

Bibliografia

• D. Hellwig, U. Iczakowska, A. Lewandowska, Dębieckie Dziewiątaki, [w:] „Kronika Miasta Poznania” 2004, nr 1, s. 456-460.
• 75 lat Harcerstwa Dębieckiego 1929-2004. Spotkanie pokoleń, 6 listopada 2004 [Film dokumentalny], Poznań: ZHP Hufiec Poznań-Wilda, 2004.
• Zarys historii harcerstwa dębieckiego, oprac. Zespół b. instruktorów IX Hufca ZHP Poznań-Dębiec im. Andrzeja Małkowskiego, Poznań: ZHP Hufiec Poznań-Wilda im. Jana Kasprowicza, 1983. PZGK 21019/1/83-300.
• Nieżyjący członkowie i sympatycy Kręgu Instruktorskiego „Dziewiątacy”, oprac. Paweł Napieralski, Poznań: Hufiec Poznań Wilda, 2008.
• Przedsiębiorstwo Budownictwa Hydrotechnicznego i Rurociągów Energetycznych Hydrobudowa-7 – Energopol-7 Poznań, oprac. Kornel Białobłocki, Aleksander Marciniak, Poznań: Poznańskie Zakłady Graficzne im. Marcina Kasprzaka, 1978, s. 19. PZGMK 6 – 7227/78 – 2000 – J-14/2878
• Przedsiębiorstwo Budownictwa Hydrotechnicznego i Rurociągów Energetycznych Energopol-7 Poznań 1953-1988, oprac. Alicja i Jerzy Szewczakowie, współpr. Jacek Żebrowski, Poznań: Zachodnie Wydawnictwo „Pospress”, 1988, s. 44, 57-58. (Nakł. 1500 egz.).
• „Biuletyn Urzędu Patentowego”, nr 18(150), 1979, s. 71.
• „Wiadomości Urzędu Patentowego. Wydawnictwo Urzędu Patentowego PRL”, nr 11, listopad 1980, s. 821.
• „Monitor Polski”, nr 125, 1955, s. 1989. (Poz. 1624).
• Archiwum Komisji Historycznej Hufca ZHP Poznań-Wilda.
• Archiwum Komisji Historycznej Chorągwi Poznańskiej ZHP.