Marianne Hainisch

Marianne Hainisch
	; Marianne Hainisch, ok. 1872
Imię i nazwisko urodzenia	Marianne Perger
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1839 ; Baden (Austria)
Data i miejsce śmierci	5 maja 1936 ; Wiedeń
Zawód, zajęcie	przywódczyni austriackiego ruchu kobiecego
Narodowość	austriacka
Partia	Bürgerlichdemokratischen Arbeiterpartei, Österreichische Frauenpartei
Małżeństwo	Michael Hainisch
Dzieci	Michael Hainisch, Maria
	Multimedia w Wikimedia Commons

Marianne Hainisch z domu Perger (ur. 25 marca 1839 Baden (Dolna Austria), zm. 5 maja 1936 w Wiedniu) – austriacka feministka, założycielka i przywódczyni austriackiego ruchu kobiecego oraz matka prezydenta Austrii Michaela Hainischa^[1].

Życiorys

W 1857 Marianne Perger, córka przedsiębiorcy z Hinterberg, poślubiła przedsiębiorcę Michaela Hainischa (który posiadał zakład tkacki w Aue), z którym miała dwoje dzieci: Michaela, (1858) i Marię (1860)^[2]. W 1868 Hainischowie przenieśli się do Wiednia.

W późnych latach 1860ych Marianne przeżyła przełomowe doświadczenie. Jej przyjaciółka (która znała kilka języków i była muzycznie utalentowana), nie była w stanie znaleźć pracy, która „odpowiadałaby pozycji społecznej mężczyzny” po tym, jak jej mąż zbankrutował z powodu kryzysu bawełny po wojnie secesyjnej. Odmówiono jej również szkolenia zawodowego. 30-letnia Marianne uświadomiła sobie, jak ważna dla kobiet szukających pracy była edukacja^[2].

Od 1870 domagała się ustanowienia szkół dla dziewcząt i dopuszczenia kobiet do studiów wyższych. W tym roku napisała artykuł W sprawie edukacji kobiet, którego nie chciała wydać żadna gazeta. Na walnym zgromadzeniu Wiedeńskiego Towarzystwa Nabywczego Kobiet (Wiener Frauen-Erwerb-Vereines) 25 marca wygłosiła ten tekst jako wykład, żądając od miasta Wiedeń założenia klas szkolnych dla dziewcząt. Akcja ta była opisywana w gazetach, i sprawiła, że Marianne zyskała 40,000 guldenów na utworzenie szkoły dla dziewcząt. Z tych środków założyła sześcioklasowe liceum, które uzyskało prawa publiczne w 1891 roku^[1]. W 1892 roku założyła pierwsze gimnazjum dla dziewcząt w krajach niemieckojęzycznych, które w 1910 przeniosła się na ulicę Rahlgasse 4. W 1902 roku założyła Federację Stowarzyszeń Austriackich Kobiet (Vereins für erweiterte Frauenbildung), gdzie pełniła funkcję prezesa do 1918 roku.

W 1909 roku została wybrana wiceprezesem Związku Kobiet. Przed pierwszą wojną światową pracowała dla dobra i ruchu na rzecz pokoju razem z Berthą von Suttner, a po jej śmierci w 1914 roku została szefem Komisji Pokoju w Federacji Stowarzyszeń Austriackich Kobiet^[1]. Jesienią 1918 Marianne Hainisch dołączyła do Mieszczańsko-demokratycznej Partii Robotniczej (Bürgerlichdemokratischen Arbeiterpartei), a 11 lat później została współzałożycielką Austriackiej Partii Kobiet (Österreichische Frauenpartei), która miała umożliwić uzyskanie przez kobiety głosu na poziomie parlamentarnym. Zmarła 5 maja 1936.^[3]

W 1967 jej rodzinne Baden postawiło jej pomnik^[3]. W 1989 Austria wydała upamięrtniający ją znaczek w 150lecie jej urodzin. W 2002 została patronką ulicy (Marianne-Hainisch-Gasse) w Wiedniu. Jest uważana za inicjatorkę Dnia Matki w Austrii, który obchodzony jest od 1924 roku^[4].

Prace (wybór)

W sprawie edukacji kobiet, wykład wygłoszony na III walnym zgromadzeniu Wiedeńskiego Towarzystwa Nabywczego Kobiet, 1870, pełny tekst oryginalny (niemiecki).
Kobiece pytanie o chleb, 1875, pełny tekst oryginalny (niemiecki).
Słowo matki w kwestii kobiecej; Wykład wygłoszony 1 lutego 1892 w Wiedniu w Stowarzyszeniu Wyższej Edukacji Kobiet (Verein für erweiterte Frauenbildung), 1892, pełny tekst oryginalny (niemiecki).
Praca kobiet, 1911, pełny tekst oryginalny (niemiecki).
Matka, 1913, pełny tekst oryginalny (niemiecki).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c „Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”
↑ ^a ^b Francisca de Haan, Krasimira Daskalova, Anna Loutfi: Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Central European University Press, 1 stycznia 2006, s. 174–6. ISBN 978-963-7326-39-4. (ang.).
↑ ^a ^b Francisca de Haan, Krasimira Daskalova, Anna Loutfi: Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Central European University Press, 1 stycznia 2006, s. 174–6. ISBN 978-963-7326-39-4. (ang.).
↑ Marianne Hainisch, 1839-1936. „Nonfiction Gallery”, 2016-08-22. (ang.).

[pwn-1] „Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”

[HaanDaskalova2006-2] Francisca de Haan, Krasimira Daskalova, Anna Loutfi: Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Central European University Press, 1 stycznia 2006, s. 174–6. ISBN 978-963-7326-39-4. (ang.).

[HaanDaskalova20062-3] Francisca de Haan, Krasimira Daskalova, Anna Loutfi: Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Central European University Press, 1 stycznia 2006, s. 174–6. ISBN 978-963-7326-39-4. (ang.).

[4] Marianne Hainisch, 1839-1936. „Nonfiction Gallery”, 2016-08-22. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]