Marka Rzeszy (tereny okupowane)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marka Rzeszy
(dla terenów okupowanych)
Symbol

ℛℳ

Państwo

 III Rzesza

Bank centralny

Kasy Kredytowe Rzeszy (Reichskreditkassen)

Podział

1 marka = 100 fenigów

Banknoty

50 fenigów, 1, 2, 5, 20, 50 marek (emisja 1940)

Monety

5, 10 fenigów

Marka Rzeszy dla terenów okupowanych (niem. Reichsmark, pl. marka rzeszowa[1]) – waluta wprowadzona do obiegu w maju 1940 roku[2][3] przez władze III Rzeszy na terytoriach okupowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej znajdujących się poza granicami Wielkoniemieckiej Rzeszy: w Danii, Norwegii, Belgii, Holandii, Luksemburgu, Francji, Estonii, na Litwie i Łotwie (Komisariat Rzeszy Wschód), dawnych wschodnich województwach II Rzeczypospolitej (poza włączonymi do Generalnego Gubernatorstwa jako Dystrykt Galicja) oraz na okupowanych terenach Związku Radzieckiego[3].

Monety[edytuj | edytuj kod]

Wydano jedynie dwie drobne monety o nominałach 5 i 10 fenigów[3], obie o jednakowym rysunku, cynkowe z datami 1940 i 1941. Na awersie w centrum przedziurkowana swastyka dookoła której gotyckimi literami biegnie napis: Reichskreditkassen oraz rocznik. Na rewersie stylizowana głowa orła, poniżej 6 listków dębu, a pod nimi nominał i litery R/pf (Reichspfennige).

Awers Rewers Nominał Materiał Waga Średnica Rant Nakład Rok wybicia
5 fenigów Cynk 2,7 g 19,5 mm Gładki 5 465 000 1940–1941
10 fenigów Cynk 3,3 g 21 mm Gładki 1 350 002 1940–1941

Banknoty[edytuj | edytuj kod]

Okupacyjna marka zwykle pozostawała w obiegu wraz z lokalną walutą. Dzieliła się na 100 fenigów. Emitowane były banknoty o następujących nominałach[2]:

Grafika Nominał Wymiary (mm) Kolor Opis Data wydruku Data wprowadzenia
Awers Rewers Znak wodny
50 fenigów

90 × 57 mm

Zielony

Wartość nominalna

Wartość nominalna

1938
1940
1 marka

95 x 60 mm

Czerwony

2 marki

110 x 65 mm

Szary

Gwiazdki

5 marek

125 x 70 mm

Szary

Portrety chłopa i robotnika
Nowy Odwach

Figury geometryczne

20 marek

155 x 80 mm

Brązowo-zielony

Podobizna architekta według rysunku Dürera
Brama Brandenburska
50 marek
170 x 85 mm

Czerwono-zielony

Portret chłopki
Zamek w Malborku

Wszystkie banknoty posiadały napisy wyłącznie w języku niemieckim. Pod względem graficznym banknoty poniżej 5 marek nie wyróżniały się niczym szczególnym, a na ich szatę graficzną składały się jedynie napisy i uproszczona ornamentyka. Bardziej bogatą szatę graficzną posiadały natomiast banknoty 5, 20 i 50-markowe[2]. Banknoty Kasy Kredytowej Rzeszy zostały wycofane z obiegu wraz z wyzwoleniem kolejnych krajów europejskich spod okupacji niemieckiej, najpóźniej w 1945 roku. Po zakończeniu wojny znalazły się w obiegu w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec, dotyczyło to jednak wyłącznie nominałów 5, 20 i 50-markowych – i to tylko tych, które zostały wcześniej przestemplowane przez oddziały Reichsbanku działające w strefie brytyjskiej[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. 500 marek rzeszowych ("Bytomska gazeta powiatowa", 13/84). sbc.org.pl, 1926. [dostęp 2019-02-17]. (pol.).
  2. a b c d Standard Catalog of World Paper Money, s. 577.
  3. a b c Schön, Gerhard: Welt Münzkatalog, 20. & 21. Jahrhundert 1900-2009, s. 610.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]