Masada (John Zorn)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pierwotny skład Masady: Joey Baron, Greg Cohen, Dave Douglas i John Zorn.

Masada – nazwa zbiorcza cyklu projektów Johna Zorna, opartych na jego kompozycjach zebranych w trzech tzw. songbooks (pierwotny Masada Songbook, Masada Book Two: The Book of Angels oraz Masada Book Three: The Book Beriah). Cechą wspólną tych kompozycji jest specyficzne połączenie elementów muzyki żydowskiej z jazzem (zwłaszcza inspirowanym free jazzem Ornette’a Colemana), a później również rockiem.

Uważa się, że idea Masady krystalizowała się we wcześniejszym projekcie Radical Jewish Culture oraz podczas powstawania wydanego w 1993 roku albumu Zorna pt. Kristallnacht[1]. W przeciągu 4 lat Zorn skomponował 205 utworów zawartych w pierwszym Masada Songbook[2], z czasem ich liczba wzrosła do 613 utworów zawartych w 3 songbookach. Ich tytuły pochodzą z języków aramejskiego oraz hebrajskiego, a okładki płyt wydanych w ramach projektu Masada były opatrzone symbolami kultury i religii żydowskiej[3].

Pierwotny skład zespołu Masada to John Zorn (saksofon altowy), Dave Douglas (trąbka), Joey Baron (perkusja) i Greg Cohen (kontrabas), kwartet wzorowany na kwartecie Ornette’a Colemana[1]. Późniejsze nagrania miały jednak miejsce przy udziale innych artystów związanych z nowojorską sceną Downtown i pod innymi nazwami, m.in. Masada String Trio, Electric Masada i Bar Kokhba. W nagraniach z serii Masada brali udział m.in. Pat Metheny, Marc Ribot, Secret Chiefs 3, Cracow Klezmer Band, Medeski, Martin & Wood.

Spokrewnione projekty[edytuj | edytuj kod]

Masada String Trio[edytuj | edytuj kod]

Masada String Trio to Mark Feldman (skrzypce), Erik Friedlander (wiolonczela) oraz Greg Cohen (kontrabas). Podobnie do Bar Kokhba Sextet, będącego rozszerzeniem tej grupy, Masada String Trio gra kompozycje Masada Songbook w wersji kameralnej.

Electric Masada[edytuj | edytuj kod]

Electric Masada to zespół tłumaczący kompozycje Zorna na język fusion, łączący jazz z elementami muzyki rockowej. Jego pozostali członkowie to Jamie Saft (Fender Rhodes), Ikue Mori (elektronika), Marc Ribot (gitara), Kenny Wollesen (perkusja), Joey Baron (perkusja) oraz Cyro Baptista (perkusjonalia).

Bar Kokhba[edytuj | edytuj kod]

Bar Kokhba prezentuje adaptacje utworów z Masada Songbook w wersji kameralnej[4]. Zespół pierwotnie składał się z Marka Ribota, Erika Friedlandera, Anthony’ego Colemana oraz Johna Medeskiego. Później w nagraniach pod tą nazwą uczestniczyli również Mark Feldman, Greg Cohen, Joey Baron oraz Cyro Baptista. Bar Kokhba Sextet jest rozszerzeniem Masada String Trio[5].

10th Anniversary[edytuj | edytuj kod]

Z okazji dziesięciolecia istnienia projektu Masada Songbook ukazało się pięć jubileuszowych albumów, w których grupa muzyków-przyjaciół Johna Zorna wykonuje jego kompozycje w różnych stylistykach: punk, noise, folk, muzyka poważna i jazz[6]. Na płytach występują m.in. Bill Frisell, Marc Ribot, The Cracow Klezmer Band, Medeski, Martin & Wood i Mike Patton.

Book of Angels[edytuj | edytuj kod]

Masada Songbook Two – The Book of Angels to drugi zbiór kompozycji Zorna, powstały w 2004 roku. Obejmuje on 316[7] utworów, które są stopniowo nagrywane przez różnych wykonawców, w tym m.in. przez Marka Ribota, Pata Metheny’ego czy Medeski, Martin & Wood. Zorn miał skomponować ten zbiór w zaledwie 3 miesiące[8].

Book Beriah[edytuj | edytuj kod]

Masada Book Three: The Book Beriah to trzeci i ostatni zbiór kompozycji z serii Masada. Zorn skomponował je w 2009 roku, lecz dopiero w marcu 2014 zostały po raz pierwszy zaprezentowane publiczności[9]. Zbiór obejmuje 92 utwory – tym samym 3 songbooki Masada składają się w sumie 613 utworów, która to liczba odpowiada liczbie zawartych w Torze przykazań dobrego życia[8].

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

 Zobacz więcej w artykule Dyskografia Johna Zorna, w sekcji Masada Book of Songs.
 Zobacz więcej w artykule Dyskografia Johna Zorna, w sekcji Book of Angels.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Thom Jurek: John Zorn Biography. AllMusic.com. [dostęp 2013-07-30]. (ang.).
  2. ↑ Joachim-Ernst Berendt, Günther Huesmann: Das Jazzbuch: Von New Orleans bis ins 21. Jahrhundert. Frankfurt am Main: S. Fischer, 2011, s. 239. ISBN 9-783-596-159642.
  3. ↑ Joachim-Ernst Berendt, Günther Huesmann: Das Jazzbuch: Von New Orleans bis ins 21. Jahrhundert. Frankfurt am Main: S. Fischer, 2011, s. 240. ISBN 9-783-596-159642.
  4. ↑ Marc Gilman: Bar Kokhba – Bar Kokhba. AllMusic.com. [dostęp 2013-07-30]. (ang.).
  5. ↑ Joslyn Layne: The Circle Maker – John Zorn. AllMusic.com. [dostęp 2013-07-30]. (ang.).
  6. ↑ Joachim-Ernst Berendt, Günther Huesmann: Das Jazzbuch: Von New Orleans bis ins 21. Jahrhundert. Frankfurt am Main: S. Fischer, 2011, s. 242. ISBN 9-783-596-159642.
  7. ↑ Larry Blumenfeld: Pat Metheny on Digging into John Zorn’s „Book of Angels”. Blouin Artinfo, 2013-07-18. [dostęp 2013-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)]. (ang.).
  8. ↑ a b The Book of Beriah – Zornowego śpiewnika tom III – ostatni. jazzarium.pl. [dostęp 2014-03-24].
  9. ↑ Nate Chinen: John Zorn to Present Latest Installment in His Masada Project. Arts Beat, 2014-01-10. [dostęp 2014-01-28]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Masada_(John_Zorn)&oldid=72296620”