Masakra w Kafr Kasim
32°06′51″N 34°58′17″E/32,114167 34,971389 Pomnik upamiętniający masakrę w Kafr Kasim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data |
29 października 1956 |
| Liczba zabitych |
48 |
| Typ ataku | |
| Sprawca | |
Położenie na mapie Izraela  | |
| 32°06′51″N 34°58′17″E/32,114167 34,971389
| |
Masakra w Kafr Kasim – masakra, która miała miejsce 29 października 1956 w arabskiej wiosce Kafr Kasim, znajdującej się w granicach Izraela. W trakcie wydarzeń Straż Graniczna Izraela zabiła 48 palestyńskich cywilów, w tym 19 mężczyzn, 6 kobiet i 23 dzieci. Masakra nastąpiła w dniu rozpoczęcia wojny synajskiej, gdy izraelskie władze wojskowe wprowadziły godzinę policyjną w wiosce. Wielu mieszkańców wracających z pracy nie zostało o niej poinformowanych i padło ofiarą egzekucji[1][2].
Tło wydarzeń
[edytuj | edytuj kod]W tamtym czasie (1949-1966) arabscy obywatele Izraela byli traktowani przez państwo jako potencjalnie wrogie społeczeństwo[3]. Podlegali specjalnemu nadzorowi w ramach administracji wojskowej, a ich osiedla – w tym Kafr Kasim – znajdowały się w strefach podległych dowódcom wojskowym[4]. W przeddzień konfliktu izraelski wywiad oczekiwał, że Jordania przyłączy się do wojny po stronie Egiptu[5]. Na tej podstawie wszystkie arabskie wsie położone blisko Zielonej Linii – granicy z Zachodnim Brzegiem – zostały objęte godziną policyjną[6].
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]Oddziały Straży Granicznej Izraela otrzymały rozkaz zabezpieczenia obszaru przy granicy z Zachodnim Brzegiem[6]. Dowódca pułkownik Yissachar Shadmi wyznaczył godzinę policyjną, która zaczęła obowiązywać od 17:00, jednak wielu mieszkańców wsi pracowało poza domem i nie zostało powiadomionych o zmianie[7]. Wydano rozkaz strzelania do każdego, kto naruszy godzinę policyjną. Na pytanie, co zrobić z osobami nieświadomymi nowego rozporządzenia, Shadmi miał odpowiedzieć wymijająco[8].
W Kafr Kasim dowódca jednostki granicznej, porucznik Gabriel Dahan, zastosował rozkazy dosłownie. W ciągu półtorej godziny, w dziewięciu oddzielnych incydentach, jego oddział zastrzelił 48 osób: 19 mężczyzn, 6 kobiet (w tym jedną ciężarną[9]) i 23 dzieci[1][2]. Wiele ofiar wracało z pracy do domu, nieświadomych nowego zakazu. Ranni pozostali bez pomocy przez całą dobę z powodu obowiązującej godziny policyjnej[10]. Ciała zebrano i pochowano we wspólnej mogile[8].
Proces i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Funkcjonariusze biorący udział w masakrze zostali postawieni przed sądem. Sąd wojskowy uznał, że rozkaz był „rażąco nielegalny”, co w prawie izraelskim oznaczał nakaz moralnej odmowy wykonania. Skazano 11 osób, z których większość otrzymała wyroki od 7 do 17 lat pozbawienia wolności[11]. Dowódca brygady został ukarany jedynie symboliczną grzywną – 10 prutot[12]. Ostatecznie wszystkie kary zostały złagodzone, a do 1959 wszyscy zostali zwolnieni. Niektórzy otrzymali później awanse: Szmuel Malinski został dyrektorem Centrum Badań Jądrowych w Negewie, a Gabriel Dahan kierownikiem ds. arabskich w Ramli[1].
Pułkownik Yissachar Shadmi, najwyższy rangą oskarżony, stwierdził przed śmiercią, że jego proces miał charakter pokazowy i służył ochronie przywódców politycznych oraz wojskowych, w tym premiera Dawida Ben Guriona. Celem miało być przedstawienie masakry jako odosobnionego przypadku działań „zbuntowanych” żołnierzy, a nie wyniku decyzji podjętych na najwyższych szczeblach władzy[13].
W grudniu 2007 prezydent Izraela Szimon Peres wystosował formalne przeprosiny za masakrę[14]. W październiku 2021 izraelski parlament (Kneset) odrzucił projekt ustawy autorstwa Zjednoczonej Listy, który przewidywał oficjalne uznanie masakry jako wydarzenia historycznego[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Leora Yedida Bilsky, Transformative Justice: Israeli Identity on Trial (Law, Meaning & Violence), University of Michigan Press, 2004, s. 310, ISBN 978-0472114221.
- ↑ a b Noah Lucas, The modern history of Israel, Praeger, 1975, s. 356, ISBN 978-0275334505.
- ↑ Lisa Hajjar, Zionist Politics and the Law: The Meaning of the Green Line, „The Arab Studies Journal”, 2 (1), 1994, s. 44–50, ISSN 1083-4753 [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Aaron J. Hahn Tapper, Judaisms: A Twenty-First-Century Introduction to Jews and Jewish Identities, Univ of California Press, 7 czerwca 2016, s. 204 , ISBN 978-0-520-28134-9 [dostęp 2025-05-18].
- ↑ Benny Morris, Righteous Victims: A History of the Zionist-Arab Conflict, 1881-2001, Vintage, 2001, s. 289, ISBN 978-0679744757.
- ↑ a b Court documents shed new light on Israeli massacre of Palestinians in Kafr Qasem [online], Middle East Eye, 2022 [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Jens Hanssen, Max Weiss, Arabic Thought Against the Authoritarian Age: Towards an Intellectual History of the Present, Cambridge University Press, 15 lutego 2018, s. 78 , ISBN 978-1-107-19338-3 [dostęp 2025-05-18].
- ↑ a b Morten Bergsmo, Emiliano J. Buis, Philosophical Foundations of International Criminal Law: Correlating Thinkers, Torkel Opsahl Academic EPublisher, 30 listopada 2018, s. 656 , ISBN 978-82-8348-118-1 [dostęp 2025-05-18].
- ↑ President attends Kafr Qasim memorial, apologizes for 1956 massacre [online], timesofisrael.com, 2021 [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Kafr Qasem Memorial Exhibition 1956 [online], art.net [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Shirley Racah, Abed Kannaneh, 48 human beings were massacred – and we have forgotten them [online], 972mag.com, 3 listopada 2013 [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Yoav Stern, President Peres Apologizes for Kafr Qasem Massacre of 1956 [online], haaretz.com, 2007 (ang.).
- ↑ Ofer Aderet, General's Final Confession Links 1956 Massacre to Israel's Secret Plan to Expel Arabs [online], haaretz.com, 2018 (ang.).
- ↑ Yoav Stern, President Peres apologizes for Kafr Qasem massacre of 1956 [online], haaretz.com, 5 sierpnia 2009 [dostęp 2025-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2009-08-05] (ang.).
- ↑ Noa Shpigel, Israel Shoots Down Bill to Officially Recognize 1956 Massacre of Arab Citizens [online], haaretz.com, 27 października 2021 [dostęp 2025-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-27] (ang.).