Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej
Megaregion

Pozaalpejska Europa Środkowa

Prowincja

Masyw Czeski

Podprowincja

Sudety z Przedgórzem Sudeckim

Makroregion

Sudety Środkowe

Mezoregion

Góry Kamienne

Mikroregion(y)

Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Polska
województwo dolnośląskie
powiat wałbrzyski

Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiejpasmo górskie w Sudetach Środkowych w północno-zachodniej części Gór Kamiennych.

Góry Kamienne obejmują: Pasmo Lesistej oraz Dzikowca Wielkiego. W związku z dwoma ostatnimi pozycjami pojawiła się pewna różnica w nazewnictwie. Niektórzy specjaliści uznają oba pasma za osobne w nazwie jednostki. Inni natomiast wyodrębniają Masyw Dzikowca i Lesistej, który dzieli się na dwie części, mianowicie na pasma Lesistej i Dzikowca.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej położony jest w całości na terenie Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich, na południe od Boguszowa-Gorców. Od wschodniej strony głęboką doliną przełomu Ścinawki oddzielony jest od Masywu Stożka, od południa graniczy z Obniżeniem Mieroszowskim, od północnego wschodu Kotlina Kuźnicka oddziela masyw od Gór Wałbrzyskich, a od zachodu Grzędzki Potok oddziela od wzgórz: Krzeszowskich i Czarnego Lasu.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

W kierunku wschodnim od doliny Grzędzkiego Potoku zaczyna się wielkie, pokryte zwartymi lasami Pasmo Lesistej, które w kierunku północy opada stromą ścianą masywu Dzikowca w stronę Boguszowa-Gorców. Jest to silnie urzeźbiony masyw porfirowy o ciekawej strukturze geologicznej. Masyw stanowi zachodni człon Gór Kamiennych i prawie w całości, zalesiony jest lasem regla dolnego (600–800 m n.p.m.). Masyw charakteryzują stożkowe powulkaniczne wzniesienia o stromych zboczach.

Budowa[edytuj | edytuj kod]

Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej zbudowany jest z permskich skał wylewnych – melafirów i porfirów oraz tufitów. Występują tu fragmenty kopuł i kominów wulkanicznych, pozostałości pokryw lawowych i tufowych oraz różne efekty procesów denudacji: osuwiska skalne, skałki stokowe, gołoborza, głębokie suche doliny. Rzeźbę masywu kształtują wypiętrzone stożkowe szczyty. Masyw mimo niewielkich wysokości posiada strome zbocza i niespokojną, poszarpaną linię grzbietową. Masyw poprzecinany jest wąskimi suchymi dolinami oraz dolinami górskich potoków. Najwyższymi szczytami są Lesista Wielka (851 m n.p.m.) i Dzikowiec Wielki (836 m n.p.m.).

Krajobraz[edytuj | edytuj kod]

Krajobraz masywu, przedstawia krajobraz niskich gór z niezwykle różnorodną rzeźbą terenu. Najwyższe wzniesienia nie przekraczają 860 m n.p.m. Występują tu doliny wzdłuż górskich potoków, wdzierające się w zbocza. Szczyty stożkowe z wyraźnym podkreśleniem stromych zboczy. Większość obszaru zajmują lasy. Wzniesienia porośnięte są aż po szczyty. Ze zboczy roztaczają się panoramy na okoliczne miejscowości i oddalone pasma górskie.Krajobraz częściowo przeobrażony. Pierwotny charakter krajobrazu w większości został zachowany.

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Położenie fizyczno-geograficzne masywu oraz pobliskie pasma gór otaczających sprawiają, że nad masywem ścierają się różnorodne masy powietrzne, wpływające na kształtowanie się typów pogody i zjawisk atmosferycznych tego mikroregionu. Obszar masywu odznacza się specyficznym, surowym klimatem (mrozowiska). Pory roku są łatwo rozpoznawalne i wyznaczane przez przebieg temperatury: ciepła i wilgotna wiosna, ciepłe i często suche lato, chłodna i wilgotna jesień oraz mroźna zima ze znacznymi opadami śniegu. Zachmurzenie: średnie występuje w okresie jesienno–zimowym, najmniejsze w lecie. Opadom często towarzyszą gwałtowne burze z wyładowaniami

Wody[edytuj | edytuj kod]

Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej należy do dorzecza Odry największą rzeką odwadniającą masyw jest Ścinawka oraz jej dopływowe potoki górskie wypływające z masywu.

Miejscowości[edytuj | edytuj kod]

W pobliżu masywu położone są miejscowości: Grzędy, Kochanów, Kowalowa, Boguszów-Gorce.

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

U podnóża masywu przechodzą szlaki komunikacyjne:

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Przez masyw przechodzą szlaki turystyczne[1]:

Obiekty sportowo rekreacyjne[edytuj | edytuj kod]

  • na północno-zachodnim zboczu Dzikowca położony jest Ośrodek Sportów Narciarskich i Lotniarskich „Dzikowiec” obok którego narciarska trasa zjazdowa z wyciągiem.
  • po stronie zachodniej masywu na wschód od miejscowości Grzędy znajduje się ośrodek rekreacyjny z kempingiem i łowiskiem.

Warto zobaczyć[edytuj | edytuj kod]

  • Kościół pod wezwaniem św. Jadwigi w Grzędach z XIII wieku z renesansowym i wczesnobarokowym wyposażeniem, przebudowany na gotycki około 1550 r. oraz w XVII i XVIII wiek, odremontowany w 1964 r. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym, a we wnętrzu rzeźbiony renesansowy ołtarz z drugiej połowy XVI wieku. Obok kościoła cmentarz, na którym rośnie unikat, być może w skali europejskiej – prawdziwy fenomen natury: tuja i klon o wspólnym pniu tzw. tujoklon.
  • Ruiny gotyckiego zamku „Kondratów” w Grzędach.
  • buczące szczeliny wiatrowe na Lesistej Wielkiej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mapa szlaków turystycznych. [dostęp 2020-12-16].