Matarnia
54°22′19″N 18°30′39″E/54,371944 18,510833| Dzielnica Gdańska | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Gdańska | |
| Zarządzający |
Łukasz Richert (przewodniczący Zarządu Dzielnicy) |
| Powierzchnia |
14,48 km² |
| Populacja (2019) • liczba ludności |
|
| • gęstość |
410 os./km² |
Plan
| |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
| 54°22′19″N 18°30′39″E/54,371944 18,510833
| |
| Strona internetowa | |
Matarnia (dawniej Maternia lub Materna, kaszb. Matarniô, niem. Mattern[2]) – dzielnica administracyjna Gdańska, położona w zachodniej części miasta.
Wieś Opactwa Cystersów w Oliwie w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku[3].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Matarnia leży w części miasta położonej na Pojezierzu Kaszubskim. Od północy graniczy z Osową i Oliwą, od wschodu z Brętowem, od południa z Jasieniem i Kokoszkami a od zachodu z gminą miejsko-wiejską Żukowo.
Należy do okręgu historycznego Wyżyny.
Obszarem dzielnicy prowadzi turystyczny Szlak Wzgórz Szymbarskich.
Zasięg terytorialny[edytuj | edytuj kod]
Do dzielnicy Matarnia należą następujące jednostki terytorialne:
- Firoga – dawna wieś rolnicza
- Klukowo – dawna wieś rolnicza, ogródki działkowe
- Rębiechowo – część wsi rolniczej
- Trzy Norty – dawne wybudowanie Klukowa
- Zajączkowo – dawne wybudowanie Klukowa
- Złota Karczma – osiedle mieszkaniowe, centrum handlowe Park Handlowy Matarnia
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie wieś nosiła nazwę Chojno Wielkie i należała do cystersów. Po jej zniszczeniu i odbudowie w XV w. otrzymała nazwę Sant Matherna[5]. Nazwa wywodzi się od imienia biskupa Materna z Kolonii. Teren ten (tzw. Stara Matarnia) znajduje się na południowo-wschodnim krańcu obecnej dzielnicy.
W 1890 r. został założony cmentarz, po zamknięciu i częściowej likwidacji starego cmentarza przykościelnego[6].
W latach 1920-1939 przez Matarnię przebiegała granica polsko-gdańska.
Matarnia została przyłączona w granice administracyjne miasta w 1973.
Zabytki[7][edytuj | edytuj kod]
- Kościół św. Walentego (XV wiek, XIX wiek)
- Zespół dworski: dwór, park z aleją dojazdową, obora, chlewnia (2 poł. XVIII wieku, k. XIX wieku)
Pomniki przyrody[edytuj | edytuj kod]
Przy ul. Astronautów znajduje się grupowy pomnik przyrody w postaci 4 lip drobnolistnych o obwodach od 292 do 385 cm. Drzewa noszą nazwę „Klukowskie lipy” i zostały objęte ochroną w 2007 roku[8].
Transport i komunikacja[edytuj | edytuj kod]
W obrębie dzielnicy znajduje się Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy.
Przez dzielnicę przebiega obwodnica Trójmiasta wraz z węzłem Lotnisko, będąca częścią drogi ekspresowej S6. Na tym węźle obwodnicę przecina prostopadle Trasa Słowackiego.
W 2015 zostały oddane do użytku trzy przystanki Pomorskiej Kolei Metropolitalnej: Gdańsk Matarnia, Gdańsk Port Lotniczy oraz Gdańsk Rębiechowo. Ten ostatni położony jest blisko granicy miasta ze wsiami Banino i Rębiechowo.
W 2022 wybudowano nowy przystanek Gdańsk Firoga.[9]
Rada Dzielnicy[edytuj | edytuj kod]
Kadencja 2019–2024[10][11][edytuj | edytuj kod]
W Radzie Dzielnicy zasiada 15 radnych.
- Przewodniczący Zarządu Dzielnicy – Łukasz Richert
- Przewodniczący Rady Dzielnicy – Elżbieta Dębowska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ BIP - Urząd Miejski w Gdańsku [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2020-04-19].
- ↑ Dr F. Lorentz „Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem” (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 92.
- ↑ Osiedle 40-lecia PRL w Gdańsku - skansen czy relikt minionej epoki. warszawa.naszemiasto.pl, 2 maja 2009. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-09)].
- ↑ Zobacz średniowieczny kościół w Matarni. trojmiasto.pl, 25 sierpnia 2013. [dostęp 2014-04-30].
- ↑ Cmentarz Parafialny na Matarni. zdiz.gda.pl.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych 2011 woj. pomorskie. kobidz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-07)].
- ↑ Wykaz i mapa lokalizacji pomników przyrody na terenie miasta Gdańska. [dostęp 2019-09-01].
- ↑ Tak będzie wyglądać zelektryfikowana PKM i nowy przystanek [online], trojmiasto.pl, 18 maja 2020 [dostęp 2021-01-22] (pol.).
- ↑ Rada Dzielnicy Matarnia [online], gdansk.pl [dostęp 2019-07-10] (pol.).
- ↑ Rada Dzielnicy Matarnia [online], dzielnicamatarnia.pl [dostęp 2020-09-06] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Materna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 171.
- Ludzie i duchy starego dworu w Matarni [1]
