Matzko von Borck
Matzko von Borck (Matzke von Borcke, Matzke Bork, Maćko Bork)[1] (ur. ok. 1360, zm. ok. 1426)[2] – sprzyjający Polsce pomorski rycerz, poseł i rozbójnik ze Strzmiela z rodu Borków herbu dwa czerwone wilki na złotej tarczy; syn Borka von Borcke (ur.?, zm. 1348) i ojciec Matzka von Borcke (ur.?, zm. 1453), pradziad Sydonii von Borck.
Stał się słynny w XIV w. Europie przez porwanie i uwięzienie w Złocieńcu księcia geldryjskiego Wilhelma (1388) jadącego do krzyżaków w Malborku, napad i poturbowanie posłującego z Czech do Malborka komtura Johanna Muelheima (1392), oraz posłowanie królowi Erykowi Pomorskiemu, szukającym porozumienia z Jagiełłą przeciwko krzyżakom[3][4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się ok. roku 1360 w rodzinie pomorskiej szlachty Borcke. Od roku 1376 wzmiankowany jako giermek, a pasowany na rycerza w roku 1381. Ród ten posiadał majątki w wielu miejscowościach Pomorza Zachodniego, ale Matzke związany był najbardziej z członkami tego rodu z Łobza, Reska, Strzmiela i Węgorzyna. Zobowiązany tajnym porozumieniem (1388) z królem Władysławem Jagiełłą do działań przeciwko krzyżakom przeprowadził na terenie Pomorza Zachodniego kilka śmiałych akcji dywersyjnych i bezpośrednich potyczek z zakonem. W 1390 był w orszaku księcia Warcisława VII podpisującego w Pyzdrach układ z Jagiełłą, gdzie jako jeden z czterech rycerzy księcia przyłożył swoją pieczęć. W 1401 podpisał w Człuchowie umowę z Krzyżakami na 10 lat, a następnie pożyczał od nich pieniądze. W 1404 wspierany przez Polskę prowadził wojnę z księciem słupskim Bogusławem VIII. Brał udział w 1409 w wyprawie krzyżackiej na Wielkopolskę, a w 1418 rozsądzał spory między księżną Zofią holsztyńską, wdową po Bogusławie VIII, a Słupskiem, Darłowem i Sławnem o pożyczkę księcia oraz był posłem do Kopenhagi do Eryka Pomorskiego, który zawarł w latach 1418 i 1419 traktat z Jagiełłą, którego świadkiem był Matzko von Borck. W roku 1423 doprowadził do porozumienia w Szczecinku książąt pomorskich, Eryka Pomorskiego i krzyżaków przeciwko Polsce. Zmarł ok. 1426.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Matzko von Borck wraz z 40 zbrojnymi 13 grudnia 1388 napadł na księcia geldryjskiego (obecnie Holandia) Wilhelma jadącego do Krzyżaków, porwał go dla okupu i uwięził w Złocieńcu. Spowodowało to konflikt zbrojny Borków ze Strzmiela z księciem Wołogoszczy, więc w sierpniu 1389 Maćko Borko uwolnił księcia Wilhelma. W tym samym roku 1389 na Strzmiele napadli Krzyżacy i spalili miejscowość. W 1390 podczas składania hołdu Władysławowi Jagielle w Pyzdrach w orszaku Warcisława VII był Maćko Borck. W 1392 Matzko Borck poturbował komtura z Czech, Johanna Muelheima, a w odwecie wiosną 1393 Krzyżacy pod wodzą wielkiego mistrza Konrada v. Jungingena z udziałem książąt pomorskich zniszczyli zamek i miejscowość. W odwecie za to w 1393 Matzko Borck zorganizował zbrojną wyprawę na tereny krzyżackie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nowy Tygodnik Łobeski: dr Rafał Simiński, Matzke Bork - Niezwykły rycerz Księstwa Gryfitów, 27 marca 2018.
- B. Twardochleb, Historia wielka w Radowie Małym, „Kurier Szczeciński”, 1998, nr 178, s. 31.
- Hans Saring, Borcke, hasło w: Neue Deutsche Biographie (NDB), Band 2, Duncker & Humblot, Berlin 1955, s. 459
- Ernst Bahr, Klaus Conrad: Stramehl. In: Helge Bei der Wieden, Roderich Schmidt (Hrsg.): Handbuch der Historischen Stätten Deutschlands. Band 12. Mecklenburg Pommern. Alfred Kröner Verlag, Stuttgart 1996, S. 298–299.
- Johannes Hinz: Pommern. Wegweiser durch ein unvergessenes Land. Flechsig-Buchvertrieb, Würzburg 2002, ISBN 3-88189-439-X, S. 372.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Opis historii pałacu i fot.. strzmiele.zamki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-02)].
- Strona internetowa Rodu von Borcke
- Gmina Radowo Małe [3]