Maurice Leblanc
Imię i nazwisko |
Maurice Marie Émile Leblanc |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
francuska |
Język |
francuski |
Odznaczenia | |
Maurice Marie Émile Leblanc (ur. 11 grudnia 1864 w Rouen, zm. 6 listopada 1941) – francuski pisarz i nowelista, autor cyklu powieści kryminalnych, których bohaterem jest Arsène Lupin – dżentelmen-włamywacz.
W 1951 wszystkie jego utwory zostały wycofane z polskich bibliotek oraz objęte cenzurą[1].
Biografia
[edytuj | edytuj kod]Maurice Leblanc był drugim dzieckiem Émileʼa Leblanca, 34-letniego armatora handlowego, i Mathilde Blanche, z domu Brohy, 21-letniej córki zamożnych farbiarzy, córki Achille Flauberta, brata Gustaveʼa Flauberta. Jego starszą siostrą była Jehanne, urodzona w 1863, a młodszą – śpiewaczka Georgette Leblanc, urodzona w 1869, która była tłumaczką i towarzyszką Mauriceʼa Maeterlincka w latach 1895–1918.
W czasie wojny francusko-pruskiej w 1870 ojciec wysłał Maurice Leblanca do Szkocji, której krajobrazy musiały wpłynąć na jego wyobraźnię. Po powrocie ukończył studia w Rouen. Młody Leblanc pierwsze nauki pobierał w bezpłatnej instytucji, w szkole z internatem w Patry, a następnie, w latach 1875–1882, odbywał studia średnie w Lycée Corneille. Jako nastolatek poznał Gustaveʼa Flauberta i Guy de Maupassanta. Odrzucając plany ojca dotyczące jego kariery w fabryce tektury, w 1888 wyjechał do Paryża, by pisać. Początkowo pracował jako dziennikarz, potem powieściopisarz i gawędziarz, jego pierwsza powieść Une femme z 1893 została bardzo dobrze przyjęta; po niej przyszły następne (Des couples, Voici des ailes i jedyna sztuka La pitié z 1902, która okazała się porażką i spowodowała, że na jakiś czas porzucił teatr). Wzbudził zainteresowanie Julesʼa Renarda i Alphonseʼa Daudeta, jednak bez sukcesu dla publiki. Poznał wielkie nazwiska paryskiej literatury: Stéphaneʼa Mallarmégo i Alphonseʼa Allais. W 1901 opublikował powieść autobiograficzną L'Enthousiasme.
W 1905 Pierre Lafitte, dyrektor miesięcznika „Je sais tout”, zlecił mu napisanie opowiadania na podstawie postaci Rafflesa Ernesta Williama Hornunga i przygód Sherlocka Holmesa. L'Arrestation d'Arsène Lupin (Aresztowanie Arsene'a Lupina) okazało się wielkim sukcesem czytelniczym, ale Leblanc cierpiał z powodu braku uznania świata literackiego. Dwa lata później w formie książkowej ukazał się Arsène Lupin, dżentelmen włamywacz. Wydanie Arsène Lupin kontra Herlock Sholmès nie spodobało się Conan Doyleʼowi, który był wściekły, że jego detektyw Sherlock Holmes („Herlock Sholmès”) i jego pomocnik Watson („Wilson”) zostali ośmieszeni.
Radykalny socjalista i wolnomyśliciel, z wiekiem i po I wojnie światowej stał się łagodniejszy. W 1918 Leblanc kupił w Étretat dom anglo-normandzki z muru pruskiego, w którym napisał 19 powieści i 39 opowiadań. W obliczu okupacji niemieckiej opuścił Clos Lupin i schronił się w 1939 w Perpignan, gdzie zmarł na zapalenie płuc w 1941. Został ekshumowany z cmentarza Saint-Martin w Perpignan w 1947 r. i ponownie pochowany 14 października tego samego roku w Paryżu, na cmentarzu Montparnasse, obok swojej żony Marguerite i innych członków rodziny (w tym szwagra René Renoulta).
Wybrana twórczość
[edytuj | edytuj kod]Cykl powieściowy o przygodach Arsène’a Lupin
[edytuj | edytuj kod]Inne prace
[edytuj | edytuj kod]- Une femme (1893)
- Armelle et Claude (1897)
- Voici des ailes (1898)
- Les Lèvres jointes (1899)
- L’Enthousiasme (1901)
- Un vilain couple (1901)
- Gueule rouge (1904)
- 80 chevaux (1904)
- La Pitié, Play (1906)
- La Frontière (1911)
- Le Cercle rouge (1916–1917) - (wyd. pol. 1927 jako Czerwone koło, powieść kryminalna)[2]
- Les Trois Yeux (1919) - (wyd. pol. 1923 jako Troje oczu, a druga części tej powieści wyd. pol. 1921 jako Posłannictwo z planety Wenus, powieść fantastyczna[3])
- La Robe d’écaille rose (1920)
- Le Formidable Événement (1920) - (wyd. pol. 1928 jako Straszliwe zdarzenie, powieść fantastyczna)[4]
- Dorothée, danseuse de corde (1923) - (wyd. pol. 1925 jako Dorota, tancerka na linie, powieść kryminalna związana z zagadką postawioną w Wydrążonej Iglicy)[5]
- La Vie extravagante de Balthazar (1925)
- Le Prince de Jéricho (1930) - (wyd. pol. 2022 jako Książę Jerycho, powieść kryminalna początkowo planowana w serii Arsene Lupin)[6]
- Les Clefs mystérieuses (1932)
- La Forêt des aventures (1933)
- Le Chapelet rouge (1934) - (wyd. pol. 2024 jako Czerwony różaniec, powieść kryminalna tzw. zamkniętego kręgu)[7]
- L’Image de la femme nue (1934)
- Le Scandale du gazon bleu (1935)
- De minuit à sept heures (1937)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cenzura PRL : wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r.. posł. Zbigniew Żmigrodzki. Nortom: Wrocław, 2002, s. 24. ISBN 83-85829-88-1.
- ↑ u, Maurice Leblanc, Czerwone koło (Le Cercle rouge, 1917) [online], Strefa Kryminału, 21 października 2021 [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ Maurice Leblanc, Posłannictwo z planety Wenus (Les Trois Yeux [2 część] 1919) – CM Klasyka [online], 2 listopada 2021 [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ Maurice Leblanc, Straszliwe zdarzenie (Le Formidable Événement, 1920) – CM Klasyka [online], 2 listopada 2021 [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ u, Maurice Leblanc, Arsene Lupin: Dorota tancerka na linie (Dorothée danseuse de corde, 1923) [online], Strefa Kryminału, 23 lutego 2023 [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ u, Maurice Leblanc, Arsene Lupin: Książę Jerycho (Le Prince de Jéricho, 1929) [online], Strefa Kryminału, 4 kwietnia 2023 [dostęp 2024-11-17] (pol.).
- ↑ u, Maurice Leblanc, Czerwony różaniec (Le Chapelet rouge, 1934) [online], Strefa Kryminału, 12 listopada 2024 [dostęp 2024-11-17] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zobacz zbiór prac Maurice'a Leblanca w Wikilivres (dawniej Bibliowiki)
- Maurice Leblanc – wybór polskich przekładów prac pisarza
- Maurice Leblanc w serwisie Projekt Gutenberg
- Maurice Leblanc w serwisie Polona
- Le Clos Arsène Lupin, Maison Maurice Leblanc (museum) (fr.)
- ISNI: 0000000121235675
- VIAF: 22144617
- LCCN: n50042568
- GND: 118779125
- NDL: 00447140
- LIBRIS: 0xbflppj09302jf
- BnF: 11911878f
- SUDOC: 026975882
- SBN: CFIV082584
- NLA: 35296387
- NKC: jn19990004935
- BNE: XX965381
- NTA: 068954220
- BIBSYS: 90336645
- Open Library: OL2660342A
- PLWABN: 9810563932205606
- NUKAT: n97060964
- J9U: 987007274874105171
- PTBNP: 65862
- CANTIC: a10649025
- LNB: 000053844
- NSK: 000014856
- BNA: 000049182
- ΕΒΕ: 64863
- BLBNB: 000263924
- KRNLK: KAC199616187
- LIH: LNB:V*159889101;=Bc
- Autorzy objęci zapisem cenzury w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Francuscy autorzy powieści kryminalnych i sensacyjnych
- Francuscy prozaicy XIX wieku
- Francuscy prozaicy XX wieku
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Ludzie urodzeni w Rouen
- Pisarze związani z Étretat
- Prozaicy francuskojęzyczni
- Urodzeni w 1864
- Zmarli w 1941