Medal Założycieli Wojska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Medal Pierwszego Wojskowego)
Medal Założycieli Wojska
Kariuomenės Pirmūno Medalis
Baretka
Baretka
Ustanowiono

1940

Wielkość

∅ 36 mm

Kruszec

srebro

Medal Założycieli Wojska (lit. Kariuomenės Pirmūno Medalis)[1] – jedno z litewskich odznaczeń wojskowych ustanowione w 1940[2].

Historia i zasady nadawania[edytuj | edytuj kod]

Medal Założycieli Wojska został ustanowiony poprawką do ustawy o odznaczeniach z 11 kwietnia 1940, przyjętą i zaakceptowaną w parlamencie litewskim[1]. Medal był przyznawany przez Ministerstwo Obrony Kraju zarówno cywilom jak i wojskowym, którzy w latach 1917-1919 przyczynili się do utworzenia armii litewskiej[2]. Odznaczenie zaprojektował artysta Juozas Zikaras, a wykonaniem zajęła się szwajcarska firma braci Huguenin[2].

Wyprodukowano 300 sztuk tych medali jednak nikt nie został odznaczony, ponieważ dotarły na Litwę na krótko przed okupacją Litwy przez ZSRR (15 czerwca 1940). Trafiły w ręce sowieckich władz, które przekazały je do Muzeum Wojskowego, skąd skradziono je w latach siedemdziesiątych[1].

Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę w 1991 odznaczenie nie zostało odnowione.

Opis odznaki[edytuj | edytuj kod]

Odznaką Medalu Założycieli Wojska był okrągły medal ze srebra z wyobrażeniem krzyża greckiego, na którym umieszczono postać kobiety z mieczem w dłoni i uniesioną ręką, na tle maszerujących oddziałów wojska. Pomiędzy ramionami krzyża przedstawiono widoki czterech miast: Kłajpedy, Wilna, Kowna i Szawli[3]. Dookoła medalu na obramowaniu umieszczony był napis: UŽ LIETUVOS LAISVĘ/KARIUOMENĖS PIRMŪNAI (Za Wolność Litwy/Pierwsi Wojskowi). Na rewersie medalu znajdował się napis „1917-1919”, ukazany na tle wieńca z gałązek dębowych i laurowych i skrzyżowanych na nim karabinu i szabli[3]. Medal zawieszany był na klamrze umocowanej na wstążce z mory złożonej z trzech pionowych pasów o równej szerokości: zielonego, białego i czerwonego. Szerokość wstążki 32,5 mm. Na wstążce doczepiona była dodatkowo klamerka z datą „1917-1919” rozmieszczoną po obu stronach wieńca z umieszczoną w nim literą „P”[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Vilius Kavaliauskas: Symbole wolności bałtyckiej 1918–1940. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie, 2020, s. 102. ISBN 978-83-64178-88-7.
  2. a b c Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, s. 77
  3. a b c Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, s. 78

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918-1940, Wilno 1993, ISBN 5-417-00373-5