Methemoglobinemia
| Methemoglobinemia | |||
| Methaemoglobinaemia | |||
|
|||
Methemoglobinemia (łac. methaemoglobinaemia) – choroba polegająca na występowaniu znacznych ilości methemoglobiny zamiast hemoglobiny. W methemoglobinie hem zawiera żelazo na III stopniu utlenienia zamiast na II (jak w hemoglobinie), co skutkuje utratą zdolności do przyłączania i przenoszenia tlenu. W zależności od stopnia nasilenia, może nie powodować żadnych objawów lub w przypadkach zawartości methemoglobiny powyżej 70% może powodować zgon. W przypadku stężenia methemoglobiny powyżej 1,5 g/l chorobie towarzyszy sinica.
Spis treści
Przyczyny[edytuj]
Przyczyny choroby można podzielić na wrodzone i nabyte:
- wrodzone
- niedobór reduktaz methemoglobiny (najczęściej reduktazy cytochromu b5)
- nieprawidłowa budowa cząsteczki hemoglobiny (np. hemoglobina M)
- nabyte
- spowodowana przez leki:
- spowodowana przez środki chemiczne
Objawy chorobowe[edytuj]
Objawy zależą od stężenia methemoglobiny. W lżejszych przypadkach poza występującą sinicą nie występują inne objawy. W ten sposób przebiegają postaci wrodzone choroby. W przypadkach nabytych, najczęściej powstających w wyniku zatruć, występują następujące objawy:
- poziom methemoglobiny (MetHb) poniżej 40% – brak objawów
- poziom MetHb 40–50% – męczliwość, duszność przy wysiłku, przyspieszenie akcji serca, ból głowy, zawroty głowy
- poziom MetHb 50–60% – senność lub śpiączka
- poziom MetHb powyżej 60% – pogłębienie śpiączki, zgon
W badaniach dodatkowych stwierdza się niedokrwistość hemolityczną oraz ciałka Heinza w erytrocytach (erytrocyty przyjmują postać pierścionka z oczkiem). Inkubacja z błękitem metylenowym pozwala na rozróżnienie postaci wrodzonych. W przypadku niedoboru reduktaz zachodzi szybka redukcja methemoglobiny pod wpływem błękitu, natomiast w przypadku występowania hemoglobiny M redukcja nie zachodzi.
Leczenie[edytuj]
Z uwagi na odmienne mechanizmy powstania, leczenie postaci wrodzonej i nabytej różni się od siebie.
- postać wrodzona – stosuje się:
- postaci nabyte
- odstawienie substancji powodującej powstanie MetHb
- błękit metylenowy
- komora hiperbaryczna
- wymienne przetoczenie krwi
- cymetydyna w przypadkach wywołanych przez dapson
Profilaktyka[edytuj]
Unikanie substancji chemicznych i leków mogących wywołać powstanie MetHb.
Methemoglobinemia u zwierząt[edytuj]
Do rozwoju methemoglobinemii może dochodzić również u zwierząt. Szczególnie często zdarza się po spożyciu cebuli z uwagi na dwusiarczki, które powstają w procesach metabolicznych w świetle przewodu pokarmowego. Spożycie cebuli w ilości większej niż 0,5% masy ciała zwierzęcia może doprowadzać do śmierci. Szczególnie wrażliwe na zatrucie cebulą są koty[3].
Przypisy
- ↑ Panadol
- ↑ Co w wodzie piszczy.. hydroter.republika.pl. [dostęp 2013-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-01)].
- ↑ Klinika Weterynaryjna Therios – zatrucie cebulą
Bibliografia[edytuj]
- "Choroby wewnętrzne" pod red. A. Szczeklika, str. 1454–1455. ISBN 83-7430-069-8
