Metropolis (film)
| ||
 Logo filmu | ||
| Gatunek | science fiction | |
| Rok produkcji | 1926 | |
| Data premiery |  10 stycznia 1927 6 marca 1927 1927[1]
| |
| Kraj produkcji | Rzesza Niemiecka
| |
| Język | niemiecki | |
| Czas trwania | 210 min (premiera w Niemczech, oryginalna liczba klatek na sekundę) 123 min (odtworzona wersja z 2002 roku) 150 min (wersja uzupełniona, 24 klatki na sekundę) | |
| Reżyseria | Fritz Lang | |
| Scenariusz | Fritz Lang Thea von Harbou (na podstawie własnej powieści) | |
| Główne role | Gustav Fröhlich Brigitte Helm | |
| Muzyka | Gottfried Huppertz | |
| Zdjęcia | Karl Freund, Günther Rittau | |
| Scenografia | Otto Hunte, Erich Kettelhut, Karl Vollbrecht | |
| Kostiumy | Aenne Willkomm, Willy Muller | |
| Produkcja | Erich Pommer | |
| Wytwórnia | UFA | |
| Dystrybucja | UFA | |
| Budżet | 5,3 miliona marek[2] | |
Metropolis – niemiecki ekspresjonistyczny film science fiction z 1927 roku w reżyserii Fritza Langa. Scenariusz został napisany przez Fritza Langa i Theę von Harbou, której powieść Metropolis wydana w 1926 powstała głównie na potrzeby filmu. Monumentalne dzieło prezentuje dystopijną wizję miasta przyszłości, którego społeczeństwo jest podzielone na dwie kasty: wąską i uprzywilejowaną grupę intelektualistów (rozum, mózg) oraz robotników utrzymujących miasto przy życiu (ręce) mieszkających w podziemnych osiedlach.
Po premierze w Niemczech film wywołał wśród krytyków mieszane uczucia. Publika doceniała stronę wizualną, zwracając jednak uwagę na naiwną historię. Film nie odniósł dużego sukcesu, co w połączeniu z ogromnym budżetem (najdroższa niemiecka produkcja tamtych czasów) doprowadziło wytwórnię UFA na skraj bankructwa[2]. Krytyka oraz wymogi cenzury wymusiły na twórcach usunięcie około pół godziny materiału filmowego, głównie scen związanych z okultyzmem, oraz losami postaci pobocznych o mniejszym wpływie na fabułę. Oryginał filmu uległ zniszczeniu, zaś utracony materiał został odnaleziony dopiero 80 lat później w Buenos Aires, w bardzo złym stanie[3]. Kopia została wykonana na taśmie 16 mm, mniejszej niż oryginalna, przez co zostały ucięte fragmenty obrazu po lewej i górnej stronie kadru. Wersja uzupełniona miała premierę 12 lutego 2010, w czasie trwania 60. edycji Berlinale[4].
Przesłaniem filmu, wspomnianym w planszy na początku i na końcu, są słowa: Pomiędzy rozumem a rękami musi być serce (oryg. Mittler zwischen Hirn und Händen muss das Herz sein).
W roku 2001 film został wpisany na listę UNESCO Pamięć Świata[5].
Spis treści
Obsada[edytuj | edytuj kod]
- Gustav Fröhlich – Freder Fredersen
- Brigitte Helm –
- Maria,
- robot Futura / fałszywa Maria,
- Śmierć,
- Siedem Grzechów Głównych,
- Stwórca
- Alfred Abel – Joh Fredersen
- Rudolf Klein-Rogge – C.A. Rotwang
- Theodor Loos – Jozafat
- Fritz Rasp –
- Chudzielec,
- mnich
- Erwin Biswanger – Georgy, robotnik nr 11811
- Heinrich George – Grot
- Olaf Storm – Jan
Inspiracje i zapożyczenia[edytuj | edytuj kod]
W latach 40. XX wieku Osamu Tezuka, japoński mangaka, stworzył mangę o nazwie Metropolis. Tezuka nie oglądał dzieła Fritza Langa, ale zainspirowały go plakat i zdjęcia z filmu. Fabuła mangi jest inna, zachowano jednak roboty oraz podział na kasty. W 2001 roku na podstawie mangi powstało anime o tej samej nazwie.
W 1984 roku Giorgio Moroder przygotował skróconą wersję filmu z własną współczesną muzyką pop-rockową[6]. Zachowane fragmenty filmu zostały też wykorzystane w teledyskach do piosenek Love Kills solowego singla Freddie Mercury’ego, Radio Ga Ga brytyjskiego zespołu muzycznego Queen oraz Sugar zespołu System of a Down.
W 1989 Madonna zainspirowała się filmem i odwzorowała go w swoim teledysku do singla Express Yourself. W klipie oprócz podobnych scen, pojawia się także parafraza motto filmu - "Bez serca nie może być porozumienia pomiędzy rękami a rozumem" (org. "Without the heart, there can be no understanding between the hand and the mind"). Do inspiracji Metropolis wróciła ponownie w 1990, kiedy to podczas trasy koncertowej Blond Ambition pierwszy akt widowiska rozgrywał się w odtworzonej scenerii z filmu. Akt ten nosi ponadto tytuł "Metropolis"[7].
Pozostałe informacje[edytuj | edytuj kod]
W roku 1995, z okazji stulecia narodzin kina, film znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne[8][9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michał Dondzik, Emil i naziści. Dzieci w filmie niemieckim lat 1919-1945., „Kwartalnik Filmowy” (81), 2013, s. 70–82, ISSN 0452-9502 [dostęp 2019-02-16] (pol.).
- ↑ a b Fritz Lang’s Metropolis. The German Way. [dostęp 2012-07-07].
- ↑ Fritz Lang’s Lost Metropolis – Rediscovered!. film.com. [dostęp 2012-07-07].
- ↑ [http://www.imdb.com/title/tt0017136/alternateversions Alternate versions for Metropolis]. IMDb. [dostęp 2012-07-07].
- ↑ Metropolis – Sicherungsstück Nr. 1: Negative of the restored and reconstructed version 2001 (ang.). unesco.org. [dostęp 2013-11-17].
- ↑ Światowa encyklopedia filmu religijnego. Marek Lis i Adam Garbicz (red.). Kraków: Biały Kruk, 2007, s. 516. ISBN 978-83-60292-30-3.
- ↑ Bart Vanmaele, Blond Ambition Tour setlist - Madonna live performances | Mad-Eyes [dostęp 2017-03-28] (ang.).
- ↑ Niektóre ważne filmy, czyli tzw. lista watykańska. www.kultura.wiara.pl. [dostęp 22.04.2010].
- ↑ usccb.org Film and Broadcasting –Vatican Best Films List (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- The best of video – poradnik: kino, tv, sat., video. Warszawa: Oficyna Wydawnicza COMFORT, 1994.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- plakat filmu
- Metropolis w bazie IMDb (ang.)
- Metropolis [wersja 117 minut] dostępny do bezpłatnego pobrania z Internet Archive
| |||||||||||||||||||
.jpg)
