Metropolis (film)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Metropolis
Ilustracja
Gatunek science fiction
Rok produkcji 1926
Data premiery 10 stycznia 1927
Stany Zjednoczone 6 marca 1927
II Rzeczpospolita 1927[1]
Kraj produkcji  Niemcy
Język niemiecki
Czas trwania 210 min (premiera w Niemczech, oryginalna liczba klatek na sekundę)
123 min (odtworzona wersja z 2002 roku)
150 min (wersja uzupełniona, 24 klatki na sekundę)
Reżyseria Fritz Lang
Scenariusz Fritz Lang
Thea von Harbou (na podstawie własnej powieści)
Główne role Gustav Fröhlich
Brigitte Helm
Muzyka Gottfried Huppertz
Zdjęcia Karl Freund, Günther Rittau
Scenografia Otto Hunte, Erich Kettelhut, Karl Vollbrecht
Kostiumy Aenne Willkomm, Willy Muller
Produkcja Erich Pommer
Wytwórnia UFA
Dystrybucja UFA
Budżet 5,3 miliona marek[2]
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Statua filmowego robota w Babelsbergu

Metropolis – niemiecki ekspresjonistyczny film science fiction z 1927 roku w reżyserii Fritza Langa. Scenariusz został napisany przez Fritza Langa i Theę von Harbou, której powieść Metropolis wydana w 1926 powstała głównie na potrzeby filmu. Monumentalne dzieło prezentuje dystopijną wizję miasta przyszłości, którego społeczeństwo jest podzielone na dwie kasty: wąską i uprzywilejowaną grupę intelektualistów (rozum, mózg) oraz robotników utrzymujących miasto przy życiu (ręce) mieszkających w podziemnych osiedlach.

Po premierze w Niemczech film wywołał wśród krytyków mieszane uczucia. Publika doceniała stronę wizualną, zwracając jednak uwagę na naiwną historię. Film nie odniósł dużego sukcesu, co w połączeniu z ogromnym budżetem (najdroższa niemiecka produkcja tamtych czasów) doprowadziło wytwórnię UFA na skraj bankructwa[2]. Krytyka oraz wymogi cenzury wymusiły na twórcach usunięcie około pół godziny materiału filmowego, głównie scen związanych z okultyzmem, oraz losami postaci pobocznych o mniejszym wpływie na fabułę. Oryginał filmu uległ zniszczeniu, zaś utracony materiał został odnaleziony dopiero 80 lat później w Buenos Aires, w bardzo złym stanie[3]. Kopia została wykonana na taśmie 16 mm, mniejszej niż oryginalna, przez co zostały ucięte fragmenty obrazu po lewej i górnej stronie kadru. Wersja uzupełniona miała premierę 12 lutego 2010, w czasie trwania 60. edycji Berlinale[4].

Przesłaniem filmu, wspomnianym w planszy na początku i na końcu, są słowa: Pomiędzy rozumem a rękami musi być serce (oryg. Mittler zwischen Hirn und Händen muss das Herz sein).

W roku 2001 film został wpisany na listę UNESCO Pamięć Świata[5].

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Inspiracje i zapożyczenia[edytuj | edytuj kod]

W latach 40. XX wieku Osamu Tezuka, japoński mangaka, stworzył mangę o nazwie Metropolis. Tezuka nie oglądał dzieła Fritza Langa, ale zainspirowały go plakat i zdjęcia z filmu. Fabuła mangi jest inna, zachowano jednak roboty oraz podział na kasty. W 2001 roku na podstawie mangi powstało anime o tej samej nazwie.

W 1984 roku Giorgio Moroder przygotował skróconą wersję filmu z własną współczesną muzyką pop-rockową[6]. Zachowane fragmenty filmu zostały też wykorzystane w teledyskach do piosenek Love Kills solowego singla Freddie Mercury’ego, Radio Ga Ga brytyjskiego zespołu muzycznego Queen oraz Sugar zespołu System of a Down.

W 1989 Madonna zainspirowała się filmem i odwzorowała go w swoim teledysku do singla Express Yourself. W klipie oprócz podobnych scen, pojawia się także parafraza motto filmu - „Bez serca nie może być porozumienia pomiędzy rękami a rozumem” (org. "Without the heart, there can be no understanding between the hand and the mind"). Do inspiracji Metropolis wróciła ponownie w 1990, kiedy to podczas trasy koncertowej Blond Ambition pierwszy akt widowiska rozgrywał się w odtworzonej scenerii z filmu. Akt ten nosi ponadto tytuł Metropolis[7].

W 2017 polski zespół muzyczny Czerwie zainspirowany filmem wydał płytę CD z własną ścieżką muzyczną do filmu[8]

Pozostałe informacje[edytuj | edytuj kod]

W roku 1995, z okazji stulecia narodzin kina, film znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne[9][10].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michał Dondzik, Emil i naziści. Dzieci w filmie niemieckim lat 1919-1945., „Kwartalnik Filmowy” (81), 2013, s. 70–82, ISSN 0452-9502 [dostęp 2019-02-16] (pol.).
  2. ↑ a b Fritz Lang’s Metropolis. The German Way. [dostęp 2012-07-07].
  3. ↑ Fritz Lang’s Lost Metropolis – Rediscovered!. film.com. [dostęp 2012-07-07].
  4. ↑ Alternate versions for Metropolis. IMDb. [dostęp 2012-07-07].
  5. ↑ Metropolis – Sicherungsstück Nr. 1: Negative of the restored and reconstructed version 2001 (ang.). unesco.org. [dostęp 2013-11-17].
  6. ↑ Światowa encyklopedia filmu religijnego. Marek Lis i Adam Garbicz (red.). Kraków: Biały Kruk, 2007, s. 516. ISBN 978-83-60292-30-3.
  7. ↑ Bart Vanmaele, Blond Ambition Tour setlist - Madonna live performances | Mad-Eyes [dostęp 2017-03-28] (ang.).
  8. ↑ Jarek Mixer Mikołajczyk, Recenzja Czerwie Metropolis Live, czerwie.com.pl [dostęp 2020-08-25].
  9. ↑ Niektóre ważne filmy, czyli tzw. lista watykańska. www.kultura.wiara.pl. [dostęp 22.04.2010].
  10. ↑ usccb.org Film and Broadcasting –Vatican Best Films List (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • The best of video – poradnik: kino, tv, sat., video. Warszawa: Oficyna Wydawnicza COMFORT, 1994.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Filmy w reżyserii Fritza Langa
1910-19
1920-29
1930-39
1940-49
1950-59
1960-69

Fritz Lang (1969).jpg

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Metropolis_(film)&oldid=64227269”