Mette Frederiksen

Mette Frederiksen
Data i miejsce urodzenia	19 listopada 1977 ; Aalborg
	Premier Danii
Okres	od 27 czerwca 2019
Przynależność polityczna	Socialdemokraterne
Poprzednik	Lars Løkke Rasmussen
	Przewodniczący Socialdemokraterne
Okres	od 2015
Przynależność polityczna	Socialdemokraterne
Poprzednik	Helle Thorning-Schmidt
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mette Frederiksen (ur. 19 listopada 1977 w Aalborgu) – duńska polityk, w latach 2011–2015 minister, działaczka partii Socialdemokraterne, od 2015 przewodnicząca tego ugrupowania. Premier Danii od 2019.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończyła studia licencjackie z zakresu administracji na Uniwersytecie w Aalborgu (2007) i magisterskie z zakresu afrykanistyki na Uniwersytecie Kopenhaskim (2009). W latach 2000–2001 udzielała się jako doradczyni ds. młodzieży w duńskiej centrali związkowej LO.

W 2001 po raz pierwszy została wybrana do Folketingetu. Z powodzeniem ubiegała się o reelekcję w kolejnych wyborach w 2005, 2007, 2011, 2015, 2019^[1] i 2022^[2].

W latach 2005–2011 zajmowała stanowisko wiceprzewodniczącej frakcji parlamentarnej Socialdemokraterne. W pierwszym rządzie Helle Thorning-Schmidt była ministrem ds. zatrudnienia (2011–2014). W drugim gabinecie dotychczasowej premier sprawowała urząd ministra sprawiedliwości (2014–2015). W czerwcu 2015, po przegranych przez lewicę wyborach krajowych i rezygnacji Helle Thorning-Schmidt z kierowania partią, została nową przewodniczącą Socialdemokraterne^[3].

W wyborach w 2019 jej partia uzyskała najwięcej mandatów, otrzymując około 26% głosów. Jednocześnie blok lewicowych partii wspierający socjaldemokratów zdobył większość parlamentarną. W związku z tym Mette Frederiksen przystąpiła do próby utworzenia rządu^[4]. Negocjacje trwały kilka tygodni. Ostatecznie ustalono, że socjaldemokraci stworzą monopartyjny gabinet mniejszościowy, a ich tradycyjni koalicjanci (Socjalistyczna Partia Ludowa, Det Radikale Venstre i Czerwono-Zieloni) zadeklarowali wsparcie w parlamencie^[5]. Skład rządu z Mette Frederiksen jako premierem został przedstawiony 27 czerwca 2019^[6], tego samego dnia został on zaprzysiężony, rozpoczynając urzędowanie^[7].

W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2022 socjaldemokraci uzyskali ponownie najwięcej miejsce w parlamencie. Mette Frederiksen stała się główną kandydatką na premiera, powołanie nowego rządu poprzedziły kilkutygodniowe rozmowy prowadzone celem utworzenia gabinetu większościowego. Ostatecznie porozumienie koalicyjne ogłosiły dwa główne ugrupowania z obu konkurujących ze sobą bloków politycznych (Socialdemokraterne i liberalna partia Venstre) oraz nowa centrowa formacja Moderaterne Larsa Løkke Rasmussena^[8]. Nowy większościowy rząd liderki socjaldemokratów rozpoczął funkcjonowanie 15 grudnia 2022^[9].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Rozwiedziona z pierwszym mężem^[10], z którym ma dwoje dzieci. W 2020 zawarła związek małżeński z wieloletnim partnerem Bo Tengbergiem^[11].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Alle stemmer er optalt: Her er det nye Folketing. jyllands-posten.dk, 6 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-06]. (duń.).
↑ Mathias Madsen: Nu er det afgjort: Folketinget kommer til at bestå af disse mennesker. dagens.dk, 2 listopada 2022. [dostęp 2022-11-02]. (duń.).
↑ Portræt: Mette Frederiksen skal finde sin egen vej. politiken.dk, 20 czerwca 2015. [dostęp 2015-06-28]. (duń.).
↑ FAKTA: Nordatlanten har før afgjort dansk valg. knr.gl, 5 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-09]. (duń.).
↑ Michał Strzałkowski: Dania: Socjaldemokraci stworzą nowy rząd. euractiv.pl, 26 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-27].
↑ Mette Frederiksen danner regering: Her er de nye ministre. berlingske.dk, 27 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-27]. (duń.).
↑ Regeringen Mette Frederiksen. stm.dk, 27 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-27]. (duń.).
↑ Olivia Høj, Emil Eller: Mette Frederiksen: Socialdemokratiet, Venstre og Moderaterne går i regering sammen. dr.dk, 13 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-15]. (duń.).
↑ Emil Eller: Ellemann bliver forsvarsminister og Løkke bliver udenrigsminister: Se hele listen her. dr.dk, 15 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-15]. (duń.).
↑ Mette Frederiksen: Jeg skal skilles. billedbladet.dk, 14 kwietnia 2014. [dostęp 2015-06-28]. (duń.).
↑ Statsminister Mette Frederiksen er blevet gift på Møn. berlingske.dk, 15 lipca 2020. [dostęp 2021-07-19]. (duń.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Profil na stronie Folketingetu. [dostęp 2015-06-28]. (ang.).
Danish female ministers Worldwide. Worldwide Guide to Women in Leadership. [dostęp 2015-06-28]. (ang.).

[1] Alle stemmer er optalt: Her er det nye Folketing. jyllands-posten.dk, 6 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-06]. (duń.).

[2] Mathias Madsen: Nu er det afgjort: Folketinget kommer til at bestå af disse mennesker. dagens.dk, 2 listopada 2022. [dostęp 2022-11-02]. (duń.).

[3] Portræt: Mette Frederiksen skal finde sin egen vej. politiken.dk, 20 czerwca 2015. [dostęp 2015-06-28]. (duń.).

[4] FAKTA: Nordatlanten har før afgjort dansk valg. knr.gl, 5 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-09]. (duń.).

[5] Michał Strzałkowski: Dania: Socjaldemokraci stworzą nowy rząd. euractiv.pl, 26 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-27].

[6] Mette Frederiksen danner regering: Her er de nye ministre. berlingske.dk, 27 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-27]. (duń.).

[7] Regeringen Mette Frederiksen. stm.dk, 27 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-27]. (duń.).

[8] Olivia Høj, Emil Eller: Mette Frederiksen: Socialdemokratiet, Venstre og Moderaterne går i regering sammen. dr.dk, 13 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-15]. (duń.).

[9] Emil Eller: Ellemann bliver forsvarsminister og Løkke bliver udenrigsminister: Se hele listen her. dr.dk, 15 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-15]. (duń.).

[10] Mette Frederiksen: Jeg skal skilles. billedbladet.dk, 14 kwietnia 2014. [dostęp 2015-06-28]. (duń.).

[11] Statsminister Mette Frederiksen er blevet gift på Møn. berlingske.dk, 15 lipca 2020. [dostęp 2021-07-19]. (duń.).

[a-12] Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu.

[b-13] Republika Kosowa jest uznawana przez 97 ze 193 państw członkowskich ONZ, 22 z 27 państw członkowskich UE oraz 26 z 30 państw członkowskich NATO (stan na 4 września 2020).

[14] Kolegialny organ pełniący funkcję głowy państwa i szefa rządu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

[B]

[C]

Przywódcy państw	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Cypr^[A] Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Kosowo^[B] Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria^[C] Szwecja Turcja^[A] Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Przywódcy państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze
Premierzy rządów	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Kosowo Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Szwecja Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Premierzy rządów państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze

Przewodniczący Rady Europejskiej	Michel (nie głosuje)
Członkowie Rady Europejskiej (27)	Nehammer (AT) De Croo (BE) Denkow (BG) Plenković (HR) Christodulidis (CY) Fiala (CZ) Frederiksen (DK) Kallas (EE) Marin (FI) Macron (FR) Scholz (DE) Sarmas (GR) Orbán (HU) Varadkar (IE) Meloni (IT) Kariņš (LV) Nausėda (LT) Bettel (LU) Abela (MT) Rutte (NL) Morawiecki (PL) Costa (PT) Iohannis (RO) Ódor (SK) Golob (SI) Sánchez (ES) Kristersson (SE)
Przewodniczący Komisji Europejskiej	Von der Leyen (nie głosuje)
Przedstawiciele organów Unii Europejskiej	Borrell (wysoki przedstawiciel) (nie głosuje) Metsola (przewodniczący PE) (na zaproszenie, nie głosuje)